Fálkinn - 18.10.1946, Blaðsíða 5
FÁLKINN
ö
hve mikið var af útlendum nöfnum
í gestabókum liótelanna^ í Hönefoss,
því að ekki var um nein skemmti-
ferðalög að ræða á þeim slóðum.
Og nöfnin voru heldur ekki venju-
leg' útlendinganöfn, þvi að þau end-
uðu flest á irisku og skaja, þó að
flest muni þau hafa verið fölsuð.
Nokkrum dögum síðar liitti blaða-
maðurinn Trygve Lie i matvörubúð
— Trygve Lie vill helst kaupa sér
í matinn sjalfur — og spurði liann
hvort ekki væri grunsamlega gest-
kvæmt á Vaxhall, húsinu sem Trot-
ski átti heima í. Og hvort þessir
„luristar“ mundu ekki vera sam-
verkamenn Trotskis.
Trygve Lie liristi liöfuðið. — þú
hefir mikið hugmyndafiug', sagði
hann við blaðamanninn.
En hvað um það: nokkrum dögum
siðar skipaði hann svo fyrir, að
Trotski skyldi fluttur úr landi. Eina
landið, sem fékkst til að taka við
honum var Mexico, og það er vafa-
lítið að Trygve létti þegar Trotski
fór. Hópur af lögreglumönnum hélt
vörð um Trotski meðan verið var
að koma lionum um borð. Og „lif-
vörður“ hans á leiðinni vestur var
enginn annar en Jonas Lic, sami
maðurinn sem síðar varð frægur
að endemum, sem lögreglustjóri
Quistlings og lauk æfi sinni með
því að fyrirfara sér þegar Þjóð-
verjar gáfust upp í Noregi í fyrra-
vor. — Þeir eru alveg óskyldir þess-
ir tveir Lie — Jónas er af ætt skálds-
ins, en Lie-ættirnar eru margar í
Noregi.
— — Skömmu áður en styrjöld-
in skall á varð Trygve Lie birgða-
málaráðherra, og Noregur á honuin
manna best að þakka, að þjóðin
var sæmilega birg af matvælum þeg-
ar landið var hernumið. Fólk liafði
dregið mikið að sér og mörgum
tókst að fela það fyrir Þjóðverjum.
Vorið 1940 var Lie settur utan-
ríkisráðhérra stutta stund. Það var
þegar stjórnin flúði frá Molde með
ensku herskipi til Norður-Noregs
til þess að halda vörninni áfram
þaðan. Koth utanrikísráðherra hafði
þá verið sendur til Englands til
þess að semja um hjálp handa Nor-
egi hjá Bretum og Frökkum. Lie
tók við störfum hans lieima fyrir á
meðal, og þrátt fyrir hin erfiðustu
skilyrði tókst honum að koma skriði
á þau mál, sem mest kölluðu að.
Hann ávann sér þá traust stjórnar-
innar i utanríkismálum, og eftir að
Halvdan Koth reyndist ómögulegur
að gegna embætti sinu, sakir sinnu-
leysis og kveifarskapar, varð Trygve
Lie aftur utanrikisráðherrann og
varð það öll stríðsárin. 1 þeirri
stöðu kynntist hann áhrifamönn-
unum hinna mörgu þjóða, sem höfðu
stjórnir sínar í London og ávann
sér traust þeirra. Án Lundúnaver-
unnar hefði hann aldrei orðið aðal-
ritari Sameinuðu þjóðanna.
í æsku hallaðist Lie að komún-
istum innan verkamannafélagsins
norska, en hefir orðið meir hæg-
fara síðan og telst nú „moderat“
jafnaðarmaður.
Styrkur hans er í því fólginn, að
hann hefir fengið reynslu i svo
mörgum greinum og kann að not-
færa sér þá reynsiu. Hann er hag-
sýnn stjórnmálamaður. Hann hefir ó-
lakmarkað sjálfstraust. Því hefir
hann haldið siðan hann stóð á sápu-
kassanum á Grorud í gamla daga.
