Samvinnan - 01.12.1959, Blaðsíða 33

1
45 km og ökutími um
fjórar klukkustundir. Er því
auðvelt að fara á einum degi
frá Akureyri í Öskju.
Önnur leið í Öskju er upp
úr Bárðardal eða suður úr Mý-
vatnssveit, um Suðurárbotna,
vingjarnlega vin, þar sem
upptakalindir Suðurár koma
blátærar undan brunanum,
og síðan yfir breitt og sein-
farið hraun á mörkum Fram-
bruna og Útbruna. Er síðan
haldið suður Dyngjufjalladal,
sérkennilegan dal, og er þar á
eftir tvennt til, að ganga inn
í Öskju um Suðurskörðin eða
keyra austur með Dyngju-
fjöllum að sunnan og yfir á
Lindaleiðina.
Þriðja bílleiðin í Öskju og
sú miklu lengsta, er af Suð-
urlandi um Sprengisand og
Ódáðahraun. Sú leið opnaðist
bílum, er Guðmundur Jón-
asson fann Hófsvað á Tungná
1950 og hefur verið farin
sumar hvert síðan 1952. Frá
Hófsvaði í Öskjuop mun um
300 kílómetra akstur og
venjulegustu tjaldstaðir á
þeirri leið Köldukvíslareyrar
gegnt Illugaveri, Jökuldalir
vestan undir Torfajökli og
Gæsavötn. Það væri efni í sér-
staka grein að lýsa þessari leið
í Öskju og öllu því, sem á
þeirri leið ber fyrir augu, en
eftir slíka ferð er vissulega
hægt að státa af því að hafa
komizt í kynni við íslenzka
auðn, og fagurt sýnist
hvannastóðið í Herðubreiðar-
lindum eftir þá öræfareisu.
Á niðurlægingartímum ís-
lenzku þjóðarinnar lögðust
öræfaferðir að mestu niður og
öræfi landsins voru síðan
fram á síðustu áratugi lokað
land að mestu, byggt tröllum
einum og útilegumönnum.
Enn stendur mörgum beigur
af öræfaferðum. En því fer
fjarri, að öræfaferðir á sumr-
in séu lengur neinar svaðil-
farir. Ég hygg, að hverri sæmi-
lega hraustri manneskju á
aldrinum 10 til 70 ára sé ó-
hætt að fara í þær öræfaferðir,
sem nú eru farnar á vegum
reyndra og ábyrgra aðila, sem
hafa trausta bíla og góð tjöld
og annan útbúnað í lagi. Vit-
anlega þarf að klæðast vel og
umfram allt gleyma ekki ís-
lenzku ullarnærfötunum, en
sem sagt, svaðilfarir eru þetta
ekki.
Það er ekki nema sjálfsagt,
að fólk ferðist til unaðsreita í
eða nærri byggðum, staða sem
Ásbyrgis, Þórsmerkur, Þing-
valla, Hreðavatns, Slútness,
svo einhverjir séu nefndir,
enda svo komið, m. a. vegna
skólaferða, að fátt er það fólk
á fullorðinsaldri, sem ekki
hefur komið á allmarga slíka
staði. Fegurð þeirra er auð-
numin, hún gengur bent til
hjartans eins og músík Mós-
arts eða Schuberts. En sú er
trúa mín, að með því sívax-
andi eirðarleysi og taugasliti,
sem hlýzt af hraða og hávaða-
dýrkun okkar nútíma borgar-
menningar, eigi menn eftir
að læra það æ betur, hvílíkan
heilsubæti líkama og sálar við
eigum í auðnum hálendisins,
úfnum hraunum þess, hvítum
jöklum og svörtum söndum,
þar sem kyrrðin ríkir ein.
N áttúrufegurðarinnar nýtur
maður þar með öðrum hætti
en á gróðurreitum láglendis-
ins. Seiðmagn öræfanna er í
ætt við músík Bachs og Beet-
hovens, en það sem öðru
fremur sefjar hugann er
þögnin, öræfaþögnin, og
skyldi enginn láta hjá líða að
fara eitthvað einförum á ör-
æfaleiðum, þótt í hópferð sé.
Sérhver vottur af lífi verð-
ur undarlega minnisstæður á
þessum auðnaleiiðum: grá-
gæsahópur í oddaflugi á suð-
urleið, hátt yfir Vonarskarði,
einmana snæugla flaxandi yfir
svörtum hraunhólum Út-
brunans, háleggjuð hvönn við
blátæra lind austur af Herðu-
breið, eyrarrósarbreiðurnar
við Köldukvísl.
En hvergi upplifa menn ís-
lenzka auðn og öræfaþögn á-
þreifanlegar en í Öskju. Fáir
munu þeir, sem farið hafa inn
um Öskjuop í fyrsta sinni og
komið út aftur alveg sömu
menn.