Andvari - 01.06.1965, Blaðsíða 91

ANDVARI
HENRY GEORGE OG „EINFALDI SKATTURINN"
89
kenning er notuð til þess að réttlæta land-
vinninga og nýlendukúgun, kynþátta-
hatur og þjóðernishroka. Sannar framfarir
verða hvorki við sjálfvirka né samfellda
þróun. Hver þjóðin á fætur annarri hef-
ur runnið blómaskeið sitt á enda. Astæðan
er ekki sú, að ein þjóðin sé annarri síðri
að líkamlegu eða andlegu atgervi, heldur
hafa framfarirnar sjálfar borið í sér mein-
semdir, sem leiddu til hnignunar.
Það cr mannsandinn, sem er aflvaki
framfaranna, en frumskilyrði þess, að
þær geti átt sér stað, er samstarf og jafn-
rétti (eða réttlæti). Samstarf á jafnréttis-
grundvelli er lögmál mannlegra framfara.
Samstarf leysir andann úr læÖingi til
átaka við erfiðleika, og jafnrétti, eða rétt-
læti eða frelsi, þ. e. siðgæÖislögmálið,
kemur í veg fyrir, að þessu afli sé eytt í
einskisnýtar deilur. Þegar þetta lögmál
er brotið, stöðvast framfarirnar og hnign-
unin tekur við. Aðalorsök misréttis er ein-
okun á náttúrugæöum. Stéttaátök fylgja
í kjölfarið. Ef svo fer sem horfir, má
húast við hnignun áður en langt um líð-
ur í þjóðfélagi nútímans. Stjórnmálafrelsi
og -jafnrétti er viÖurkennt á pappírnum,
en það kemur ekki að notum, meðan
þjóðarauðnum er skipt með rangindum.
Ennþá er þó tími til afturhvarfs, ennþá
gefst tækifæri til að standa á sama grund-
velli og lagÖur var við stofnun Banda-
ríkja Norður-Ameríku. Til þess að svo
megi verða, þarf að gera jörðina að al-
menningseign.
Markmið allra þjóðfélagsumbóta er að
tryggja velferð einstaklingsins um tíma
og eilífð. Vandamál þjóðfélagsins verða
hvorki skilin né skýrð og því síÖur úr
þeim bætt, ef vandamál hvers einstaklings
eru ekki tekin til rækilegrar íhugunar og
fundinn tilgangur þess stutta lífs, sem
hann lifir á jörðu hér. Hagfræði — „hin
döpru vísindi" — svipta flesta einstaklinga
allri lífsbjargarvon. En rétt skilin sýna
lögmál þau, sem ráða framleiÖslu og skipt-
ingu auðsins, að skortur og ranglæti eiga
ekki óhjákvæmilega rætur að rekja til
þjóðskipulagsins. Ef þau eru aðeins rétt
hagnýtt, má stuðla að myndun þjóðfé-
lags, þar sem fátækt þekkist ekki og fram-
tak mannsins fær tækifæri til að ná full-
um þroska. Hvorki sérstök forsjón né
miskunnarlaus forlög ráða þessum þroska,
heldur óumbreytanlegt og blessunarríkt
lögmál, sem á upphaf sitt í mannlegum
vilja.
Sé litið á mannkynið sem eina heíld —
en ekki fáa útvalda andspænis fjölda út-
skúfaðra — verður framvindan og frarn-
tíðin í höndum einstaklinganna. Tilfinn-
ingin — siðgæðisvitundin — sér í einni
sjónhendingu sömu sannindin og skyn-
semin finnur með erfiðismunum; sið-
gæðislögmál og efnahagslögmál eru tvær
greinar á sama meiði. Allar vísindagrein-
ar sanna, að til eru algild lögmál, ekki
aöeins í efnisheiminum, heldur einnig
og ekki síður í lífi hvers einstaklings sem
félagsveru. Efnahagslögmál eru í sam-
ræmi við lögmál andlegs einstaklings-
þroska. Þar er ekki um að ræða framfarir,
sem byggjast á nauðung eða tilviljun,
heldur framfarir sem markviss, mann-
legur vilji ræður. Framfarir eru ekki
fólgnar í þroska kynstofnsins, né heldur
umbótum á manneðlinu, því að kynstofn-
inn hlýtur að hverfa af yfirborði jarðar,
eins og efnislíkami hvers einstaklings.
Tilgangur lífsins verður því aÖeins
skilinn, að það sé skoÖað sem leið að
öðru og æðra lífi. Framfarir allar eiga að
gera þessa leið greiðfæra. Jafnvel frum-
stæðustu menn — hvað þá menningar-
þjóðir •—• hafa sett sér þetta markmið,
en aðeins útskýrt það á táknrænan hátt
í trúarbrögðunr sínum. Heilög ritning,
Vedabækur, Kóran, dulspeki elztu heim-
spekinga, siðvenjur Indíána, frumstæð-
ustu trúarbrögð bera hvert á sinn hátt