Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1985, Qupperneq 10

Náttúrufræðingurinn - 1985, Qupperneq 10
3. mynd. Tekið sýni af heitu vatni í Innra-Tungugili. - Sampling thermal water in Innra-Tungugil. Kaldaklifsá er jarðhiti við gljúfurbotn. Þar mældi Einar Gunnlaugsson jarð- fræðingur 80°C hita þann 27. ágúst 1980 (2. mynd). Heitt vatn kemur fram báðum megin árinnar, sem þarna rennur þröngt, og vafalaust kemur það líka upp í ánni. Ekki verður því í það ráðið hvað mikið vatnsmagn þarna kemur upp. Lítil þverskora er í vestri gljúfurbarminn ofan við þennan stað og þar er hverahrúður. Þarna gæti ver- ið um sprungu að ræða. Nokkru innan við þennan stað ganga tvö gljúfragil vestan frá niður í Gilið. Þau heita Innra- og Fremra- Tungugil. Hvort um sig er um 100 m djúpt og ekki getur talist greiðfært um þau. í Innra-Tungugili er jarðhiti á tveim stöðum a.m.k. Annar staðurinn er í urð á botni gilsins alveg við læk- inn, sem eftir því rennur. Þar mældist 66°C hiti en rennsli er örðugt að áætla þar eð þetta kemur upp í stórgrýtisurð (3. mynd) og kaldur lækurinn rétt hjá. Neðar í gilinu fossar heitt vatn út úr þverhníptum hamrinum hátt uppi. Þangað er aðeins fuglinum fljúgandi fært. í tungunni milli giljanna ber tals- vert á kalkmolum í jökulurðinni. Ofar í giljunum er mikil ummyndun og þar er bergið gegnumofið af göngum. I hraunbrík gegnt Hólatungugili er bergið öfugt segulmagnað og eins er við Tungugil, en innskot niðri við Gil- ið er hins vegar rétt segulmagnað, sama er að segja um þá ganga, sem mældir voru á þessu svæði. Af því sem hér hefur verið tekið saman er dregin sú ályktun að þarna sé um að ræða gamla megineldstöð eða elsta hluta þeirrar megineldstöðvar, sem enn er virk og heitir Eyjafjalla- jökull. Sú eldstöð eða þessi hluti þeirrar eldstöðvar er, samkvæmt nið- urstöðum af segulmælingum meira en 0,7 milljón ára, en hversu mikið eldri hún kann að vera er, eins og áður segir, ekki vitað. Sé ég ekkert því til 4

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.