Fálkinn - 12.07.1940, Blaðsíða 5

F Á L K 1 N N

Dscar Glausgn:
Frá liðnum dögum.
Goga ráöherra
um íognuði af borgarbúum. —
Hjónabandið var endurreist og
Carols settist á konungsstól i
Rúmeníu, undir nafninu Carol II.
Mádame Lupescu.
En ekki bafði Carol verið þar
lengi, þegar madame Lupescu
kom til Búkarest, og næstu árin
varð samband hennar við kon-
unginn orsök til mikils umtals
og stjórnmálalegrar deilu í land-
inu. Og það er fyrst núna sem
Lupescu er að hverfa í skuggann.
Calinescu, forsætisráÖherra Rúmena.
Ilann var myrtur.
Fyrir nokkru tók Carol sjer
einræðisvald í Rúmeníu eftir að
hann liafði boríð níður með
liarðri hendi tilraun Goga að ná
völdum. En stefnuskrá Goga tólc
Carol nú í eigin liendur. Og nú
fyrst virðast hafa verið regluleg
straumhvörf í lífi hans.
Frh. á bls. I't.
IConulík t'undið ú sjó.
Fróðá á Snæfellsnesi er eins og
menn viía, einn forní'rægasti sögu-
siaSur þessa lands. Þar var bygð
ein fyrsta kirkja hjer á landi og
þar hefir verið kirkjustaður allar
aldir þangað til kirkjan var flutt til
Óiafsvíkur rjétt fyrir aldamótin síð-
ustu. Nú er þetta höfuðból komið í
eyði og nytjar jarðarinnar hagnýttar
af eigendunum, sem eru 15 Ólafs-
víkurbúar. Kirkjugarðurinn hefir
verið sljettaður og sjest þar nú að-
eins einn legsteinn standa upp úr
jörðu, eflaust eru margir sokknir.-—
Fróðá rennur með túninu, en kirkju-
garðurinn var á árbakkanum. Þegar
vöxtur hleypur i ána ber það við
að hún brýtur bakkana og sjer þá
stundum á fjalir úr þunnum lík-
kistum og einstöku sinnum hafa
þar sjest skinin beinin. Það er nú
auðvitað löngu hætt að grafa í þess-
um garði, en á öldinni, sem leið,
var þarna grafreitur Fróðársóknar
og sóknarkirkja. — Þetla er. nú
hvorttveggja flutt að Brimilsvöllum.
Mönnum þótti of langt að sækja
kirkju út í Ólafsvílc og tóku því á
sig rögg og bygðu snotra steinkirkju
á Völlum fyrir nokkrum árum.
Gamlar Ministerialbækur Fróðár-
sóknar eru nú geymdar í þjóðskjala-
safninu og er j>ar ýmsan fróðleik að
finna. —
Þann 13. ágúst 1815 segist prestur-
inn hafa jarðsungið á Fróðá sjó-
rekið lík, sem hafi verið af kven-
manni „hjerumbil að slútt 30 til
40 ára<‘. — Hann segir að Vallna-
menn liafi fundið líkið á floti úti á
fiskimiðum i víkinni áður. Það hafi
vcrið óskaddað þar, sem fötin skýldu
því, en hauskúpan ber. Þeir, sem
fundu það, liöfðu flutt það í land
og geymt í útihúsi. —
í sambandi við þennan líkfund
segir prestur, að dularfult fyrir-
brigði hafi gjörst. — Nóttina eftir
að likið fanst hafi „skikkanlega
stúlku í Vallnaplássi“ dreymt, að
miðaldra kona kæmi til hennar og
sngðist heita Guðríður Sigurðardóttir.
Hún sagðist vera komin langt að og
hefði átt 4 börn, en alt sitl fólk
væri dautt. — Aldrei, sagði hún,
áð sjer hefði dottið í hug, að bún
mundi hingað koma og j)að sagðist
hún hafa munað til sín síðast, að
hún hefði dottið ofan í vog, sem
hún nefndi, en stúlkan mundi ekki
nafnið á honum, þegar hún var
vöknuð. —
Prestur bætir því svo við, að menn
hafi nú gert sjer ýmsar hugmyndir
um þessa „anda communication“,
því að fötin á líkinu þektust og
benlu til þess að líkið væri af Þor-
gerði nokkurri Jónsdóttir, sem hafði
druknað, ásamt fleirum, 10. júlí um
sumarið, svo að það er ekki alveg
visl að draumur „þeirrar skikkan-
Iegu“ hafi verið alveg óskeikull. Hún
kann að hafa sofið nokkuð laust.
Höggin úr naustinu.
Fyrir botni Grundarfjarðar er hár
malarkambur með sjónum og liggur
þjóðvegurinn að ofanverðu í honum.
