Náttúrufræðingurinn - 1981, Qupperneq 40

Hörður Kristinsson:
Vorstör (Carex caryophyllea Latourr)
fundin á Islandi
Vorið 1978 fóru fram á vegum Há-
skóla Islands rannsóknir á gróðri í Iand-
areign hans í Herdísarvík, Selvogs-
hreppi. Gróðursælt er í brekkunum
undir hömrum Herdísarvíkurfjalls, og
er nokkuð suðrænn blær á tegunda-
samsetningunni, líkt og gerist í brekkum
undir Eyjafjöllum og í Mýrdal. Á einum
stað í hlíðarótunum, innan um mjað-
jurt, garðabrúðu, blákollu, jarðarberja-
lyng og stúfu, fannst ójtekkt stör, sem
við greiningu reyndist vera Carex caryo-
phyllea Latourr. Ekki er vitað til, að hún
hafi áður fundist hér á landi. Eintök
voru síðar send til Örjan Nilsson, grasa-
fræðings í Uppsölum, og staðfesti hann
greininguna.
Stör þessi hefur hlotið heitið vorstör á
íslensku (Ingimar Óskarsson 1963) og er
það í samræmi við nafngiftir hennar á
norðurlandamálum, svo og við eldra
samnefni hennar á latínu, sem er Carex
verna Chaix.
Allmikið er af störinni á fundar-
staðnum, en þó er vaxtarsvæði hennar
ekki meira en um 10X25 m í þvermál.
Fundarstaðurinn bendir til jtess, að hér
sé um suðræna tegund að ræða í ís-
lensku flórunni, og væri ekki ólíklegt, að
hún gæti leynst einhvers staðar undir
Eyjafjöllum eða í Mýrdalnum. I
Skandinaviu er tegundin einnig fremur
suðræn, og fer ekki norður fyrir 64.
breiddargráðu. Á Bretlandseyjum er
hún útbreidd, en vex aðeins sem ílendur
slæðingur í Norður-Ameríku. f Evrópu
er vorstörin talin vaxa í fremur þurru
graslendi.
Vorstörin tilheyrir deildinni Hetero-
stachyae-tristigmaticae og fellur sam-
kvæmt greiningarlyklum í Flóru íslands
og Islenzkri Ferðaflóru beint undir
dúnhulstrastör, þar sem hún hefur loðin
hulstur. Á þessu einkenni er hún auð-
j^ekkt frá öllum íslenskum störum öðr-
um en dúnhulstrastör og grástör, sem
einnig hafa loðin hulstur. Frá dún-
hulstrastör greinist vorstörin helst á því
að kvenöxin eru blómfleiri og aflöng, og
þótt stöngullinn sé grannur hangir hann
ekki niður þegar líður á sumarið eins og á
dúnhulstrastörinni (1. mynd). Gott grein-
ingareinkenni er ennfremur sérkennileg-
ur jwerkantur, sem er ofan til á hnetunni
(sbr. 2. mynd a). Þetta sést þó aðeins með
allmikilli stækkun og eftir að hulstrið
hefur verið plokkað utan af henni. Litil
hætta er á að rugla vorstörinni saman
Náttúrufræðingurinn, 50 (2), 1980
118