Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1943, Qupperneq 13

Náttúrufræðingurinn - 1943, Qupperneq 13
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 59 er alltaf samfara ákaft þrumuveður. Þessi tegund hagls kemur sjaldan eða aldrei hér á landi. Isský. Ský, sem myndast mjög hiátt frá jörðu, eða annars- staðar þar sem frost er mikið, eru samsett af eintómum ísnálum eða ískrystöllum. Um lögun þessara ískrystalla gefur rosabaug- urinn og fyrirbrigði honum skyld allnákvæmar upplýsingar. Loftteikn þessi verða til, er ljósgeislar fara gegnum ísský, á þann liátt, að geislarnir frá sólu eða tungli brotna eða end- urkastast í skýjakrystöllunum. í löndum heimskautabeltanna „rignir“ stundum einskonar ísnálum. Hæð skýjanna. Alþýða manna gerir sér mjög óljósa og ofl alranga hugmynd um liæð skýjanna, halda að þau séu mikhi hærra en raun er á. Ský, sem ná niður á fjöll, þurfa þó ekki að válda oss neinum heilabrolum. Hitt er auðvitað erfiðara að gizka á, og raunar ókleift með öllu nema með mikilli æfingu, liversu Iiátt þau ský eru, sem eru ofar öllum fjöllum. Þar verða mælingar að leiða sannleikann í ljós. Slíkar mælingar eru nú orðnar auð- veldar, og þær sýna oss, að ldósigar og blikur, sem eru hæst allra skýja, eru ekki nema 8—10 km frá jörðu. Það er m. ö. o. ekki nema hægur tveggja tíma gangur upp í hæstu ský, miðað við fjarlægðirnar á yfirborði jarðar, og það er harla lítið. Eftir sama mælikvarða væri ekki nema tveggja daga ferð upp í norðurljós- in, sem eru að jafnaði í 100 km hæð frá jörðu. Að vísu sjást stöku sinnum ský, sem eru miklu hærra en kló- sigar, í nokkurra tuga km hæð, og nefnast perulmóðurský, og er enn óvissa ríkjandi um það, hvernig þau verði til. Við veðurathuganir eru skýin flokkuð m. a. eftir hæð þeirra frá jörðu, og kölluð eftir því háský, miðský og lágský. Háský eru þau ský lcölluð, sem eru í 6 ltm. hæð eða meira, miðský þau, sem eru milli 2 og 0 km, en lágský fyrir neðan 2 km. Þessi að- greining er að vísu ekki nákvæm, því að skýjategund, sem talin er heyra undir miðský, getur komist nær jörðu en 2 km. Hreyfing skýjanna. Mjög er það sjaldgæft að sjá enga lireyf- ingu á skýjunum, ef horft er á þau um stund. Helzt eru það hæstu skýin, klósigarnir, sem oft sýnast standa grafkyrr, enda eru þau lengst i burtu, og fyrir það þarf hreyfing þeirra að vera meiri en á lægri skýjum, til þess að hún verði greind. Það þarf oft að horfa margar mínútur á sama skýjahnoðrann, til þess að hægt sé að greina nokkra hreyfingu á honum, og jafnframt þarf auð- vitað að hafa einhvern fastan hlut til að miða við. Einföld aðferð til að sjiá hreyfingu skýjanna er að reka hrífuskaft niður í jörð-
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.