Fálkinn - 21.03.1947, Blaðsíða 3

FÁLKINN
3
ÞEGAR OLL SUND LOKUÐUST FYRIR HITLER
Hitler afræður að fyrirfara sér
Hitler varö ekki nema stxnðar-
fróun aö dauða Roosevelts. Sókn
Rússa liélt áfam, óstöövandi. Hitlcr
skipaöi hernum aö gera úrslita-gagn-
sókn, en skipuninni var ekki hlýtt.
Nú var fokiö i öll skjól og rotturn-
ar (hirðin) fóru að yfirgefa hiö
sökkvandi skip. En Hitler ákvaö aö
fyrirfara sér í jarðhúsinu.
Afmælisdagur Hitlers var 20. apr.
Hann liafði ráðgert að fara á burt
úr Beriín þennan dag og til Ober-
Salzberg, og setjast þar að í liinum
fræga helli Friðriks barbarossa og
stjórna orustunni á suður-vígstöðv-
unum þaðan. Þjóna sína hafði hann
sent þangað tíu dögum áður. En
þessa tíu daga rak liver óförin aðra.
Það var ekki eftir nema örmjó
ræma lands milli rússnesku og
ameríkönsku herjanna.
Aðalstöðvar Hitlers voru i stjórn-
arráðshöllinni og' hallargarðinum,
sextán metra niðri í jörðinni, voru
loftvarnabyrgi. Þangað niður voru
stigar úr búri hallarinnar. Loft-
varnarbyrginu eða jarðhúsinu var
skipt í tvennt. Öðrumegin voru
tólf klefar, enginn stærri en stór
skápur, og gangur á milli. Fyrir
enda gangsins, sem var notaðúr sem
matsalur, voru þrep niður í annað
jarðhús, sem lá iægra og var nokkru
stærra en hið fyrra.
Þetta var einkabyrgi Hitlers sjálfs
og sviðið sein síðasti þáttur naz-
ismaharmleiksins gerðist á. Þar voru
18 klefar, srnáir og óvistlegir, og
gangur í miðju. Ilann var þiljaður
sundur í tvennt og í innri endanunv
var „liið allrahelgasta", þar sem
Hitler Iiélt daglega fundi með ráða-
mönnum sínum. Til vinstri úr þess-
um stað voru dyr inn til sex smá-
herbergja, sem voru einkabústaður
Hitlers og Evu Braun. Hún hafði
þar svefnherbergi, snyrtihebergi og
baðklefa. Hitler hafði svefnherbergi
og skrifstofu. Lengst inni bjuggu
tveir læknar Hitlers.
í þetta jarðhús koniu gestirnir
20. apríl til þess að færa Hitler
afntælisóskir sínar. Þrátt fyrir live
horfurnar voru geigvænlegar virtist
Hitler vongóður. Hann hélt ennþá
að Rússarnir mundu bíða hinar
herfilegustu ófarir við úthverfin í
Berlín.
Meðal gestanna voru Doenitz, Jodl,
Keitel, Ribbentrop og Speer. Spurn-
ingin mikla var sú, hvort Hitler
vildi flytja aðalstöðvar sinar suður
i land. Ráðunautar hans voru sam-
mála um, að Rússar mundu slá
hring um borgina og að eina ráð-
ið væri að flýja til Ober-Salzberg.
Göring, Himmler, Bormann og Göbb-
els grátbændu allir Hitler um að
1‘lýja hina fordæmdu borg, en Hitl-
er gerði hvorki að játa né neita.
Hann hafði blátt áfram ekki tekið
neina ákvörðun ennþá. Fyrr eða
seinna varð hann þó að gera það
- eða, eins og hann sagði: liann
vildi láta forsjónina ráða.
Hitler var ekki á báðum áttum
til langframa, eins og Himmler var.
