Fálkinn - 11.09.1937, Qupperneq 6

6
F Á L K I N N
L J"hlM: Hetjur ástarinnar.
Þeir sátu á „Harmoníunni“
og töluðu saman, þrír eða fjór-
ir. Það var leiðinda veður úti
og þá langaði lítið heim, þó að
þar biði einhverjir þeirra allra.
Og þessvegna hjeldu þeir áfram
að tala og nú var það Even Ásen,
sem liafði orðið.
„Máltækið segir að inent sje
máttur. Hver veil. En gæfu veit-
ir mentin að minsta kosti ekki.
Hversu margir eru þeir ekki,
sem geta verið glaðir vegna þess
að þeir vita ekki. Tökum til
dæmis liana Vestu Rasmussen,
sem altaf er síglöð. Og tignar
manninn sinn. Þó að hæði guð
og menn viti, að Óskar Rasmus-
sen er engin fyrirmynd í dygð-
um og að liann er henni ótrúr.
En liún brosir og er glöð yfir
tilverunni, og ]iað á hún þvi
að þakka, að hún veit ekkert
um þetta“.
„Hver segir að hún viti það
ckki, eða renni að minsta kosti
grun í það?“ tók Ivar Lvkke
fram í.
„Við erum allir giftir menn,
en þar fyrir er ekki víst, að
nokkur okkar skilji konuna.
Hún er slærilát, hún Vesta, og
hún hrosir þegar við sjáum
hana, en haldið þið að hún
brosi í einrúmi, þegar enginn
sjer hana? Pui jeg hefði gaman
af að taka i lurginn á mannin-
um hennar við tækifæri, og ef
jeg Iiitti hann á dimmu kvöldi,
þá skal jeg ekki ábyrgjasf hvað
fyrir kann að koma.
Að mjer lítist vel á lrana?
Nei, ekki svo að skilja að jeg
sje ástfanginn af henni það
befi jeg aldrei verið. Mjer er
nóg að hafa hana Karolinu. En
jeg hefi fengið að sjá, hvað
kona hefir drðið að reyna og
líða, og siðan bala jeg alla gá-
lausa eiginmenn.
Sögu? Já, kanske. Þið getið
haft gotl af að heyra hana.
Jeg var ungur þá og þekti
lífið lítið. Jeg var nýkominn að
beiman og hafði fengið atvinnu
sem aðstoðarmaður i banka.
Já, það stendur á sama í hvaða
bæ það var. Kaupið var lágt
eins og byrjendakaup er altaf.
Og jeg var af fátækum kominn.
Jeg gat ekki vænst neins stuðn-
ings þaðan og varð þvi að spara
á allar lundir.
Jeg leitaði uppi ódýrt húsnæði
og fann loks stað, sem mjer
lcist vel á. Jeg ætlaði að borða
miðdegisverð úti, en fá mála-
mat lijá húsmóðurinni.
Maðurinn hennar kallaði sig
agent. Hvað hann seldi eða
hvernig hann aflaði fjár, ef
hann þá aflaði nokkurs, er
mjetr ráðgáta. Annars sá jeg
hann sjaldan og í fyrsta skifti
sem jeg sá hann, varð jeg sann-
færður um að hann væri mesta
skítmenni.
Húsmóðirin, frú Rokstad, var
ein þeirra kvenna, sem maður
veitir litla athygli þegar maður
sjer þær i fyrsta sinn. Andlitið
fölt og lítið, stór dimmblá augu
og dökkjarpt hár. Hún liafði
mjúka og þægilega rödd og var
að jafnaði mjög hæglát og tal-
aði minna en fólk gerir flest.
Það var brosið um varir henn-
ar, sem jeg' tók fvrst eftir. Þeg-
ar hún brosti fanst manni liægt
að lesa sál hennar eins og opna
bók. Þá var bún verulega falleg
og alúðin og velvildin ljómaði
af henni. Það var eins og hún
væri sköpuð til að vera móðir
á gæfusöinu heimili. — Þannig
var hún þegar iiún var að
stjana við mig og þannig var
Iiún við liann, þá sjaldan sem
honum þóknaðist að koma
lieim.
„Jæja, svo þjer eigið heima
hjá Rokstad“, sagði fólk við mig
þegar frá leið. „Hvernig kunnið
þjer við yðnr þar?“
Þessi spurning kom úr ýms-
um áttum, með hjerumbil sama
orðalaginu og jeg tók eftir
skrítna brosinu sem kom á
fólkið er það spurði, og fór að
f urða mig á þessu. Jeg varð að
segja eins og var, að jeg sæi
húsbóndann sjaldan, en að kon-
an væri alúðleg og umhvggju-
söm húsmóðir.
„Já, hún er víst hesta mann-
eskja“, var venjulega svarað.
Maðurinn var aldrei nefndur
En í smábæ er aldrei Iiægt að
halda neinu leyndu og loks
fjekk jeg að heyra sólarsögúna
af manninum. Meira en mjer
þótli gott.
Á æskuárunum hafði hann
verið það sem maður kallar
„spraðibassa“, yfirborðsmaður
og síngjarn, laus við alla ábvrgð-
artilfinningu og hugsaði aldrei
um annað en sjálfan sig.
