Fálkinn - 19.03.1938, Blaðsíða 3

F Á L K I N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórav:
Vilh. Finsen og Skúli Skúlason.
iFramkmrmctaslj.: Svavar Hjaltested.
Aðalskrifslofa:
Bíinkaslræli 3, Beykjavík. Simi 2210.
Opin viii ka daga kl. 10—12 og :1 —(>.
Skrifstofa i Osto:
A n I o n S c h j ö I h s g a (I c 14.
Blaðið kennti' út hvern laugardag.
Iskriflarverð er kr. 1.50 á niánuði:
<r. 4.50 á ársfjórðttngi og 1<S kr. árg
Frlendis 24 kr.
Allar áskriftir greiðist fyrirl'ram.
.4 iicilijsinc/nveri): 20 ctnra áullimeter
Herbertsprent.
Skraddaraþankar.
ísleiidingar eiga ]jví láni að fagna
að hafa varðveitt eina dýrniælustu
tungu veraldar og hókntenlafjársjóði
norrænnar ntenningar. Kn stunduni
liéyrast raddir inanna, sem virðast
haf'ina |ietta og leggja svo mikið upp
úr ókostinuin að eiga niál, sem fáir
skilja, að þeir telja það tæplega
líorgast með heiðrinum af þvi að
hái'ii várðveitl nórræna tun'gu.
l>að er að visu svo, að það hakar
sináþjóð jafnan talsverða erfiðleika
áð lalá mál sein fáir skil.ja. Bók-
ihentirnar á íiláli þjóðarinnar sjálfr-
ar verða fábreyttar og fjöldi góðra
rita lokaðar hækur öðrum en þeiin,
seíh néma erlend lungumál. Og marg
ir geta ekki luigsað til að leggja það
á sig að neiita útlendar tungur, fyrir
erfiðis sakir, eðá hafa ekki áll kost
á því i uppvexlinum.
l>að er furða, að þjóð s'em hýr við
þessi kjör hefir ekki gert sjer far
um. að ííema einfall hjáiparmál
eins <>g esperanlo, lil þess að opn i
sjér leið að fræguin hókmentum.
t'ndirstöðuatriði esperanlos er hægt
að kynna s.jer á einni viku, þannig
að inaðifr komist niður i málinu. Og
þeir seni læra esiieranto nú, eiga
völ á fjölskrúðuguni hókmenlum.
sem allal' eru að aukasl, þvi að þeir
h'afa áðgang að um tíu þúsund hind-
nm af bókuni, sem þegar hafa verið
g'efnár út á esperanlo. þar eru þýð-
ingar allra helstu ritverka niatm-
kynsins.
Að læra' alþjóðlegt gerviniál gerir
manninn að alheimshorgara. Hann
veitir ekki hóknientum neinnar sjer-
stakrar þjöðar forrjellindi á sjer.
Fjelagsskapur esperantista er hollur
fjelagsskapur og þroskandi, hann
hefir tekið friðarhugsjónina upp á
afma sína og stefnir að fullkoihnu
jafnrjetti. l>að er engin lilviljun, að
höfundur málsins dr. Zamenhof var
hörinn og harnfæddur i þorpi, þar
seni fiinih ósamkynja þjóðflokkar
áttu heima, og höfðu hver sitt mál.
I’áu óþægindi og sú óvild, sem
ftdðir af slíkum málagraut, vakti hjá
dr. Zanienhof viljann til þess að
seni.ja mál, sem stæði jafnt að vigi
gaghvart ölluim Til orðaforðans
safnaði hann einkum alþjöðlegum
orðum, seni ganga aftur i tungum.
þjóðanna, einkum orðum af griskum
og lalnéskum en lika al' slavnesk-
um uppruna. Og inálfræðireglurnar
gerði hann svovljósár og einfaldar,
að engum heilvila manni er ])örf á
að lenda i vandræðum út af þeim.
l’elta er mál, sem íslendingar ættu
að læra, hvort sem þeir kunna önn-
ur mál eða ekkir
Thulemólið, er stofnað var til
undir foruslu Skiðafjelags Be.vkja-
víkur, var háð á Hellisheiði laugar-
daginn 12. og sunnudaginn 13. 1). m.
eða um síðuslu helgi, og lóku þált
i því eftirtöld fjelög:
Skíðaf. Siglufjarðar, Skíðaf. Sigl-
firðingur, Skátafjelagið Einherjar,
ísafirði, Skíðaf. Heykjavíkur, (ilíniuf.
