Fálkinn - 20.12.1946, Blaðsíða 22

22 JÓLABLAÐ FÁLKANS Í946
Ættartala jólasveinsins
í undirheimum. En allstaðar verð-
ur mannfólkið að koma sér vel
við þessa ára, spyrja þá leyfis hvar
þeir megi nema land og byggja sér
ból, og færa þeim gjafir til að
blíðka þá, — eins og Holberg
gamli segir í gamni i „Peder Paars‘:‘
Búálfurinn er ekki aðeins alþjóð-
legur, hann er æfagamall, kominn
í veröldina skömmu eftir sköpun
heimsins, að þvi er guðfræðingar
fyrri alda liéldu fram. Þegar þeir
skýrðu ritningarstaðinn í Gamla
testamentinu, um Lúcífer og vondu
englana, sem var þeytt ofan af
himnum og dreifðust um viða ver-
öld, Þú segir svo: „Sumir féllu á
hús, þá kalla menn álfa eða búr-
snata.“ Samkvæmt þessu ættu álf-
arnir að vera fallnir englar!
Þó þetta þyki fjarstæða er skýr-
ingin samt nærtæk. Álfurinn er
nefnilega að uppruna vættur, ein
af hinum afarmörgu lieiðnu vætt-
um, sem fólk hélt að væri svo að
segja allsstaðar, i jörðu og sjó, hól-
um og fjölium, trjám og steinum.
Þeir töidust að vísu til hinna ó-
æðri goða, en einmitt þessvegna
var erfiðara að útrýma þeim en
hinum æðri meðal ása, svo sem
Óðni, Tý og Þór. Álfurinn á marga
ættingja og jafningja, jafnvel aust-
ur í Indlandi, þar sem púkar húa
„Med Nisser maa man et oprigtigt
Venskab holde,
de ellers i et Hus kan mcget ondt
forvolde.
Ej Nisse, Underjordsk gör nogen
Sjœl imod
saalœnge, som de ser, mod dennem
Folk er godl“
OLL vitum við hvernig jólasveinn-
inn lítur út, þó að ekkert okk-
ar hafi séð liann. Og ef við kynn-
um að gleyma því þá erum við
minnt á það þegar jólablöðin koma
út, og jólakortin fara að gera vart
við sig í bréfakassanum, eða þeg-
ar verslanirnar fara að skreyta
gluggana hjá sér fyrir jólin. Því að
þrátt fyrir alla tísku-dynti er jóla-
sveinninn með rauðu skotthúfuna
ailtaf sjálfum sér líkur.
Hann á öndvegissess í hjörtum
allra barna og enda okkar hinna
fullorðnu líka, og svo hefir verið
margar kynslóðir fram i tímann?
Eða — það höldum við.
En því fer víðs fjarri. Jóla-
sveinninn er tiltölulega ungt fyrir-
bæri. í æsku afa okkar og ömmu
þótti hann alls ekki nauðsynlegur
i jólafagnaðinum. Þau könnuðust
að vísu við liann, gráskeggjaða
kroppinbakinn með rauðu slcott-
húfuna, en það var i allt öðru sam-
bandi — úr æfintýrunum, sem
sögðu frá að hann héldi sig í fjósi
og hlöðu, og gerði vinnukonum og
fjósamanni stundum slæmar skrá-
veifur, já, og meira að segja sjálf-
um húsbóndanum líka. Það var
húálfurinn.
Þannig var það ekki aðeins um
öll Norðurlönd heldur viðar. Shake-
speare sjálfur minnist í „Jólamessu-
draum“ sínum á búálfinn, sem láti
stúlkurnar aldrei í friði, lepji rjóm-
ann af trogunum og smérið af
strokknum, setji gellir í ölið á kerj-
unum og svo framvegis.