Fálkinn - 14.07.1944, Blaðsíða 5

F Á L K 1 N N
Franklin D. Roosevelt.
mótað hei'ii’ menningarlíf henn-
ar á svo margan hátt, kemur
einnig með eftirtektarverðum
hætti fram í vaxandi virSingu
fyrir hinum óliku þjóSernum og
heilbrigSri þjóSræknisstarfsemi
innan landsins. Nefni jeg sem
dæmi þess, að vjer íslendingar
í Bandaríkjunum fáum með
öllu óhindraðir að halda uppi
þjóSrælcnislegu starfi voru ireð
fjelagslegum samtökum, í ræðu
og riti. Enda er það segin saga,
að íslendingar í landi þar hafa
fyrir löngu síðan uniiið sjer
liið ágætasta orð fyrir þegnskap
og þjóShollustu. Hafa og marg-
ir þeirra skipað, og skipa nú,
opinberar irúnaðárstcður viðs-
vegar um landið, en þó eðlitega
sjer í lagi á þeim stöðum, þar
sem þeir eru fjölmennastir.
Loks kemur lýðræðishugsjón
Bandarikjanna glögt fram i vin-
samlegri afstöðu þeirra til ann-
ara lýðræðisríkja, jafnt stórra
sem smárra. Eru þess næg
dæmi, þó eigi verði þau hjer
talin. Hefir ísland eigi farið var-
hluta af vinarhug þeirra, eins
og lýsti sjer svo vel á Alþingis-
hátíðinni 1930, og þá eigi síður
i virðulegum og vinsamlegum
kveðjum, sem forseta íslands,
rikissíjórn, Alþingi og þjóð bár-
ust frá forseta Bandarikjanna,
þjóðþingi þess, utanrikisráð-
herra þess og öðrum leiðtoguni,
í sambandi við endurreisn hins
íslenska lýðveldis.
Þess er þá jafnframt að geta,
íslenska þjóðin nýtur viðtækr-
ar virðingar og viðurkenningar
í Bandaríkjunum fyrir þann
skerf, sem hún hefir lagt til
heimsmenningarinnar með bók-
mentúm sinum og hlutdeild
sinni í þróun lýðræðislegs
stjórnskipulags og í lagagerð.
Alkunnugt er hverja rækt hinn
mikli lærdómsmaður .Tames
Bryce, sem dvaldi lengstum
veslan hafs, lagði við íslensk
fræði, og þá eigi síður öðling-
urinn og merkismaðurinn Will-
ard Fiske; ýmsir aðrir amerisk-
ir fræðimenn hafa einnig fvlgt
þeim i spor, svo að í mörgum
háskólum Bandaríkjanna, og
eigi í allfáum hinum fremstu
þeirra, er fræðsla veitt í ís-
lenskum bókmentum, menning-
arsögu og tungu. Með dvöl ís-
lensks námsfólks vestan hai's
treystast einnig ný hönd gagn-
kvæmrar kynningar miili hinnar
miklu lýðræðisþjóðar í Banda-
ríkjunum og íslensku þjoðar-
innar.
Fyrir mörgum áruin orti Ein-
ar Hjörleifsson Iivaran kvæði
fyrir minni Vesturheims, þar
sem hann kemst meðal annais
þannig að orði:
„Vesturheimur, veruleikans áll'a,
vonaland hins unga, sterka manns,
iyft oss yfir agg og þrætudíki
upp í sólrík háfjöll kærleikans“.
Það er vafalaust von og ósk
allra góðra Bandarikjamanna,
að land þeirra megi ekki að-
eins lialda áfram að vera land
mikilla raunhæfra athafna og
framtiðarmöguleika, heldur
einnig griðland þeim, sem leita
kunna þangað úr áþján annars-
staðar i heiminum, eins og svo
oft hefir átt sjer slað. En sjer-
slaklega er það þó áreiðanlega
einlæg ósk hinna bestu manna
og kvenna i Bandaríkjunum,
að þjóð þeirra megi bera gæfu
til þess að eiga verðugan þátt
í stofnun þess framtíðarríkis
friðar og bræðalags á jörðu
lijer, sem mannkynið þráir og
dreymir um.
Fljótvirkir rithðfandar
Enginn mælikvarði er til um það,
hve fljótir rithöfundar sjeu yfir-
leitt að semja bækur sinar. Sumir
eru afar lengi og margvelta hverri
setningu fyrir sjer, en aðrir hafa
ekki við, að festa hugsanir sínar
á pappírinn. Líklega hefir Alexander
Dumas, eldri, hraðamet meðal rit-
höfunda, því að hann samdi 52
bækur á einu einasta ári. En að vísu
nolaði hann þá aðferð að segja að-
stoðarmönnum sínum fyrir og lála
þá skrifa, en leiðrjetti svo sjálfur
á eftir. En þetta var vel af sjer vikið
samt. — Sir Arthur Conan Doyle,
hinn frægi höfundur að Sherlock
Hotmes-sögunum, skrifaði einu sinni
12.000 orða sögu í einni lotu, án þess
að standa upp frá skrifborðinu á
meðan. Og um hann er einnig sagt,
að eitt kvöld hafi kunningi hans
setið hjá honum og verið að segja
honum frá glæp, sem hafði verið
drýgður þá um daginn. Morguninn
eftir sýndi Conan Doyle kunningj-
anum nýja Sherlock Holmes-sögu,
sem byggðist á þessum glæp. Hann
hafði skrifað hana áður en hann
fór að liátta. — H. G. Wells hefir
oft skrifað um 10.000 orð á dag.
SPRENGJUVÖRPUMENN Á ÍTÖLSKU VÍGSTÖÐVUNUM.
Þessir tveir menn eru úr fimto hernum á ítaliu og eru að
skjóta sprengjum úr svonefndum „morlars“ eða sprengjuvörp-
uin. Þessi vopn eru einföld og Ijetl og koma að góða gagni,
þar sem mark sprengurnar eru ekki fjarri.
SKRIÐDREKAR FERJAÐIR.
Árnar á ítalíu hafa verið Bandamönnum til mikils trafala i
sókn þeirra norður eftir landinu, og einkum varð áin Volturna
þeim þrándur i götu. Oftast nær ferjuðu þeir lið og skriðdreka
gfir árnar að nœturþeli áður en þeir komu bráðahirgðabrúm
á þær, til þess að verja staðinn, sem brúin átti að lenda á
handan árinnar. Hjer sjest Sherman-skriðdreki, sem ferjaður
hefir verið yfir ítalska á.
FLUGVJELAR AFFERMDAR.
/ tvö ár fgrir innrásina var stöðugt unnið kappsamlegu að
flutningi hergagna, herliðs og matvœla frá Bandaríkjunum til
liretlands og þeim flutningum linnir ekki enn. Myndin er af
skipi í breskri höfn, sem er að skipa upp ameríkönskum
Thunderbolt-flugvjelum.