Náttúrufræðingurinn - 1981, Page 14

4. mynd. Hiti (t), selta
(S) og eðlismassi (P)
sem fa.ll af dýpi á St. 5,
suður af Lambey, 1. júlí
1979. — Variations with
dtpth of Itmptralure (t),
satinity (S) and density
(P) july 1, 1979 at St. 5,
located south of the island
Lambey (see Fig. I).
kemur að breytingar eru mestar milli 10
og 20 metra. Þótt ekki sé um að ræða
afinarkað hitaskiptalag, er lagskipting
talsverð, einkum með hliðsjón af því, að
hinir hörðu fallstraumar í Röstinni eru
líklegir til þess að stuðla að aukinni lóð-
réttri blöndun.
Stvrkur næringarsalta er mjög
á|jekkur því sem algengt er á þessum
árstima á strandsvæðum, þar sem fersk-
vatnsáhrifa gætir í talsverðum mæli.
Þannig bera gildin þess glöggt vitni, að
vegna framleiðni svifþörunga hafi magn
næringarsalta i yfirborðslögum minnk-
að verulega frá því sem þau eru að
vetrinum. Fosfat-gildi voru hvergi svo
lág, að þau gætu talist takmarkandi
fyrir plöntugróður. Fosfat- og nítrat-
styrkur á 43 metra dýpi á St.5 er óvenju
litill borið saman við nálæg hafsvæði.
Skýringin kann að vera sú, að allur sá
sjór, sem berst inn i Hvammsfjörð
kemur úr yfirborðslögum Breiðafjarðar,
þar sem styrkur næringarsalta er venju-
lega lágur að sumarlagi. Á nokkrum
stöðvum innst i firðinum voru nitrat-
gildi i yfirborði mjög lág miðað við árs-
tíma, t. d. borið saman við innri hluta
Faxaflóa (Þórunn Þórðardóttir og
Unnsteinn Stefánsson 1977). Yfirleitt er
kísilstyrkur miklu meiri i fersku vatni
(100—200 pg-at/L) en i fullsöltum sjó
(<1 —10 ng-at/L). í samræmi við það
mældist kísilstyrkurinn langsamlega
mestur þar sem seltan var lægst og þar
með ferskvatnsblöndunin mest. Alls
staðar var kísilstyrkurinn meiri en svo,
að hann takmarkaði vöxt kisilþörunga.
Fróðlegt er að bera saman eiginleika
hinna 7 fallvatna (Tafla III), sem sýni
voru tekin úr næstum samtimis. 1 ánum
sunnan megin fjarðarins, þ. e. Miðá,
Hörðudalsá, Skraumu (Skraumu-
hlaupsá) og Dunká, var hiti að heita
hinn sami. f ánum Fáskrúð og Laxá var
hann næstum 2° hærri, en Haukadalsá,
sem fellur til sjávar aöeins fáeinum
kilómetrum frá Laxárós, reyndist um
það bil 4° kaldari en Fáskrúð og Laxá.
Stafar hinn lági hiti sennilega af vatns-
miðlun, þar eð áin fellur um Hauka-
dalsvatn, sem hitnar ekki að ráði fyrr en
líður á sumar. Styrkur fosfats og nítrats
reyndist alls staðar mjög litill og svip-
92