Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1953, Qupperneq 50

Náttúrufræðingurinn - 1953, Qupperneq 50
44 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN Varpheimkynni lundans eru við norðanvert Atlantshaf og nálæga hluta Norður-lshafsins. Hann er varpfugl á austurströnd Norður- Ameríku frá Maine til Labrador, Grænlandi (einkum vesturströnd- inni), íslandi, Jan Mayen, Bjarnareyju, Svalbarða, Nóvaja Zemlja, Kolaskaga og Murmanströnd, Noregi, vesturströnd Svíþjóðar (Bohus- lan), Færeyjum, Bretlandseyjum, Ermarsundseyjum og smáeyjum við Bretagne-skaga í Frakklandi. Hér á landi er lundinn afar algengur varpfugl allt í kringum land. Hvað einstaklingafjölda snertir, mun hann að líkindum vera algeng- astur allra íslenzkra fugla. Varpstöðvar lundans eru ýmist í eyjum fyrir landi eða í björgum og bröttum fjallshlíðum við sjó. Viða eru miklar lundabyggðir í lágum grasi vöxnum eyjum, en óvíða munu þó vera stærri lundabyggðir en í háum, sæbröttum og óbyggðum eyj- um, en þar verpur lundinn bæði í björgunum utan með þeim og uppi á þeim. Hins vegar er mér ekki kunnugt um, að lundinn verpi nokkurs staðar á flatlendum ströndum á meginlandi Islands. Þar er hann aðeins í björgum eða bjargbrúnum eða sæbröttum fjöllum. En lundabjörgin geta verið mjög margvísleg, eða allt frá lágum kletta- bökkum og upp í fleiri hundruð metra há, þverhnípt standbjörg. Eins og kunnugt er verpur lundinn í holur, er hann oftast grefur sér sjálf- ur. I björgum verpur hann því mest í bjargbrúnunum eða í gróður- torfum eða gróðurflám niðri í björgunum sjálfum. Oft verpur hann þó i glufum eða holum í berginu eða i urðum við bjargrætumar. Undir slíkum kringumstæðum er auðvitað ekki um holugröft að ræða. Þar sem lundinn verpur í lágum, grasi vöxnum eyjum með gljúpum jarðvegi eru lundaholurnar oftast um 1.5 m á lengd. Holuopið er stundum alveg kringlótt og að meðaltali um 15 cm að þvermáli. Oft er þó breidd holuopsins meiri en hæðin. Venjulega liggur holan lítið eitt skáhallt niður á við, að minnsta kosti fremst. Sjaldan er holan alveg bein frá holuopi til enda, heldur meira eða minna bogadregin og stundum jafnvel með kröppum beygjum. Yfirleitt má þó segja, að lengd holunnar og lögun fari mikið eftir jarðvegi og öðrum ytri skil- yrðum á hverjum stað. Lundinn er félagslyndur fugl, sem oft verpur þúsundum saman í stórum byggðum. Á slikum stöðum getur jarð- vegurinn verið svo sundurgrafinn, að þessar neðanjarðarbyggðir lund- ans hrynji saman, þegar gengið er þar um. Sjaldan verpa einstök 1. mynd. Lundabyggð í Skrúðnum, S.-Múl. — A puffin colony on the island Skrúdur, E. lceland. — Ljósm. Bjöm Bjömsson 1951.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.