Náttúrufræðingurinn - 1943, Side 27

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
73
efnafræðingur í London. Hann á að hafa séð þessi sýnishorn og
fengið vitneskju um, hvernig þau voru til orðin. Árið eftir fór
hann fram á, að sér yrði veitt patent á þessari meðhöndlun kát-
sjúksins, sem liann nefndi vúlkaniseringu. Englendingar veittu
Hancock patentið, en i öllum öðrum löndum var Goodyear veilt
það.
En hvernig sem þessu kann að liafa verið varið, þá varð Han-
cock brautryðjandi um rannsóknir á kátsjúki og meðhöndlun þess
með brennisteini. Og það var liann, sem fann upp harðgúmmiið
eða ebónilið, sem er mjög henlugt efni í marga muni og til raf-
magnseinangrunar.
II.
Með athugunum Goodyears og Hancocks byrjar nýr þáttur í
sögu kátsjúksins. Árið 1836 voru notuð 121 tonn af kátsjúki, og
um það leyti, sem Goodyear og Hancock gera athuganir sinar,
voru árlega notuð um 400 tonn af kátsjúki í öllum heiminum.
Tíu árum siðar var notkunin orðin 3000 lil 1000 tonn á ári, eða
næstum tiföld. 1 hyrjun þessarar aldar var árleg notkun komin
upp í 50.000 tonn, árið 1925 upp yfir 500.000 tonn, og árið 1931 var
notað meira en 1 milljón tonna af kátsjúki.
Kátsjúk var upphaflega ekki til annars nýtilegl en að vera notað
í strokleður — þess vegna heitir kátsjúk á ensku ruhber —, i regn-
kápur, vatnshelda skó, bolta o. s. frv. Kátsjúkið var að vísu notað í
þessa muni, en þeir voru þó lil litillar ánægju fyrir eigendurna.
En með vúlkaniseringu kátsjúksins voru því skapaðir nýir og ó-
íyrirsjáanlegir möguleikar, og var þá þegar farið að búa til úr
því liina margvislegustu muni. En mesta lyftistöng fyrir kátsjúk-
iðnaðinn varð þó bíllinn og rafmagnið, og siðar flugvélin, en
bilsins og rafmagnsins fór fyrst að gæta iil muna um og eftir síð-
ustu aldamót. Sá bíil kæmizt ekki á 50 til 100 km liraða yfir mis-
jafnan veg, sem ekki væri á hjólum brydduðum með gúmmii
fylltu með lofti, og hin fjölmörgu rafmagnsáhöld, sem notuð eru
í lieimahúsum, á verkstæði og í verksmiðjum, væru ekki eins
þægileg og henlug og þau eru nú, ef þau væru ekki tengd við
fasta rafmagnsleiðsluna með beygjanlegum, en þó vel einangruð-
um rafmagnsleiðslum; þess vegna eru áhöldin hreyfanleg staíf
úr stað, meðan verið er að nola þau, og þau eru tengd rafmagn-
inu. Og það sérkcnnilega við gúmmíið er, að ekkert efni getur
koniið í staðinn fyrir það að þessu leyti, svo að það sé nothæft