Utarlega á kambinum, hjer um bil
niður úndanKverná, er fornt báts-
naust, sem nú er fyrir löngu hælt
að nota. í skjóli naustsins hefir
grastó náð festu og sest að, svo að
það er orðið eins og' græn þúfa upp
úr grárri mölinni. — Nausl þetta á
sína raunasögu ekki síður en svo
inargar þúfur og þústur aðrar þar,
sem flakkandi öreigar, á árum áð-
ur, leituðu sjer skjóls og urðu til.
Þó að enginn bafi beinlínis orðið
úli undir naustinu á Kambinum, þá
gerðist samt sá atburður þar fyrir
læpum 100 árum, sem hefir gefið
ástæðu til þjóðsögu, sem bundin er
við staðinn. Menn segja sem sje, að
frá naustinu heyrist högg og bar-
smíð á undan norðanveðrum og
trúa menn því, að það hafi sínar
ákveðnu áslæður, sem nú skai sagl
frá. r—
Bárður lijet bóndi á Skerðingsstöð-
um fyrir utan Grundarfjörð fyrir
miðja 19. öld. Hann var efnaður
maður, þó að hann væri ekki rikur,
en var þó af sumum kallaður Bárður
ríki. Hann rjeri til sjávar haust og
vor í Lárós, sein er fyrir utan Brim-
tárhöfða, sem nú er kallaður Stöð,
og hafði altaf aflað vel. Einn vetur-
inn var góð tíð, þegar kom fram á
útmánuðina og fór þá Bárður að
róa með vinnumanni sínum. Það var
besta veður einn daginn, sem jjeir
fóru á sjó, en seinni hluta dagsins
hljóp á með norðanáhlaupi og hörku
frosti, og fórust jieii' báðir þennan
dag. Það var ekki viðlit fyrir
l>á að ná Lárós, þar var brimið orð-
ið svo mikið og reyndu þeir j)vi
a‘ð ná Grundarfirði, enda munu þeir
hafa verið austarlega á miðum. Ein-
hvernveginn hefir þeim tekist að
komast upp undir Bár, sem er að
austanverðu við fjörðinn, en þar
fyrir framan er mikill skerjaklasi
og útgrynni, svo að brotsjóir eru
þar í norðanátt. — Víst er að þeim
hefir tekist að lenda í hæsta skerinu
framundan Bár, því að þar liefir
Bárður komist lifandi í land og þar
fanst hann síðar helfrosinn sitjandi
undir kletti. — Þar hefir liann svo
mist frá sjer bátinn með hásetanum
í, því að hann bar upp undir naust-
inu á kambinum fyrir neðan Kvérná.
Þegar að var komið var maðurinn
dauður og frosinn við bátinn, en
höfuðið hjekk utanborðs, svo að
liklegt er, að hann hafi lika verið
með lífi, þegar hann skolaði upp.
Það urðu því sorgleg örlög beggja
þessara manna. —
Þegar báturinn var athugaður kom
það í ljós, að dragið vantaði undir
hann, en þjóðsagan er sögð hafa
myndast af því. Menn hjeldu því
fram, að þeir dauðu, Bárður bóndi
og vinnumaður hans, færu að fesla
dragið undir bát sinn, ])egar þeir
byggjust við norðanstormi og frá
athöfnum þeirra áttu böggin að
stafa. -
Það hefir gömul, trúverðug, kona
í Grundarfirði sagt mjer, að j>egar
hún í mörg ár um aldamótin sið-
us'tu, var ráðskona hjá hreppstjóra
á Grund, sem er þarna í botni fjarð-
arins, hafi hreppstjórinn trúað svo
á þetta fyrirbrigði, að oft liafi hann
hætt snögglega vinnu þar, sem hann
slóð við slátt eöa rakstur á túninu
og sagt: „Nú heyri jeg höggin i naust-
inu. Þeir eru samt teknir til. Nú
gerir hann norðan“. — Þvi þótti
fólkið taka eftir, að oftast gengi þetta
eftir, en hætt er við að j)essi gamli
hreppstjóri hafi verið veðurglöggur.
Ekki hefi eg lieyrt getið um, að yngri
kynslóðin hafi heyrt nein högg úr
naustinu, en máske eru þeir, Bárður
og háseti hans', nú búnir að klastra
draginu undir skektuna og því hættir
öllum smíðum, og væri það ekkert
ólíklegt eftir öll þessi ár!
A. S. BARRATT,
loftmarskálkur, foringi enska flug-
flotans, sem barðist i Frakklandi.
SUMNER WELLES,
undirutanríkisráðherra Bandarikj-
anna. Hann var fyrir skömmu á ferð
í Evrópu og talaði við ýmsa mikla
stjórnmálamenn. Ekki er að fullu
kunnugt um erindi hans, nje heldur
árangur ferðar hans. En aftur á móti
fór mjög mikið orð af því, hve vel
hann var klæddur á ferðalaginu, og
rómuðu blöðin mjög alla hans fínu
framkomu.
HUGO ÖSTÉRMAN,
sem var yfirhershöfðingi Finna, á
finsku suðurvígstöðvunum, þar sem
orustur voru mjög harðar.
Egsls ávaxtadrykkir