Þegar hann hafði tekið ákvöðun
á annað borð var gersamlega ómögu-
legt að fá nokkru um þokað, og
eins var það óhugsandi að fá Hitl-
er til að taka ákvörðun fljótar en
honum sjálfum þóknaðist. Ennþá
gat enginn sagt um livað Hitler
mundi gera. Eftir þennan fund fór
löng lest af flutningabilum og flug-
vélum til Ober-Salzberg'. Og meðal
þeirra, sem fóru voru yfirforingjar
flugliersins. Þeim létti er þeir voru
komnir af stað. Því að nú sluppu
þeir frá þrotlausum skammaræðum
og heiftugum ásökunum, sem Hitler
hafði dengt yfir þá eftir livern ein-
asta ósigur. „Það ætti að hengja
allan flugherinn!“ liafði hann öskr-
að í símann í eyrað á Koller hers-
höfðipgja, sem stóð skjálfandi hinu-
megin. Hermann Göring fór líka.
Hann kvaddi foringja sinn og sam-
herja að kvöldi hins 20. apríl.
Það var ísköld kveðja. Þeir sáust
aldrei framar. Himmler fór líka frá
Berlín.
Dag'inn eftir gaf Hitler skipun
um að allur lier í Berlín skyldi
hefja gagnsókn undir yfirstjórn S.S.-
hershöfðingjans ,obergruppenfiihrer‘
Steiners. Skyldi hefja sóknina í
syðstu úthverfunum, og hVer ein-
asti hermaður, skriðdreki og flug-
vél skyldi taka þátt í lienni. ,,Sá
foringi, sem heldur mönnum sinum
til baka, skal týna lífinu innan 5
klukkustunda”, sagði Ilitler. Þannig
voru skipanir hans. En nú voru
þær liættar að liafa nokkur raun-
veruleg áhrif, því að enginn hlýddi
þeim. I-Iann sagði imynduðum hcr-
sveitum fyrir verkum. Steiner-sóknin
var síðasta táknrænt dæmið um
hqrkænsku Hitlers. Hún var aldrei
framkvæmd.
Á lierforingjaráðsfundi daginn
eftir kom sannleikurinn i ljós. Þrátt
fyrir víðtækar áætlanir og hatram-
legar ógnanir hreyfði flugherinn
sig ekki. Steiner hafði blátt áfram
ekki látið skipun Hitlers berast á-
fram til hans. Ofan á þessi neikvæðu
tíðindi kom svo fregnin um, að
Rússar væru komnir inn í norður-
hverfi Berlínar og að skriðdreka-
sveitir þeirra væru komnar inn í
sjálfa borgina.
Þá skall á það fárviðri, sem gerði
fundinn 22. apríl þýðingarmikinn
þátt i sögunni um síðustu daga
Hitlers. Hann fékk æðiskast. Hann
öskraði liátt að hann væri svikinn
og yfirgefinn. Hann brennimerkti
alla sem svikara, fór ókvæðisorðum
um herinn, talaði um landráð, spill-
ingu og lygi - og loks lýsti liann yfir
því, er dregið hafði úr lionum all-
an mátt, að nú væri komið að leiks-
lokuin. Loksins, og í fyrsta skipti,
hafði hann gefist upp. Öll von var
úti. Þriðja ríkið liafði orðið sneypa
og höfun,di þess var aðeins sú eina
leið opin að deyja. Nú var hann
ekki i neinum vafa. Hann vildi
ekki fara til Ober-Salzberg. Ilver
gat gert það sem honum sýndist
en sjálfur ætlaði hann að verða í
Berlín.
Hershöfðingjanir, stjórnmálamenn-
irnir og aðrir mótmíéltu þessu, hver
sem betur gat. Þeir minntu hann á
fórnir fortíðarinnar, sem ekki hefðu
orðið árangurslausar. Þeir sönnuðu
honum honum að herir Schoernes
og Kesselings væru enn óskaddaðir.
Þeir fullvissuðu liann um að engin
ástæða væri til að örvænta og báðu
hann enn um að fara til Ober-Salz-
berg áður en það yrði of seint.
