Fálkinn - 21.03.1947, Blaðsíða 4

4
FÁLKINN
FLUGSTÖÐIN Á SOLA
Uppdráttur af Sóla-vellinum. Efst t. h. sést suöurbotninn á Hafurs-
firði með flughöfninni, en neðar flugbrautirnar. Svarli bletturinn til
vinstri á miðri myndinni sýnir af greiðslubygginguna.
Þar sem áður voru tún og akrar
Erlings Skjálgssonar er nú einn
stærsti flugvöllur Norðurlanda,
og líklegt er að einmitt þessi
flugvöllur verði í framtíðinni
mikilsverður fyrir flugsamgöng-
ur íslendinga austur á bóginn.
Hér verður sagt nokkuð frá
þessum flugvelli og hvernig
hann varð til.
í vetur hefir verið reipdrátt-
ur um það meðal Norðurlanda-
þjóðanna þriggja, hvar aðal-
lendingarstaður flugvéla vestur
og vestan um haf eigi að vera
í framtíðinni. Flugfélag það,
sem Danir, Norðmenn og Sviar
stofnuðu í sameiningu í haust
og nefnist Scandinavias Airlin-
es System (S. A. S.) er þegar
þetta er ritað að ráða við sig
hvaða staður skuli valinn fyrir
Atlantshafsflugið. Baráttan er
aðallega um Kastrup við Kaup-
mannhöfn og Sóla á Jaðri. Líka
er góður flugvöllur við Álabox-g,
en Gardermoen norski þykir ekki
geta komið til mála og því síð-
ur Fornebu við Osló. Bromma
við Stokkhólm er of lítill en
hinn nýi stórvöllur Stokkhólms
verður ekki tilbúinn fyir en
1952. Danir hafa nýlega tekið
eignamámi eða keypt lóðir fyr-
ir sex milljónir króna til að
stækka Kastrup-völlinn - allsstað
ar er verið að stækka flugvell-
ina og fjölga þeim, samtímis
því sem rætt er um það á Is-
landi að leggja flugvelli niður!
Soli er nokkra kílómetra frá
Stavangri og í þeim bæ búa feðg-
ar, sem heita Sigval og Ole
Bergesen. Sigval gamli á mest-
an heiðurinn af því að koma
Stavangri í samband við „um-
heiminn“ — árum saman barð-
ist hann fyrir því að jámbraut
yrði lögð frá Kristianssand til
Flekkafjord, en þaðan var áður
komin braut til Stavangurs. -
Draumur Sigvals Bergesen rætt-
ist og brautin varð fullgerð á
stríðsárunum.
Sonur hans, Ole Bergesen kon-
súll og skipaeigandi, tókst á
hendur að lirinda þvi i fram-
kvæmd að flugvöllur yrði gerð-
ur á Sóla. Hann fékk Stavang-
urbæ til þess að leggja fram fé
til flugvallargerðar, gegn jafn
miklu fé frá í-ikinu, en bærinn
skyldi liafa veg og vanda af
rekstri vallarins. Fyrir stríð var
kominn sænxilegur flugvöllur á
Sóla, eftir þeirra tíma rnæli-
kvarða, enda tóku Þjóðverjar
völlinn í birtingu 9. april 1940,
og þar varð ein aðalflugstöð
þeirra. Og fast við flugvöllinn
var besta flughöfn Noregs —
á hinum sögufi-æga Hafursfirði.
Fjöll eru þai-na engin nálægt
heldur aðeins lágir ásar. Flug-
völlurinn liggur að heita má að
úthafinu svo að jafnaði er dá-
lítill svali þarna í kring, sem
veld'ur því að þokur eru sjald-
gæfar. Það kemur stundum fyi'-
ir, að þegar ómögulegt er að
lenda á Fornebu eða Gardermo-
en er heiðríkja á Sóla, enda leita
flugvélar þangað þráfaldlega út
úr neyð. Og Sóli bregst aldrei.
Einn af elstu flugmönnum
Norðmanna, Lambrects ofui'sti,
segir að Sóli sé tvímælalaust
besti flugvöllur á Norðui'lönd-
um. Lambrects hefir flogið 8000
klukkutíma og veit hvað liann
talar um. Hann þekkir flesta
flugvelli Evrópu en engan, sem
tekur Sóla fram.
Hinn 5. april 1940 var ég
staddur í Stavangri og gerði mér
ferð út að Sóla til að skoða flug-
völlinn, sem þá var orðinn stór,
eftir því sem þá gerðist. Mað-
ui'inn, sem sýndi mér völlinn
tók af mér loforð um, að senda
flotamálai'áðuneytinu liandritið
til athugunar, ef ég skrifaði eitt-
hvað um flugvöllinn - það var
krafa, gerð vegna þess að völl-
urinn hafði svo mikla hernaðar-
lega þýðingu, sagði liann. Eg
furðaði mig á þessu því að ég
sá ekki nema fjóra hermenn á
vellinum. En greinin, sem ég
skrifaði þá um Sóla komst
Lambrects ofursti, forstöðumaður
Luftkommando
Vest“.