Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1953, Síða 50

Náttúrufræðingurinn - 1953, Síða 50
44 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN Varpheimkynni lundans eru við norðanvert Atlantshaf og nálæga hluta Norður-lshafsins. Hann er varpfugl á austurströnd Norður- Ameríku frá Maine til Labrador, Grænlandi (einkum vesturströnd- inni), íslandi, Jan Mayen, Bjarnareyju, Svalbarða, Nóvaja Zemlja, Kolaskaga og Murmanströnd, Noregi, vesturströnd Svíþjóðar (Bohus- lan), Færeyjum, Bretlandseyjum, Ermarsundseyjum og smáeyjum við Bretagne-skaga í Frakklandi. Hér á landi er lundinn afar algengur varpfugl allt í kringum land. Hvað einstaklingafjölda snertir, mun hann að líkindum vera algeng- astur allra íslenzkra fugla. Varpstöðvar lundans eru ýmist í eyjum fyrir landi eða í björgum og bröttum fjallshlíðum við sjó. Viða eru miklar lundabyggðir í lágum grasi vöxnum eyjum, en óvíða munu þó vera stærri lundabyggðir en í háum, sæbröttum og óbyggðum eyj- um, en þar verpur lundinn bæði í björgunum utan með þeim og uppi á þeim. Hins vegar er mér ekki kunnugt um, að lundinn verpi nokkurs staðar á flatlendum ströndum á meginlandi Islands. Þar er hann aðeins í björgum eða bjargbrúnum eða sæbröttum fjöllum. En lundabjörgin geta verið mjög margvísleg, eða allt frá lágum kletta- bökkum og upp í fleiri hundruð metra há, þverhnípt standbjörg. Eins og kunnugt er verpur lundinn í holur, er hann oftast grefur sér sjálf- ur. I björgum verpur hann því mest í bjargbrúnunum eða í gróður- torfum eða gróðurflám niðri í björgunum sjálfum. Oft verpur hann þó i glufum eða holum í berginu eða i urðum við bjargrætumar. Undir slíkum kringumstæðum er auðvitað ekki um holugröft að ræða. Þar sem lundinn verpur í lágum, grasi vöxnum eyjum með gljúpum jarðvegi eru lundaholurnar oftast um 1.5 m á lengd. Holuopið er stundum alveg kringlótt og að meðaltali um 15 cm að þvermáli. Oft er þó breidd holuopsins meiri en hæðin. Venjulega liggur holan lítið eitt skáhallt niður á við, að minnsta kosti fremst. Sjaldan er holan alveg bein frá holuopi til enda, heldur meira eða minna bogadregin og stundum jafnvel með kröppum beygjum. Yfirleitt má þó segja, að lengd holunnar og lögun fari mikið eftir jarðvegi og öðrum ytri skil- yrðum á hverjum stað. Lundinn er félagslyndur fugl, sem oft verpur þúsundum saman í stórum byggðum. Á slikum stöðum getur jarð- vegurinn verið svo sundurgrafinn, að þessar neðanjarðarbyggðir lund- ans hrynji saman, þegar gengið er þar um. Sjaldan verpa einstök 1. mynd. Lundabyggð í Skrúðnum, S.-Múl. — A puffin colony on the island Skrúdur, E. lceland. — Ljósm. Bjöm Bjömsson 1951.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.