Samvinnan - 01.01.1958, Blaðsíða 6

Útgefandi: Samband ísl.
samvinnufélaga.
Ritstjóri: Benedikt Gröndal.
Blaðamaður: Gísli Sigurðsson.
Ritstjórn og afgreiðsla í
Sambandshúsinu, Reykjavík.
Ritstjórnarsími: 17080.
Kemur út mánaðarlega.
Verð árgangsins kr. 90.00
Verð í lausasölu kr. 9.00
Prentsmiðjan Edda.
Efni:
Við áramótin, eftir Erlend
Einarsson ................ 4
Skugginn, smásaga eftir
Stefán Jónsson ........... 7
Skrafað um skó............ 10
Strandamannareisa á slóðir
Egils og Njáls, eftir Guð-
brand Benediktsson....... 12
Fengsælar Njarðvíkur eða
nástrandir Heljar, eftir
Gunnar Gunnarsson ... 15
Fordæmi Sverris konungs,
eftir Jónas Jónsson .... 16
Málverkasýning Bjarna Guð-
mundssonar .............. 17
Þeir, sem hér eru uppvaxn-
ir, hafa ekki lifað áður, eft-
ir Þorstein Jónsson, Úlfs-
stöðum ................. 21
Christian Dior........... 22
Lll. árgangur 1.
JANÚAR 1958
Forsíðumyndin.
Veturinn hefur verið heldur umhleyp-
ingasamur það sem af er. Víða eru tals-
verð snjóalög og samgöngur hafa yfir-
leitt verið heldur erfiðar.
Ærnar á myndinni eru frísklegar og
láta ekki hretin á sig fá, enda þótt þær
séu skógdregnar. Nú er sá háttur á orð-
inn víðast, að sauðfé er gefið inni nálega
eins og kúnum, þar sem beit er ekki góð.
Þrátt fyrir það virðist íslenzka sauðkind-
in þannig gerð, að beit og frjálsræði á
betur við hana en innistaðan.
Þeir tilheyra nú undantekningum
gömlu bæirnir, vallgrónu. Sumir halda
því fram, að ekki sé rétt að halda þeim
á lofti, þar sem nóg sé til af nýjum og
fallegum byggingum og sízt af öllu eigi
að birta myndir af þeim utan á víðlesn-
um tímaritum, sem fara út fyrir land-
steinana. Slíkt mat virðist þó vera byggt
á óþarflega mikilli viðkvæmni. Frá sjón-
armiði ljósmyndarans býr bærinn á for-
síðumyndinni yfir fegurð og er auk þess
skemmtilegur bakgrunnur fyrir mynd af
íslenzku sauðfé.
Hins ber svo að geta, að í þessum bæ
hefur ekki verið búið í 30 ár. Það heitir
Hrauntún þetta eyðibýli og er ofarlega í
Biskupstungum. Þar er land viði vaxið og
þessvegna dregur féð af sér ullina. Gísli
Guðmundsson í Úthlíð nytjar jörðina og
notar bæinn sem fjárhús fyrir 100 ær.
Hann er nú 81 árs gamall og annast sjálf-
ur að öllu leyti heyskap og gegningar. Og
þegar hann stendur við bæjardyrnar og
kallar á ærnar sínar, austur í hrauninu,
þá taka þær umsvifalaust á rás heim í
gamla bæinn, þar sem hvanngræn tað-
an bíður þeirra á jötunni.
Framhaldssagan.
í febrúarhefti Samvinnunnar hefst ný
framhaldssaga. Hún er eftir danska höf-
undinn Sten Blicher og fjallar um morð-
mál prests nokkurs á Jótlandi. Blicher er
frægur höfundur og sagan er spennandi.
Atburðir gerast þar mjög óvænt og allt
tekur annan enda en búast má við. —
Gunnar Gunnarsson rithöfundur hefur
þýtt söguna og er ekki að sökum að
spyrja, að málið er vandað. Sonur Gunn-
ars, Gunnar listmálari, mun mynd-
skreyta söguna.
Ný smásagnasamkeppni.
Samvinnan efndi til smásagnakeppni
1953 og aftur 1955. I bæði skiptin varð
þátttaka mjög mikil. Bæði þrautreyndir
smásagnahöfundar og byrjendur spreyttu
sig í þessum keppnum. Eins og kunnugt
er, bar Indriði G. Þorsteinsson sigur úr
bítum í fyrri keppninni og má segja, að
það var upphaf að rithöfundaferli hans.
Jón Dan sigraði í seinni keppninni og
hafði hann einnig unnið verðlaun í fyrri
keppninni.
Verðlaunin verða með svipuðu sniði nú
og áður. Sá sem hlutskarpastur verður, á
kost á því að taka sér far með einhverju
af Sambandsskipunum til meginlandsins.
Samvinnan leggur honum til 2000 krón-
ur í vasapeninga, en síðan ræður hann
að öllu leyti ferðum sínum og getur tekið
sér far heim á sama hátt, þegar honum
þóknast.
Skugginn
heitir smásaga hér
í blaðinu eftir
Stefán Jónsson,
rithöfund. í Sam-
vinnunnihafa áð-
ur birzt sögur
eftir Stefán, enda
er hann í fremstu
röð smásagnahöf-
unda hérlendis.
Annars er Stefán
þekktastur fyrir
bama- og ungl-
ingabækur sínar, sem náð hafa miklum
vinsældum meðal yngstu kynslóðarinn-
ar. Stefán hefur gefið út 25 bækur alls.
Þar af eru 4 smásagnasöfn, en hitt eru
barnabækur.
Stefán Jónsson er fæddur 22. des. 1905
á Háafelli í Hvítársíðu. Hann nam við
Laugarvatnsskóla og fór síðan í Kenn-
araskólann og hefur verið fastur kenn-
ari við Austurbæjarbarnaskólann síðan
1933.
Skófatnaður og skótízkan
á því herrans ári
1958 ásamt marg-
víslegum fróðleik
iim skó, er tekið
til meðferðar í
þessu hefti Sam-
vinnunnar. Mest
af þeim fróðleik
er eftir Ríkarð
Þórólfsson, verk-
smiðjustjóra hjá
Skóverksmið j unni
Iðunni á Akur-
eyri. Ríkarð var á ferðinni hér syðra og
Samvinnan notaði tækifærið og spurði
hann spjörunum úr um skó. Ríkarð sér
um allan rekstur skóverksmiðjunnar og
auk þess verður hann að vera vakandi
fyrir öllum nýjungum og tízkufyrirbrigð-
um. Ríkarð er Austfirðingur að uppruna,
en fluttist ungur til Akureyrar. Hann
hefur starfað hjá Iðunni rúmlega hálf-
an annan áratug.
Ríkarð
2 SAMVINNAN