Spegillinn - 01.06.1968, Blaðsíða 15

SPEGILLINN
15
uppi sundurleitustu kenningar allt
frá þýzku súbjektívbeinafræðinni
um miðja nítjándu öld, en höfund-
ur hennar var Dr. Professor Adolf
Knockenbauer sem dó fyrir aldur
fram þó honum ynnist tími til að
skrifa stutt kynningarrit: „Eine
kleine Einfurung in die Knocken-
bau des Ubermenchen, sem fylgj-
endur kenninga hans siðar byggðu
á. I þeirri bók segir á bls. 1273:
,,Það má þvi telja fullsannað að sú
furðanlega hugarorka, sem mikil-
mennið býr yfir hafi bein áhrif til
að snúa vexti hægra viðbeinsins
við (þaðan er væntanlega nafnið
á viðbeininu eftir myrkum leiðum
hins forngermanska uppruna) svo
það skreppur saman með aldrinum
og orsakar fyrrgreinda likamsstill-
ingu i æ rikara mæli." Dr. Knock-
enbauer dó á 23. aldursári úr við-
beinsrýrnun en kenningar hans
eignuðust marga og mikilhæfa á-
hangendur.
Á tuttugustu öldinni tók nýrri
kenningu um þetta einkenni mikil-
mennisins mjög að vaxa fiskur um
hrygg. Það er sósíalobjektíva
Freud-Darwinistakenningin. en
höfundur hennar var fransk-al-
banskur gyðingur, sem var land-
flótta frá Þýzkalandi en vinnur nú
í Bandaríkjunum við að velja geim-
faraefni til þjálfunar. Grundvöllur
kenninga hans var, að mikilmennið
gæti ekki notið sín að fullu nema
það lifði fyrst og fremst fyrir áhrif
umhverfisins á snillinginn og öfugt.
Umheimurinn þreifar sig áfram og
þekkir sína að lokum, sagði þessi
gagnmerki fræðimaður á blað^i-
mannafundi eftir að honum hafði
verið falið hið mikilvæga starf hjá
geimferðastofnuninni bandarísku.
Kenningar hans segja, að mikil-
mennið svari áorkan umhverfisins
með þeim hætti að draga að sér
hægri höndina, sem aftur skapar
þá hugmynd hjá öðrum að þar fari
maður, sem ekki sé reiðubúinn að
taka i hvaða framrétta lúku sem
bjóðist. Þetta aðgreinir snillinginn
frá almúga hverskonar og er sér-
lega mikilvægt fyrir stjórnmálaof-
urmenni nú á dögum því aðgrein-
ingin gerist án þess að meiða lýð-
ræðishugmyndir kjósenda. Einnig
skapar þessi samdráttur álappa-
legt ofvitagöngulag, sem ýtir und-
ir þá trú, að þarna fari mikilmenni,
einkum i hálffrumstæðum löndum
og meðal frumstæðari hluta hinna
þróaðri þjóða. Og nú kemur kjarn-
inn í kenningunni, sem er sá, að í
hverjum manni blundi ofurmenni,
sem þurfi ekki annað en þessa til-
trú til að leysast úr læðingi. Þetta
hafa yngri vísindamenn sumir kall-
að almúgalega óskhyggju og víta-
hringshugsunarhátt og einstaka
þeirra hallast núorðið aftur að
kenningum Dr. Knockenbauers, þó
með nokkru'm breytiHgumi'éru þeir
kallaðir nýsúbjektívistar. Varfærn-
ari rannsakendur vilja þó hvorug-
an þennan flokk fylla og láta sér
nægja að segja þetta eitt: óyggj-
andi er þetta einkenni á mikil-
mennum og vissulega rannsóknar-
efni, en meira getum við ekki full-
yrt að svo komnu máli.
Rétt er að bæta því við, sem
Agnar Bogason skaut að okkur við
barhorn fyrir skemmstu, að laumu-
kommana i sjónvarpinu má meðal
annars þekkja af því að þeir virð-
ast forðast að láta þetta einkenni
forsætisráðherrans koma fram, þá
sjaldan þeir neyðast til að lofa
honum að birtast i sjónvarpinu. En
það er ekki til neins, því er það
ekki einmitt þessi hallandi höfuð-
stelling í beinu samhengi við ofur-
mennishandlegginn, sem gerir það
að verkum, að á andliti forsætis-
ráðherrans Ijómar yfirburða góð-
mennskubros í ætt við umburðar-
lyndi, þegar munnprinn fer í stelV
ingar, sem á óæðri verum mundu
kallast illfyglisglott, svona hlutir
leyna sér ekki.
Að lokum er hér svo annað bréf.
Athugull skrifar: „Hvernig stendur
á því að hann Matthias Moggarit-
stjóri er farinn að ganga með
hægri hendina uppí erminni í
seinni tíð?"