Ármann, Knattspyrnul'. Beykjavíkur
(K. B.) (. B. og Knattspyrnufjelag
Akureyrar. Keppendur voru um 1011.
Lagl af staö' í 1S km. gönguna. lijörn
Olafsson ..slartar".
Kept var í þrem greinum skíðaí-
þróttarinnar: 1<S km. skíðagöngu,
skiðastökki og slalom, eða króka-
hláu pi.
Klukkan eitt á laugardaginn hófst
skíðagangan við þjóðveginn skamt
austan við Skíðaskálann, og tóku
þátt í henni 47 keppendur. Fóru
þeir frá marki með .‘10 sekúndu
millihili og lögðu leið sína upp
að svo iiefndri Flengingarhrekku og
þaðan austur með veginum, og
sveigðu síðan norðaustur á heiðina
i stefnu á Skarðsmýrarfjall. Sunnan-
vert við fjallið var snúið við og liald-
ið aftur niður að Flengingarhrekku, er
reýndist keppendum verst'a lorfæra
á leiðinni. l’ar fjellu þeir allir nema
fjórir, og þrir hrutu þar skíði sín, en
hjeldu þó göngunni áfram á nýjuin
skíðuhi. Yar það ófrýnilegt og lirell-
andi, að sjá þessa hvötu ínenn kút-
veltást þarna hver uni annan þverah
niður þéssa sluttii en knöppu brekku.
Fjellu stunduni fleiri í einu og liver á
annan og ugðu margir áhorfenda
að tjón mundi al' verða. En ..niann-
fallið" í Flengingarhrekku vár með
þeim hætti, að aílir risu heilir afl-
ur - og var það góður éndir mik-
illa öfara.
L'r Flengingarbrekku (nafnið er ný-
legt, og dregið al' þvi, að þar liafa
margir niætir menn og konur
„flengt" sig á fönninni) l'óru göngu-
mennirnir spölkorn niður með veg-
inuni og síðnn suður með Lakahnúk-
um, heygðu þá austur og svo norð-
ur á hóginn og enduðu skeiðið á
saina stað og Jieir lögðu upp. Síð-
Komii) afí marki lír 18 km. göngunni.
asta liluta göngunnar hallaði undan
fæti og var mikill skriður á skíða-
mönnunum siðasta spölinn að mark-
inu. I>á ýttu þeir sjer mikið á stöf-
uniim og notuðu fult eins mikið
handleggina eins og fæturna til að
vega sig áfram. Fyrstur kom að
markinu Sig. Jónsson l'rá ísafirði.
Hafði hann lagl upp i gönguna sem
áttundi maður. Kn eftir lionuin komu
margir saman og meðal Jieirra sá,
er síðar reyndist að vera sigurveg-
ari kappgöngunnar. .lón I’orsteinsson
úr Skiðafjelagi Siglufjarðar, en liann
vann 1<S km. kappgönguna í fyrra-
vetur. Lagði hann upp i þessa göngu
sem fertugasti maðiir, en var í
l'lokki hinna fyrslu að marki, og
lial'ði þá runnið skeiðið á 1 kl.st.
(i mín. og 30 sek. Ahnar fljótasli var
Bögnvaldur Olafsson, úr Skiðafjelagi
Siglufjarðar, en liann rann skeiðið
á 1 kl.st. 7 mín. 10 sek. I’riðji varð
Magnús Krist jánsson Irá Skíðafjel.
Einherjar á Isafirði á 1 kl.st. 7 mín.
45 sek. og fjórði Björn Blöndal
úr Skíðafjelagi Beykjavíkur á I kl.st.
8 min. (i sek. Fimti, sjötti, sjöundi
og áttundi fljótustu keppendurnir
voru allir úr Skíðaf.jelaginu Sigl-
lirðingur og.fjekk það fjelag mestan
samanlagðan liraða og vann þvi
Thule-hikarinn að þessu sinni og
vann liann af Skiðafjelagí Siglufjarð-
ar.
Sulinudagurinn.
