Fálkinn - 23.04.1938, Blaðsíða 5

F Á L K I N N
5
Klaustrahverfi lamatrúarmanna i T’bet.
verða; lamatrúin gerir mennina
ovirka og þolandi og þeir sem
liana játa hugsa meira um
næsta lif en það líðandi og
oska þess fremst af öllu, aS fá
aS gela tamiS iuig sinn i
i riSi.
Lamatrúin varS ríkistrú
snemma á 14. öld og kínverskir
L' úboSar gerSn silt til aS prje-
dika kenningar Húdda viS
]>aS unnu þeir þaS, aS hinir
herskáu grannar í d’iliet urSu
friðelsk þjóð, sem ekki þurfti
að óttast. Tíbetbúar lokuðu
ódum dyrum fyrir umlieimin-
um og nú hefir Tíbet í mörg
líiindruS ár verið liiS lukta land
klausturlifnaSarins. Þeir fáu
livítu gestir, sem komast inn i
landiS og út úr þvi segja,
aS þaS eina sem dafni þar
sjeu klaustrin. Enda er þjóS
inni svo fariS, aS hver fjöl-
skylda teiur þaS skyldu sína
aS senda aS minsta kosti einn
son i klaustur og láta hann
vera lama, — annars farnisl
fjölskyldunni illa!
Þessum klaustrum er mest-
megnis haldiS upp meS gjöf-
um trúaSra manna og' eru þau
stundum íburSarmikil og meS
ailskonar skrauti guSi til
dýrSar en ekki lömunum. I
hverjum klausturbæ í Tíbet eru
])etta fi'á öÖ—60 til 3—4 þús-
und lamar. Þessir munkar lifa
alt sitt líf meS föstum og bæna-
haidi og allskonar meinlætum
og þeir temja lnig' sinn svo, aS
þeir geta gert kraftaverk. Til
eru bæSi gulir, rauðir og svart-
ir lam-ar, og óttast almenning-
ur þá svörtu mest, þvi aS þeir
i ru rammir galdramenn.
í klaustrunum eru þaS lam-
arnir, sem reka bænamylluna.
Frá því augnabliki er sólin kem-
ur yfir sjóndeildarhring og til
miSnættis, sveiflar lama-inn
bænamyllunni en þylur jafn-
framt bænirnar upp aftur og
aftur svo aS frevSir úr munn-
\ikinu. Og í hvert sinn sem
bænin er á enda fleygir lama-
ii:n sjer niSur og fellur í eins-
konar dá.
Bænamyllan stendur í sam-
bandi viS klukku, sem hreyfisl
viS hvern snúning á myllunni.
Kn hún fer nálega 10.000 snún-
inga frá sólarupprás til miS-
nættis, þegar vinnudagur laina-
ans lýkur og hann leggst þreytt-
ur til hvíldar, í sælli meSvitund
um, aS dagurinn liafi fært hann
nær fulikomnuninni og nirvana.
I musterinu standa guSamynd-
ir i röS meSfram þeim veggjum,
sem aitariS stendur viS og á
aJtarinu eru logandi olíulampar
og fórnarskálar meS vatni,
korni, grænmeti eSa ávöxtum.
GuSirnir eta auSvitaS ekki ann-
aS en jurtafæSu, og rotturnar
og mýsnar sem einkum njóta
íórnanna, neySast til aS gera
þaS lika.
En sumir lama-arnir láta sjer
ekki nægja aS neita sjer um
öll lífsþægindi. Þeim þykir það
ekki nóg og þvkjast ekki vissir
um aS komast i nirvana meS
þessari einu hjervist, nema þeir
leggi meira á sig. Þess vegna
láta þeir múra sig inni i klefum,
næS ofurlítilli glufú á, sem liægt
ei aS rjetta þeim mat og drykk
inn um. Þessi innmúrun er mjög
hátíSleg athöfn og lama-inn,
sem múraSur er inni, sver þess
heit aS ganga inn í myrkriS og
þögnina. Hann er í rauninni
ekki lengur í lifandi manna
töiu. Fer skrúSganga lil klcfans
meS þeim útvalda og gólfmotta
og nokkrar guSsmyndir eru
settar inn í klefann og á eftir
fer maSurinn svo er múraS fyr-
ir dyrnar, svo að ekki er eftir
nema rifa til aS stinga matnum
gegnum. Hann má ekki tala viS
aðra og aSrir ekki viS hann.
Hann er um alla æfi útilokaður
f-á umheiminum og ljósinu og
hann biður og liugsar alla daga.
