Fálkinn - 12.09.1931, Blaðsíða 5

F A L K I N N
5
Sunnudags hugleiðing.
Eftir Úlaf Ólafsson ki’istniboða
Jesús mælti: „Farið og gjörið
allar þjóðir að lærisveinum.“
Matt. 28:20.
Uppástnnga var borin fram á
synodus ríkiskirkjunnar skosku
1796 þess efnis, að kirkjunnar
menn færu að beita sjer fyrir
kristniboðshreyfingunni. Marg-
ir mótmæltu uppástiingu þess-
ari, töldu liana vera ólímabæi'a
og jafnvel heimskulega; voru
ýms rök færð fyrir því. Reis þá
öldungur einn úr sæti sínu,
doktor Erskine prestur, og
snjeri sjer til forsetans: „Fáðu
mjer biblíuna þína!“ Las liann
þ v í n æ s t kristniboðskipunina
liárri raustu. Konx það eins og
reiðarþruixia yfir þingheim all-
an. Skipun frá Kristi, ótvíræð
ummæli lians, tók af öll tví-
mæli.
Auðvitað er það fyrst og
fremst undir afstöðu manna til
Krists komið, livort þeir eru vel-
viljaðir kristniboðinu eða hafa
nokkxirn áliuga á þvi. Reynslan
hefir margsannað það.
Nægir að minnast aðeins á
vitnisburð síra J. Jansens, merk-
isprestsins norska: „Eins og
snjórinn þiðnar og hvei’fur á
vorin, þannig hurfu mótbárurn-
ar hjá mjer gegn kristniboðinu,
þegar eg fór að elska Jesú.“ —
Það er svo mai-gt sem breytist,
þegar maður fer að elska frels-
arann, og alt til batnaðar.
Glæðing trúarlífsins, að lxjer
verði trúarvakning, er frum-
skilyrði fyrir að kristniboðs-
áhugi vakni á Islandi. Hjer
strandar öll kristileg starfsvið-
leitni á trúardeyfð.
Nú eiga mótbárurnar gegn
kristniboði rót sína að rekja til
snauðrar vanþekkingar frem-
ur en andúðar gegn kristnidóm-
inunx. Kristindómurinn hefir
haft þau álirif á hugarfar
manna og innræti, að þeir sem
kynnast kristniboðsstarfinu
verða því hlyntir, þó þá jafnvel
skorti lífið í Guði, trúarlífið.
Það er því fyrsta skylduverk
ki’istniboðsvina allra, að segja
vanþekkingunni stríð á hendur.
Tökum okkur ekki nærri þó
menn sjeu oft ósanngjarnir í
í garð okkar kristniboðsvina.
Mótbárurnar eiga aðeins að
minna okkur á hve mikil þörf
er á að fræða þjóðina xxm krist-
niboðið. Forðuixist að deila unx
það við nokkurn mann; affara-
sælla miklxx er að segja frá því
blátt áfram og látlaust. — Fim-
asta rökfærsla verður aldrei
eins sannfærandi og frásögn um
staðreyndir.
Undir öllum kringumstæðum
megunx við ekki vænta áhuga
fyrir ki’istniboði þai’, sem eng-
inn trúarábugi er fyrir. Fræðsl-
an leiðir auðvitað í ljós hverj-
um finst eðlilegt og sjálfsagt að
sinna kristniboðsmálinu. En
Frh. á bls. Í4
Deyjandi þjóð.
Ungar Lappakonur l betri fötunum sinum
Lappland er nyrsta landið,
sem bygst hefir i Evrópu, þegar
frá er talin Spitzbergen. Stjórn-
arfai’slega er það ekki til sem
land, því að það tekur yfir
nyrstu skefjarnar af Noregi,
Svíþjóð og Finnlandi, og enda
Rússlandi líka. Ibúar þessa
nxikla landflæmis eru kallaðir
Lappar á íslensku nú orðið, exx
geixgu áður uixdir nafninu Fiixn-
ar, eins og Norðmenn kalla þá
emx, eix stjórxxarfarslega eiga
þeir heima í ríkjum Norð-
manna, Svia, Finleixdinga og
Rússa. Þessi þjóð telur aðeins
rúmar 20 þúsund sálir alls og
eiga flestir þeirra heinxa innan
landamæra Noregs, eða um 13
þúsund, sænsk-lapparxxir eru
um 6000 talsins, fiixskir Lapp-
ar tæpt þúsund og rússneskir
um tvö þúsund. Eix géta nxá
þess, að vandgert er að draga
mörkin millli Lappa og Finn-
leixedinga, þvi að þetta eru ná-
skyldar þjóðir og hafa blandast
mikið. Aixixars er þessi þjóð alls
ekki sú sama að uppruna, er
eixxkum gerður greinarmunur
á Kvænum og Sömum.
Lappland er íxokkru stærra
en ísland, eða 116.000 ferkíló-
nxetrar, svo xxóg er undanfærið
fyrir þessar 20.000 sálir. En
Telja má víst, að Lapparnir
í Skaixdínaviu hafi verið marg-
falt fleiri fyi’ir þúsund árunx en
þeir eru nú. Þeir hafa ekki get-
að þolað hin nánu kynni við
livítu menninguna, sem þeir
hafa orðið að sæta á síðai’i öld-
um, og eigi hvað síst hefir „hvíti
Lappabarn í vöggunni sinni. Hún er þannig gerff, aff þaff má draga
hana á snjó eins og sleða.
þeim veitir ekki af, þvi flestir
lifa þeir hirðingjalífi og fara
unx með hreindýrahjarðir sinar
stað úr stað, um óravegu. Þeg-
ar skilnaðurinn varð milliNorð-
manna og Svía 1905 urðu þjóð-
irnar að gera með sjer sjerstaka
sanxninga unx hreindýrabeit,
þannig að Lapparnir gætu hafst
við í Noregi sxxma tíixia árs en
aðra í Svíþjóð. Og samskonar
sanxninga liafa Norðnxenn og
Svíar við Finnlendixxga og
Rússa. Áður fyrrum hafa Lapp-
ar farið xxxeð lijarðir sinar
íxiiklu sunnar um Skandinavíu
en nú og má lieita að xxxestur
lxluti Norður-Noregs hafiþáver-
ið griðastaður þeiri-a. Sögurnar
segja frá Noregskonungunx, er
þeir gei’ðu út sendinxenn síixa,
til þess að lieinxta Finxxskattixxn
af Löppum, og kannast íslend-
ingar eigi síst við afskifti Þór-
ólfs Kveldúlfssonar af þeinx
máluixx. Finnar eða Lappar
þóttu fjölkunnugir í þá daga.
Lappafjölskylda við sumartjaldið silt.
dauðinn,“ berklaveikin, verið
stórliöggur lijá þeinx og upprætt
lieila hópa.
Lapparnir eru mongólskir að
ætt en eru þó talsvert ólíkir Kín-
verjum og Japönum, enda eru
þúsundir ára liðnar síðan þeir
liafa greinst frá þessuixi þjóðum.
Þeir eru íxxiklu lægri að meðal-
tali en hvítir menn; meðalhæð
karla er 153 sentinxetrar en
kvenna 147. Þeir eru að eðlis-
fari meinlausir menn, en þó tor-
trygnir, enda munu viðskifti
livitra nxanna við þá oft hafa
verið vel til þess fallin, að ala
á tortryggni þeirra. Eins og
nxörgunx frunxþjóðunx hef ir þeim
orðið mikið böi að áfengiixu er