Náttúrufræðingurinn - 1977, Blaðsíða 21

la Hæð kuðungs meiri en breidd . . 2
lb Hæð kuðungs minni en breidd . . 11
2a Kuðungur vinstrisnúinn.
6—9 vindingar . . Balea perversa (L.)
19. mynd.
2b Kuðungur hægrisnúinn ........... 3
3a Opið talsvert meira en
lielmingur af hæð ............... 4
3b Opið jafnt og eða minna en
helmingur af hæð ............... 5
4a Kuðungur með nafla.
Lifir í vatni....Lymnaea peregra
(Múller). 12. mynd (B).
4b Kuðungur nafla-
laus.......Succinea pfeifferi Rossm.
12. mynd (C).
5a Opið lielmingur
af hæð . . Lymnaea truncatula (Múll.)
12. mynd (A).
5b Opið talsvert minna en
helmingur af hæð ............... 6
6a Efra munnvik myndar
hvasst horn.
Kuðungur Ijósgulbrúnn,
sléttur og gljáandi.
Mjókkar tiltölulega jafnt
upp á við.
Hæð 4,5—6,2 mm ................. 7
6b Efra munnvik myndar rétt
eða gleitt horn.
Kuðungur brúnn, hálfmattur.
Mjókkar hægt í lyrstu en er
snubbóttur í toppinn.
Hæð 2,0-3,8 mm.................. 8
7a Hæð nálægt 5,8 ntm.
Breidd 2,3—2,5 mm.
Kuðungurinn gulbrúnn.
Vaxtarrákir greinilegar
(stækkun) ....... Cochlicopa lubrica
(Múll.) 13. mynd (A).
71j Hæð 4,5 mm. Breidd 1,7—2,1 mm.
Saumurinn lítið eitt grynnri
en á undanfarandi tegund.
Kuðungurinn ljósari (mjólkur-
litaðri) en C. lubrica.
Vaxtarrákir sjást varla.
......Cochlicopa lubricella (Porro).
13. mynd (B).
8a Úlrönd munnans þykk
og með vör (|). e. útflennt
eins og á lúðri).
Stundum 1 tönn í opi og ljós
langfelling á grunnvindingi.
Hæð 3,2—3,8 mm
........... Pupilla muscorum (L.).
17. mynd.
8b Útrönd þunn og vararlaus.
0—4 tennur í opi. Aldrei ljós
langfelling á grunnvindingi.
Hæð minni en 3,0 mm............. 9
9a Útrönd munnans jafnt boga-
dregin. Aldrei tennur í opi.
Vindingar 514—6.
Hæð 1,8-2,8 mm.
....... Columella aspera Waldén.
14. ntynd.
9b Útrönd munnans lítið eitt
innsveigð á kafla.
Oftast tennur í opi ............ 10
lOa 3—4 tennur í opi.
Útrönd séð frá hlið með
áberandi útskoti.
Hæð 2,0 mm......... Vertigo alpestris
Alder. 16. mynd.
lOb 0—3 tennur í opi.
Útrönd séð frá hlið án
áberandi útskots.
Hæð 2,5-2,6 mm.
....... Vertigo modesta arctica Wall.
15. mynd.
I la Lifa í vatni.
Kuðungur skífulaga og
íhvolfur báðum megin.
Allir vindingar sjást bæði á
efra og neðra borði kuðungs
(liggja í sama fleti).
. . . Planorbidae (t. d. Gyraulus laevis
(Alder)). 18. mynd (A).
II b Lifa á landi.
Aðeins grunnvindingur sést
á neðra borði (nema í nafla) .... 12
12a Breidd minni en 2 nnn.
Kuðungur brúnn.
Yfirborð fíngárað.
Saumurinn djúpur.
.......Punctum pygmaeum (Drap.).
22. mynd (C).
83