Ribbentrop simaði að liann gerði
sér miklar vonir um stjórnmálaleg-
an hvalreka, sem myndi kippa öllu
í lag. En Hitler vildi ekki hlusta
á hann. Hann fyrirskipaði að ibúum
Berlínar skyldi tilkynnt að foring-
inn væri í Berlín og að hann mundi
verja borgina til hins síðasta.
En þessum liarmleik var ekki
þar með lokið. Ilitler gerði boð
eftir Göbbels og síðan eftir frú
Göbbels og börnum hennar. Fram
til þessa hafði Göbbels búið á
heimili sínu eða i áróðursráðuneyt-
inu. En héðan í frá varð heimili
þeirra í jarðhúsi Hitlers. Göbbels
lýsti þvi yfir að hann ætlaði lika
að verða kyrr og fremja sjálfsmorð
í Berlín. Kona hans kvaðst mundu
gera eins og að hún mundi gefa
börnum sínum eitur. Síðan lét Hitl-
er sækja skjöl sin, og tíndi úr það,
sem hann ætlaði að brenna. Hann
kallaði til sin hershöfðingjana Keit-
el og Jodl.
Það sem nú gerðist varð . há-
mark allra þeirra gífurtíðinda, sem
gerðust þennan dag, og hafði drama-
tískar afleiðingar. Nú voru aðeins
Keitel og Jodl inni hjá Hitler. Hann
endurtók það, sem liann hafði lýst
yfir áður. Um leið og Berlin félli
ætlaði liann að skjóta sig. Hann
vildi ekki berjast, vegna þess að
hann var orðinn aumingi líkamlega,
en í hendur óvina sinna vildi hann
ekki komast, hvorki lifandi né
dauður. Jodl og' Keitel reyndu að
telja lionum liughvarf. Þeir buðust
til að kalla heim her af vesturvig-
stöðvunum, gefa Vestur-Þýskaland
upp; í hendur Breta og Bandaríkja-
manna og frelsa þannig Berlín
undan Rússum. Þrír fjórðu hlutar
hersins voru á suðurvígstöðvunum
og' ef herforingjaráðið færi þangað
þá væri ómögulegt fyrir Hitler að
stjóna því frá Berlín? Og ef nauðsyn
krefði að gera samningaumleitanir
þá yrði það að vera frá bælcistöðv-
unum suðurfrá.
En Hitler vildi ekki hlusta á
þessar röksemdir. „Eg liefi tekið
ákvörðun,“ sagði hann, „ég get
ekki breytt henni.“ Enda þurfti
ekki að gefa út neinar fleiri fyrir-
skipanir því að ríkið var að hrynja
i rúst. Þarna var ekkert fleira að
gera. Þetta voru leikslokin. Hers-
höfðingjarnir grátbændu hann um
að gefa fyrirskipanir. Hitler endur-
tók að liann liefði engar fyrirskip-
anir að gefa. Svo bætti hann því
við, að ef þeir endilega vildu fá
fyrirskipanir þá gætu þeir snúið
sér til Görifigs. „Það er ekki einn
einasti liermaður til, sem vill berjast
undir stjórn rikismarskálksins,"
svöruðu þeir. Hitler svaraði: „Hér er
ekki um það að ræða að berjast;
hér er ekkert eftir til að berjast með.
En sé um það að ræða að semja þá
er Göring betri maður til þess en
ég.“
Hitler ræddi nú við Keitel um á
hvern liátt væri tiltækilegast að
bjarga Berlin. Keitel bauðst til að
fara samstundis til Vencks hers-
höfðingja með þau skilaboð, að 12.
herinn, sem hann stýrði og nú var
við Elben, skyldi lialda undan til
Potsdam til að bjarga Berlin. En
þá sagði Hitler, að Keitel yrði fyrst
að fá eitthvað að borða og nú
settist hann og horfði á meðan
Keitel át. Hann var orðinn full-
komlega rólegur. Ofsakast hans var
Framhald á bls. 15.