— — Konu sinni, Hjördísi, kynnt-
ist liann á skólaárunum. Hann gaf
lienni einu sinni súkkulaðimola i
frimínútum, og þau urðu vinir æfi-
langt. Þau giftust þegar hún var 21.
árs og næsta ár halda þau silfur-
brúðkaup. Og 16. júli i ár varð
Trygve Lie fimtugur.
Þau hjónin hafa ferðast mikið.
Þau liafa tvivegis verið í Rússlandi
og komið i flest lönd Evrópu. Þau
tala ágætlega ensku — þó að norski
hreimurinn heyrist vel.
Aðalritarinn er dús við alla menn
— ekki bókstaflega heldur í anda.
Umsvifaminni mann getur varla, og
hann talar við hvern sem vera skal
eins og liann hafi þekkt hann lengi.
Hann er vanur þessu frá æskuár-
unum, siðan hann gekk á skiðum
og sparkaði fótbolta — liann er á-
gætur knattspyrnumaður óg hefir
unnið marga sigra fyrir félag sitt.
Hann var góður spretthlaupari fyrr-
um — því að hann hefir ekki alltaf
verið feitur — og hljóp hundrað
metrana á 11 sekúndum réttum. Og
veiðimaður er hann líka.
Þau lijónin eiga þrjár dætur. Siss-
el heitir sú elsta, 23 ára og var gift
norska flugmanninum Gunnari Fosse
sem féll i innrásinni í Holland á
Walcheren-eyju i október 1944, en
þar var hann liðsmaður í 1. Kanada-
hernum. Guri heitir önnur, 20 ára,
- LITLA SAGAN -
Heidur nei
en hálft loforð
Tyrknesk smásaga.
Fátækur g'arðyrkjumaður kom ut-
an úr sveit til þess að leita sér at-
vinnu í Miklagarði. Hann langaði
mest til að eignast ofurlítinn lóð-
arskika, sem hann gæti ræktað sjálf-
ur; en það var hægra ort en gert
því að liann átti enga peninga til
að kaupa lóð fyrir. Fór hann því
til manna sem hann þekkti og
spurðist fyrir um nöfn á víxlurum,
en jafnframt svipaðist hann um
eftir litlum matjurta- og ávaxta-
garði, sem væri hentugur til kaups
eða til að taka á leigu.
í Evrópu er það ekki venja að
veita gjörókunnugum mönnum lán,
en í austurlöndum er það algengt,
svo að það var alls ekki loku fyrir
það skotið að garðyrkjumaðurinn
gæti fengið peningana. Honum
var sagt frá herra einum eða effendi,
sem líklegur væri og fór þegar til
lians og bað hann um tíu tyrkneskra
punda lán (um 190 krónur). En
effendinn bað um umhugsunarfrest,
'og garðyrkjumaðurinn notaði tím-
ann til að tala við eiganda garðsins,
sem hann hafði augastað á. Afgjald-
ið var ekki liátt, og af því að
garðyrkjumaðurinn gerði sér von
um að fá lánið leitaði hann sér
ekki annarar atvinnu.
En þegar hann kom til vixlarans
nokkru síðar fékk hann það svar
að hann hefði ekki ennþá getað
ráðið við sig hvað hann ætti að
gera en þyrfti að fá lengri um-
liugsunarfrest. Þannig leið lieilt
missiri, og þá loksins að víxlarinn
gaf svarið var það neitandi.
En nú liafði garðyrkjumaðurinn
etið upp það litið sem hann átti,
og meira að segja kominn i skuldir
þennan tíma sem hann beið svars-
ins.