Þegar hún giftisl honum var
fólk hennar því mjög mótfallið
og gerði sem það gat til að aftra
því. En hún var ástfangin og
blind á galla hans. Hún varð
ósátt við fjölskyldu sína og hún
fluttist með honum í annan bæ.
Faðir hennar var ekkill og hún
fjekk móðurarf sinn greiddan,
er maðujrinn krafðist þess.
Það var ekki neitt smáræði,
sem konan lagði í húið. Maður-
inn leigði búð á besla stað í
bænum og fór að versla. Alt
benti á að verslunin gæti þrif-
ist. Hún var á óðum stað og
nóg af skiftavinum. Og svo var
vantaði peningana. En þegar
alt var komið á góðan rekspöl,
fór maðurinn að sýna bvað í
honum bjó. Kvenfólk, vin og
spil. Það þrent befir lagt svo
margt heimili i rústir og orðið
svo mörgum að falli.
Rokstad kaupmaður hafði þá
bestu konu sem hægt var að
hugsa sjer við hlið sjer, en hann
vanrækti hana á svívirðilegasta
hátt. Hann var að heiman nótt
eflir nótt og leilaði fjelagsskap-
ar við ljettúðardrósir af verstu
tegund. Hann bafði blóm-
lega verslun, sem gat orðið
bonum örugt lífsuppeldi.' Ilann
vanrækii hana lika. Starfsfólk-
ið varð að hugsa um verslun-
ina eins og það gát hest og
bafði vil til. Þá sjaldan hann
kom þangað sjálfuf var það lil
að tæma skúffuna. ’Hánn þurfti
þess oft, því að svona líferni
kostaði mikið fje.
Hvernig konan lians tók
þessu? .Tú, Jikt og Vesta Ras-
mussen. Hún bar höfuðið hátt
og fyrir almenningssjónum var
hún hamingjusöm. ‘Enginn gat
fundið á henni að liiin skildi
það eða vissi, þegar maðurinn
kom heim til hennar beint frá
daðursdrósunum. Enginn gat
sjeð, að hún findi til viðbjóðs
þegar hann kom drukkinn heim
og kom fram við liana eins og
hrotti. Hún bar þjáningar sínar
i einrúmi.
Svo kom gjaldþrotið auðvitað
af sjálfu sjer. Þvi varð ekki við
bjargað. Maðurinn varð agenl
og þrammaði um með töskuna
sina, en fáir vissu hverskonar
verSIun liann stundaði, og en
færri af hverju liann lifði. Hann
var enginn tildurherra lengur.
Hann var sóðalega til fara, en
áfengislöngunin var jafii mikil
og áður og þrá lians til kvenna
liafði ekki rjenað. En nú sökk
jiann dýjira og dýpra og liátt-
erni hans ait varð sifelt dýrs-
legra.
Það var um þetta leyti, sem
jeg gerðist leigjandi á heimil-
inu. Það var einu sinni, fyrri
part dags, að jeg tók eftir dá-
litlu. Jeg hafði glevmt einhverju
beima og kom aftur lil að sækja
það. Jeg opnaði gangdyrnar
eins og vant var, með lvkli sem
jeg bafði sjálfur. Jeg gekk fram
hjá stofunni. Hurðin stöð opin
úl að ganginum og hún sat inni
í stofunni. IJún hafði lagt hend-
urnar fram á borðið og grjet.
Svo sá/rt og biturt, að mjer,
ungum manninum, fanst það
ganga gegínun merg og bein.
Hvað átti jeg að gera? Ekki
neitt, vitanlega. Jeg læddist eins
og þjófur inn i herbergi mitt,
og jeg lield að liún hafi ekki
orðið vör við mig, hvorki þeg-
ar jeg kom eða fór. Síðar gal
jeg rent grun í ástæðuna. Lög-
reglan hafði gert húsrannsókn
kvöldið áður i éinskonar einka-
bóteli. Veitingamaðurinn var
grunaður um áfengissölu i stór-
um stil og fyrir ]iað sem verra
var. Gestirnir voru allir dregn-
ir á lögreglustöðina. Géstgjafinn
og kerling hans, Rokslad agent,
nokkrir svallbræður hans og
ýmsar kvensniftir, sem lögregl-
an kannaðist við áður.
Þegar jeg kom heim um
kvöldið bjóst ieg við að sjá
búsmóðurina útgrátna óg beygða
en það var öðru nær. Jeg sá
ekkert, sem gal mint á grátinn
um morguninn. Hún var vin-
gjarnleg, róleg bg stilt og gerði
meira að segja að gamni sínu,
og bar höfuðið hátt éins og
vanl var.
Agentinn var lika kominn
lieim, og éngum sem sá þau,
gat dottið í hug að nókkurl ó-
samkomulag gæti verið á þvi
heimili.
Hún var ofurlítið rauð og'
liálf, vandræðaleg í næsta skifti,
sem jeg sá nokkuð athugavert.
Ilún kom lil mín og spurði,
l.vort ]iað stæði svoleiðis á fyrir
mjer, að jeg gæti borgað henni
dálitla fjáruppliæð fyrirfram.
Ifaiia vanlaði peninga í svipinn.
konunni fyrir að þakka, að ekki