ÞaS hefur komið fyrir, að svona
munkar liafa iifað alt að 20 ár
og er það venja, að ef maturinn
hefur ekki veriS hreyfður i sex
daga, er klefinn brotinn upp tii
]iess að Iiirða þann dauða og
greftra hann. Líkið er tekiS og
fært í hvítan skrúSa og kóróna
sett á liöfuS þess. Það kemur
fyrir, að enginn er Iifandi af
þeim lama-um, sem múruðu
manninn inni, þegar hann deyr,
og aS þaS er ný kynslóS, sem
lier hann á báliS. En lama sá,
sem múraSur liefur veriS inni
er helgur maSur, Búdda, og
endurfæSist ekki aftur heldur
hverfur beint í nirvana. Líka
eru til menn, sem liafa tekiS
þessa aSferS sjer til sáluhjálp-
ar án þess aS klaustrin hafi
komiS ])ar nærri. í nágrenni
ýmsra bæja og þorpa i Tíbet
eru fjöll, sem fjöldi bella er
grafinn í og þar liafa einsetu-
menn látiS grafa sig inni. FerSa
menn hafa tækifæri til þess aS
sjá þessa hella, þó aS þeim sje
víSast meinaS aS koma í klaustr
in. Ef maSur er á gangi i þess-
um fjöllum má oft sjá bændur
ineS körfu, sem staðnæmast og
berja á klettana. AS vörmu
spori sjest skitinn og magur
handleggur koma út úr klettin-
um og fleygja niSur kaSalspotta
Hóndinn bindur körfu í spott-
ann og hún er dregin upp og
magra höndin hverfur. Þeir
skiptast ekki orSum á, þvi aS þá
væri úti um einbúann. Stundum
er það sonur bóndans, sem í
hlut á, og bóndinn verður að ala
önn fyrir honum ár eftir ár. Ef
ekkert svar kemur þegar barið
er á klettinn, er það merki um,
aS einbúinn sje ekki lengur
])essa lífs.
í Evrópu vita menn yfirleitt
lítiS um þessa einsetumenn í
Tíbet og jafn lítið vita menn um
stjórnarskipun landsins. Stjórn-
andi Tibets er Dalai Lama
haf viskunnar og er hann
talinn fulltrúi Búdda tijer á
jörðu einskonar páfi lamatrúar-
manna. Hann er óskeikuil og
ábyrgðarlaus, friðhelgur og haf-
inn vfir alla dóma.
Þetta æðstaprestsembætti hef-
ur verið til síðan á 15. öld aS
menn vita og síðasti Dalai Lama
Ngagbang Lobzang Thud-dan
var hinn þrettándi af þessum
höfðingjum. Hann dó 17. des-
ember 1933 og var þá sextugur.
Samkvæmt lamatrúnni endur-
fæðist sál hins látna Dalai Lama
i ungbarni, sem svo tekur viS
tigninni næst, þannig að það er
altaf sama sálin sem er i há-
sætinu. Að vísu kemur þetta
í bága við Búddatrúna og end-
urfæðinguna og nirvana, en það
ei ein af mörgum endurtekning-
um, sem staðfesta regluna.
Tibetbúar trúa einnig þeirri
þjóðsögu, að það hafi í upphafi
verið guðir þeirra, sem breyttu
öpunum í menn. Slíkar kenn-
ingar eru i mikium metum lijá
lamatrúarmönnum og einnig
trúa þeir því, að hinn óskeikuli
Dalai Lama þeirra „hinn lif-
andi Búdda“ verði að ung-
barni eftir dauða sinn, en það
tjettir honum leiðina inn í liina
i.ýju tilveru. Eftir að Dalai
Lama er dáinn, eða hefur ,signt
það forgengilega4 eins og' áliang-
endur hans kalla, er nú farið að
leita að hinum nýja Dalai Lama
um land alt barninu, sem sá
fyrverar.di hefur endurfæðst í.
Nú neyta foreldrar, sem eign-
ast börn um það leýti sem Dalai
Lama deyr, allra bragða til ]>ess
að ota fram börnum sínum og
þykjast sjá á þeiin ýms merki
þess, a'S þau sjeu ltin útvöldu.
Því að áður en Dalai Lama deyr
segir bann til um, livaða kenni-
merki verði á harninu, sem
tekur við sál lians að erfðum.
Ekki má byrja að leita að
eítirmanninum fvr en ár er JiS-
ið frá láti Dalai Lama. Stund-
um eru það 10415 börn, sem
gert er tilkall fyrir til tignar-
innar, og er það ófrávíkjanleg
rtgla, að þau börn hafi fæðsl
við einhver annarleg skilyrði
og mæðurnar liefur dreymt eitl-
livaS um, sem túlka má þvi til
sönnunar, að þau sjeu hin rjettu
hörn. Ef regnbogi er yfir heim-
ilinu meðan barnið fæðist, er
J.aS talið gott sönnunargagn
Stundum segir móðirin frá því,
að barnið liafi verið altalandi
nokkrum dögum eftir fæSing-
una og sagt frá erindi sinu í
beiminn. Prestarnir, sem eiga
að velja barnið úr, eru oft i
vanda staddir.
Ymsra ytri einkenna er kraf-
ist af æðstaprestsefninu. Augna
t iúnirnar eiga að vera langar
og' ná upp á gagnaugun, eyrun
Framh. á. bls. 11.