Fálkinn - 14.07.1944, Blaðsíða 11

FÁLKINN
11
Elsta hersveitin í heimi
Efiir George Edinger
í norðvesturhluta City í London
eru margar fallegar byggingar frá
17. og 18. öld, sem hafa staðist tím-
ans tönn og verið hlíft við þeim
eyðileggingum, sem nútíma borga-
endurskipun og hernaðareyðilegg-
ingar hafa í för með sjer. Á milli
þeirra sjást hlið úr smiðajárni, og
inn af þeim stór forgarður og allt
í kring óskipulega settar múrsteins-
byggingar frá ýmsum tímum siðan
snemma á 18. öld.
Við hliðin standa dyraverðir, jafn-
vel á . friðartimum, og inni i for-
garðinum eru ávalt hermenn úr
borginni, sjálfboðaliðsmenn, sem
eiga heima eða starfa i City í Lon-
don.
Um þessar mundir eru þessir sjálf-
boðaliðar ýmist mjög ungir eða
býsna gamlir — fyrverandi hermenn
eða nýliðar í heimavarnarliðinu. Því
að herdeildin sjálf, sem átl hefir
heima í þessum húsum síðastliðin
l'jögur hundruð ár, berst á vigstöðv-
unura eriendis og hinna ágætu af-
reka hennar hefir verið minnst í
dagskipunum nýlega.
En livoi't heldur þessi gamla her-
deild er stödd i London eða Libýu,
ítalíu eða Normandi, er hún altaf
saraan, og þessi elsta hersveit í
Bretlandi æfir sig ennþá á sama
vellinum og einum elsta æfingavelli
í heimi, -— „The Artillery Ground",
sem enskur leikritahöfundur fyrir
Sliakespeares daga nefndi Ieik sinn
eftir; þar lærði skáldið Milton að
kasta spjóti, og meistari St. Pauls-
kirlcjunnar, sir Christopher Wren,
lærði þarna undirstöðuatriði þeirr-
ar stærðfræði, sem kom honum og
þjóð hans að svo miklu gagni, og
honum sjálfum cinnig, meðan hann
var ungur stórskolaliði, í byrjun 17
aldar.
Jafnvel í þá daga var hið virðu-
lega Artillery Company gömul her-
sveit. Þangað sóttu nýliðar úr ýms-
utn áttum. Vauhan hinn snjalli verk-
fræðingur Lúðvíks XIV, lærði und-
irstöðuna að virkjagerð sinni í „Ar-
tillery Garden“, um líkt leyti og liinn
mikli hersnillingur 17. aldarinnar,
— sonur manns, sem nefndist Win-
ston Churchill, og forfaðir annars
Winston Churchills — hinn ódauð-
legi hertogi af Marlborough. Saga
Artillery Company nær aftur til 25.
ágúst 1537, er Hinrik konungur
VIII. gaf kgl. rjettindabrjef til handa
„Hinu sívarandi St. Georgs-bræðra-
fjelagi til ástundunar stórskotafræð-
um, svo og iðkun með langboga,
krossboga og handbyssum". Þó að
lalið sje frá útgáfu rjettindabrjefs-
ins aðeins, er hersveit þessi elst
allra í veröldinni. En þegar bræðra-
fjelagið fjekk hin kgl. rjettindi liafði
þeð verið til lengi, en engar heim-
ildir eru til um hve lengi. Hitt er
vitað, að Englendingar hafa iðkað
bogfimi jafnlengi og þjóðin hefir
verið til. Árið 1400 skrifar bysant-
inski sagnritarinn Chalcoconclydes:
„Langboginn er liið sjerstaka vopn,
sem Englendingum er til yfirburða".
Og boginn er notaður enn i dag á
loftvarnarstöðvunum til þess að
skerpa augu skotmannanna.
Nú er það vist, að St. Georgs-
bræðralagið var besta, ef ekki eina
fjelagið í Englandi, sem iðkaði bog-
fimi. Svo að það er mjög sennilegt
að það hafi verið gamalt þegar það
fjekk rjettindi sín árið 1537.
Á timum Shakespeares var enginn
skipulagður lier i Englandi, en her-
varnastjórn Lundúnaborgar sendi þá
menn til hernaðarlærdóms til St.
George-íjelagsins, sem gekk undir
nafninu „hið virðulega stórskota-
liðsfjelag fyrir leiðbeinendur".
Þegar spánska Armadan lá við
strendur Englands með innrásarher
um borð, var „Artillery Company“
beðið um að útvega fyrirliða handa
hermönnum Lundúnaborgar, er send
Petta er hópur fyrirliða úr ,,Artillery Company“ um miðja 19.
litu einkennisbúningar hersveitarinnar út þá.
öld. Þanniy
Á sumrin heldur stofnuríin uppi námskeiðum fyrir unglinga. Hjer er for-
ingi að kenna sirák að halda á byssti.
ir voru til Tilbury eða Thames-
ósa til þess að taka á móti hermönn-
um hertogans af Parma, ef þeir
freistuðu landgöngu.
Þá var þessi stofnun orðin eins-
konar liðsfoi'ingjaskóli, og því hlut-
verki hefir hún gegnt jafnan síðan,
svo að í þessari styrjöld, eins og
hinni siðustu gegnir „Artillery Com-
þany“ því tvöfalda starfi að berjast
sem hersveit á vigvellinum, og hafa
á að skipa flokki herkunnáttumanna,
sem aðrar hersveitir sækjast eftir að
fá til sín.
Deildir úr þesari frægu stofnun
liafa verið settar á fót í ýmsum bæj-
um Englands og meira að segja i
fyrstu nýlendum Englendinga i Ain-
eríku. Þannig var „Artillery Com-
pany of Massachussetts“ stofnað af
einum fjelaga frá London, Robert
Keane, árið 1638, og heldur þessi
stofnun enn fast við ýmsa siði, sem
horfið hefir verið frá hjá móður-
stofnuninni í London. Fyrirliðarnir
þar bera spjót og brynþvara. Þeir
halda á ári hverju átveislu, sem hefst
með guðsþjónustu, en sá siður lagð-
ist niður í London á 19. öld.
Þó að „Artillery 'Company" sje í
orði kveðnu hluti af landvarnarhern
um breska, þá er það talið alveg sjer
á herskránni. Það er ekki hægt að
gera það að einingu innan breska
landhersins, heldur hefir það ávalt
sjerstöðu.
„Artillery Company“ hefir ávalt [ulltrúa viðstadda í skrúðgöngunni, sem
fer fram þegar nýi borgarstjórinn i London tekur við embætti (á Lord
Mayors Day). Þá nota þeir einkennisbúninga frá 17. öld.
Majór einn, sem var mjög gefin
fyrir háheitin“ var beðinn um að
segjá álit sitt á ungum manni, sem
var að sækja um stöðu á skrifstofu.
Hann svaraði með svolálandi brjefi:
— Blank er fyririnyndar ungling-
ur. Hann er sonur Blanks majórs,
sonarsonur Blanks hershöfðinfgja,
frændi sir Henry Blanks og að
öðru leyti af allra bestu ættum.
Firmað skrifaði til baka:
— Þakka yður innilega fyrir með-
mælabrjefið með mr. Blank. En
við ætluðum að nota hann fyrir
skrifara, en ekki til undaneldis.