Hann hafði þó ekki látið hug-
fallast og sneri sér nú til annars
vixlara. Hann lét hann segja sér
alla málavöxtu, en er hann liafði
og var hún öll stríðsárin í deild
norska hersitis i Bretlandi. Og
Metta er yngst, 16 ára. Hún var í
Noregi framan af striðinu og Þjóð-
verar létu hana ganga lausa —
munu hafa ætlað að nota sér hana
sem agn til að veiða feitari drátt á.
Þvi að á stríðsárunum var jafn-
an að gjósa upp kvittur um að
Lie væri kominn til Noregs. Þjóð-
verjar pyntuðu árangurslaust marga
menn á Victoria Terasse, til þess
að fá þá til að segja sér hvar Trygve
Lie væri falinn. Það var árangurs-
laust þvi að enginn gat sagt til
hans af þeirri einföldu ástæðu að
hann kom aldrei til Noregs öll
hernámsárin. Hinsvegar kom hann
oftar en einu sinni til Sviþjóðar,
og oftar en einu sinni átti hann
tal við norska ættjarðarvini á landa-
mærunum — en inn yfir þau kom
liann aldrei fyrr en í maí í fyrravor.
heyrt þá, neitaði hann kurteislega
en ákveðið málaleitun mannsins.
Nú fór garðyrkjumaðurinn til
garðeigandans og sagði honum sin-
ar farir ekki sléttar. Hann lauk
sögu sinni með þessum orðum: —
„Kismet" (örlög) mín virðast ekki
vilja uppfylla heitustu ósk mina.
Þessvegna verð ég að hætta að
hugsa um garðyrkjuna, en nú fer ég |
og ræð mig sem laghundsclie (skolp-
ræsislireinsara).
Garðeigandinn kenndi í brjóst um
manninn og leigði honum garðinn
fyrir slikk, og sagði að liann þyrfti
ekki að borga leiguna fyrr en við
hentugleika. Og svo lánaði hann
honum nokkra fjárhæð til nauðsyn-
legra útgjalda.
Garðyrkjumaðurinn varð lirifinn
af þessu og fór nú að rækta, og
innan skamms líma stóð garðurinn
i blóma.
Rósafíkjurnar í garðinum urðu
sérstaklega fallegar. , Garðyrkjumað-
urinn valdi þær fallegustu úr, undir
eins og þær voru fullþroska, raðaði
þeim í tágakörfu og fór með þær
til liins siðari effendi, þess er liafði
neitað honum undir eins. Þetta var
gjöf til hans.
„Heyrið þér, góði garðyrkjumað-
ur?“ svaraði hann, „hversvegna gef-
ið þér mér fíkjur? Eg hefi ekkert
gott gert yður, og ég hafnaði bón
yðar!“
„Þverl á móti — þér hafið gert
mér mikinn greiða. Þvi að þegar
ég fékk neitun gat ég strax afráðið
hvað ég ætti að gera, og það varð
mér til bjárgar. — Garðeigandinn
kenndi í brjóst um mig og vildi ekki
að ég yrði laghundsche. En ef þú
— eins og hinn fyrri effendi —
hefðir lialdið mér uppi með fögrum
loforðum og tálvonum, þá hefði ef
til vill aldrei ræst úr fyrir mér.
Þessvegna ertu vel að þakkargjöf
ininni kominn.“
Effendinn lirærðist og tók á móti
gjöfinni og varð traustur skiftavin-
ur garðyrkjumannsins upp frá þeim
degi. Og garðeigandinn fékk leigu
sína greidda með skilum.
Þess er eklci getið að garðyrkju-
maðurinn gæfi hinum fyrri effendi
gjafir.
Séra „Divine“ og frú. — Ekki alls■
fyrir löngn gekk negrapresturinn
frægi, „Falher Divine", i Banda-
ríkjunum að eiga hvita stúlku, sem
heitir Edna Rose frá Kanada. Mynd-
in er tekin strax eftir brúðkaupiö.
Hjördís, lcona Trygve Lie og tvær yngri dætur þeirra, Metta og Guri.
r