Fálkinn - 12.02.1938, Blaðsíða 3

F Á L K I N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
RitstjÓFar:
Vilh. Finsen og Skúli Skúlason.
Framkvænutastj.: Svavar Jlialtesleú.
AÖalskrifstofa:
Bankastræti 3, lleykjavík. Simi 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 og 1—6.
Sktifstofa í Oslo:
A n t o n S chjöthsgade 14.
Blaðið kemur út livern laugardag.
iskrit'tarverð er kr. 1.50 á mánuði:
kr. 4.50 á ársfjórðungi og 18 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftir greiðist fyrirfram.
Auglfjsingaverð: 20 auta millimeter
Herbertsprent.
Skradðaraþankar.
Kað er list, sem ekki nærri ailir
kunna, að þakka fyrir sig. „Gjöf
skal gjaldast, ef vinátta skal liald-
ast“, og fyrsta og sjálfsagðasta end-
urgjaldið er þakklætið. Ef það
gleymist eða er ekki eins og það
á að vera, þá er annað endurgjaid
ónýtt.
Það er minstur vandinn að þakka
það, sem ekki er mikils virði og það
sem öllum er sjálfsagt að gera —
það sem í orðsins eiginlegu merk-
ingu er sjálfþakkað. Og þó er það
vandi. Vinur minn bjargaði ,ríks
manns konu frá druknun í Skerja-
iirði — hún hafði synt of langt út
og fjekk krampa og krakkar hennar
horfðu grenjandi á þetta i fjörunni
og gátu ekki aðhafst. Eftir nokkra
daga fjekk björgunarmaðurinn brjef
frá manni konunnar, einstaklega al-
úðlegt að visu, en þó vantaði þar
þann innileik og fögnuð, sem ætla
mætti að manninum hefði búið niðri
fyrir yfir björgun konunnar, og
þakklætið til bjargvættsins. Að vísu
gerði hann ekki nema skyldu sina,
úr því að hann gat bjargað á annað
borð, en verkið sýndist þakkarvert
eigi að síður. Ófullkomið þakklætis-
brjef gat gefið fyllilega ástæðu tii
að ætla, að eiginlega hefði maður-
inn gjarnan viljað losna við konuna
sina.
Þó að ol’t sje á þvi tönlasl, að
flestir góðir menn gefi ekki eða geri
það sem goll þykir til þess að fá
þakkir að launum, þá er þetta lík-
íega sjaldnast sannleikur Það er í
rauninni alveg gagnstætt mannlegu
eðli, að láta sjer standa á sama 'um
það, hvort það, sem gert er, er vel
eða illa þegið og þakkað. Menn gera
góðverk til þess að hjálpa öðrum og
gleðja þá og ef ekki kemur þakk-
læti á móti, veit maður alls ekki
um, hvort það sem gert var eða
gefið, kom viðtakandanum betur eða
ver. Því að þakklætið er hið eina
sýnilega tákn hinna innri tilfinn-
inga þess, sem fyrir góðverkinii
verður. Og flestir munu þreytast á
því, að gera þeim manni gott, sem
aldrei lætur á sjer finna, hvort hann
mat góðverkið nokkurs — sem aldrei
þalckaði.
Menn gefa hver öðrum gjafir og
gera hver öðrum gott án þess að við
takandinn liafi þörf á, aðeins til
þess að vekja j)akklæti og treysta
vináttu. Þetta útaf fyrir sig sannar,
að flestum er kært að 'fá þakklæti og
geta jafnvel ekki án þess verið.
„Gjöf skal gjaldást ef vinátta ska)
haldast“. Og jjakklætið má ekki
gleymast, ef vináttan á að haldast.
LEIKHÚSIÐ:
Fyrirvinnan.
Eftir Somerset Maugham.
„Sem betur fer er ástand at-
vinnumanna-leikhúsanna í Lond-
on ekki lengur neinn prófsteinn
á ásigkomulag leiklistarinnar í
Englandi“, segir einhver hæfa di
leikdómari Englendinga. A. C.
Ward, í ummælum um nýjasta
leikritaskáldskap lijóðar sinnar
og þann, sem mesl er í tízku,
þ. á m. leikrit Somerset Maug-
liams, sem Leikfjelag Reykja-
víkur gefur nú reykvískum á-
horfendum sýnishorn af. Nýrri
ensk leikrit á línunni: Oscar
Wilde — Somerset Maugham —
Noel Coward eru svo fjarri þvi
að vera sönn, að menn heimska
sig hara á því að leita þar að
raunveruleika eða jákvæðum
lífsvísdómi. En þau hafa það
til sins ágætis að vera skrifuð
af framúrskarandi tækni, sem
Pínero fyrstur manna innleiddi
i enska leikrilagerð og við liana
hefir síðan loðað, og þau eru
skemtileg og fyndin og það oft-
ast á kostnað persónanna, sem
þau lýsa, frekar en umhverfis-
ins, sem þau eru sprottin upp
úr eða eiga ef til vill að gagn-
rýna. Hvað svo sem verðmæti
þessarar gagnrýni viðkemur, þá
er ánægjulegt að sjá þessa teg-
und enskra leikrita — ekki síst
„Fyrirvinnuna“, sem nú gefst
kostur á að sjá i Iðnó þessa
dagana — því „Fyrirvinnan" er
afbragðsdæmi upp á hetri teg-
und þessara ensku nýtísku-
leikja. Leikrilið er alt í senn
skemtilegt og mátulega öi'ga-
kent, tilsvörin fyndin og tækn-
in óskeikul. Það svíkur engan
að sjá „Fyrirvinnuna“ upp á
skemtunina lil að gera, en er
það nú ekki samt við það sama
og Matthías kvað forðum um
útlenska leiki á íslensku leik-
sviði:
Hjer glóa nú, gestir, á handi
öll gullin í islenskum leik:
Tóm fokstrá af fjarlægu landi.
sem falla lijer, visin og hleik?
Hvar eru íslensku leikritin og
islensku leikritaskáldin?
Ragnar E. Kvaran sem Charles Battle
og Soffía Guðlaugsdótlir sem kona
hans. —Arndís Rjörnsdóttir og Soffíu
GiiðlaugsdótliV.
Bjarni Björnsson
gamanleikari skémtir bæjarhú-
um um þessar mundir með
gamanvísnasöng og hýsna fjöl-
breytilegum eftirhermum. Með-
al annars leikur hann útvarps-
umræður, þar sem 16 þjóðkunn-
ir menn taka til máls, og
„syngja hver með sínu nefi“,
eins og máltækjð segir. Auk
þess leikur liann blaðamanns-
viðtal við tvo þekkta leiklistar-
frömuði þessa hæjar. Bjarni
hefir einnig margar nýjar gam-
vísur á skemtiskránni, svo sem
nýjar Reykjavíkurvísur, Aust-
urstrætisvísur, Sundhallarvísur
og „Hugleiðingar harónsins efl-
ir að barnum var lokað“. Lisl
Bjarna Björnssonar er löngu
orðin landskunn, og honum er
það að þakka öðrum fremur.
að menn kunna nú alment hjer
á landi að meta góða hermilist
og gildi liennar. Það hregst ekki
heldur, að Bjarni fær jal'nan
hinar hestu viðtökur og gífur-
lega aðsókn, hvar sem liann
kemur, bæði í Reykjavík og
úli um land. Hann er húinn að
halda tvær skemtanir i Gamla
Bíó í þessari viku, í hæði skift-
in við húsfylli og mikinn fögn-
uð áhevranda.
L. S.
Ragnar E. Kvaran. Brynjólfur Jóliannesson.