Með skíðagöngunni var lokið fyrra
degi skiðamólsins en lausl eftir
hádegi á sunnudaginn hófsl aninir
þáttur skíðamólsins, sem var skíða-
.sióu'iv i vestan verðri Flengingm
hrekku. Nítján keppendur frá áð-
iirgreindum fjelöguni tóku þált i
slökkinu. E'.yrsl stúkku keppendur
Signrvegarinn i 18 km. göngunni, Ján
Þorslcinsson, ngkominn aS marki.
sill reynsluslökkið liver og síðau
Ivö stökk, sein dtgnit var uiii,
Hlulskarpastur stökkmaður varð
Jóii I’orsleinsson, sigurvegarinn i
káptJgöngunni daginn áður, nieð
221,5 stig. Stökk hann 25 ni. i fyrra
slökkinu en 29,5 í því síðara. Annar
hesli stökkniaður var Jón Stefánsson
úr Skiðaljelagi Siglufjarðar með
208.3 stig. Slökk hann 24 og 28,5
metra. I’riðji maður var Ketill ()l-
afsson úr Skíðafjel Siglfirðingur með
205.4 slig, 22 og 28,5 melra og
fjórði Jóhann Sölvasön úr sania fje-
lagi með 201 stig, 23 og 2(5,5 metra.
Þegar skiðastökkinu var lokið
færðu áhorfendur og keppendur sig
austar i hrekkuna og hófst þar þriðji
og síðasti þáttur þessa móts en
það var kepni 45 skíðamanna i
Slalom eða krókahlaupi. Tóku þált
í því fulltrúar frá ölluni ofantölduni
íþrótta og skíðafjelögum.
Af keppendunum náðu 20 úrslit-
um. Hlutskarpaslur ])eirra var Björg-
vin Júníusson úr Knattspyrnufjelagi
Akureyrar. Tinii lians var 73,8 sek.
Yar Björgvin eini keppandinn l’rá
Akureyri og mega Akureyringar
vera ánægðir með þáltöku hans í
skíönmótinu. Annar hlutskarpastur
var Isfirðingurinn Magnús Krist-
jánsson á 75,2 sek. og þriðji
Beykvikingurinn Björn Blöndal á
70,9 sek.
Skíðafjel. Sigjfirðingnr, sem vann
Thulebikarinn.
Ýmislegt frá skíðamólinu.
Er liinir ótrauðu sldðakappar og
fjöhnörgu framgjörnu áhorfendur
risu upp frá kjötsúpuátinu i Skiða-
skálanuni síðastliðinn laugardag var
slydduveður og ólundarlegt um að
lilnst — en sama var sólskinið og
og sumarhlíðan i augum allra! llinn
fórnfúsi og hæruskotni frömuður
skíðaíþróttarinnar hjer, L. II. Miiller,
gekk fram og lúharði saklausan kaffi-
hakkagarm með stórri trjesleif svo
undir tók í húsinu. Þannig Jieytir
Skíðafjelag Heykjavíkur heriúður
sinn og kallar liðsmenn sína lil
vopna. Síðan voru kölluð npjj nöfn
keppendanna og þeim fengin númer
er ákvá.ðu i hvaða röð þeir skyldu
leggja upp í gönguna. En á meðan
sungii einhverjir áhyggjulausir menn
i fjarska:
Þó deyi aðrir dánumenn - lol'f
Mala-köff! - - lol'f — Mala-koff!
Þá var lesin vegalengdin á göngu-
leiðinni og hrá þá skyndilega al-
vöru- og áhyggjuþunga á margt hros-
hýrt andlil. Keppendum hnykti við
þegar ]ieir heyrðu nefnda ETenginga-
hrekku. (), þú niiskiinnarlausa Fleng-
ingahrekka!
Þusti fólk síðan á stað og hvílu
gæsirnar á ylvolgum hveravalnspolli
neðan við skálann, reistu sig í
kveðjuskyni en iilu kánkvísar út
úl imdan sjer eiifs og þeim fyndist
hálfskoplegt að sjá fólk ganga á
skíðum á hálf auðri jörð! En þa>r
sögðu ekki neitl.
Framh. á hls. l'r.
Yfiriitsmynd cr sýnir aðrenslisbraul
ina að stökkpallinnm.