Fálkinn - 27.06.1947, Blaðsíða 3

F Á L K I N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM
Ritstjóri: Skúli Skúlason
Framkv.stjóri: Svavar Hjaltested
Skrifstof a:
Bankastr. 3, Reykjavík. Sími 2210
Opin virka daga kl. 10-12 og 1-6
Blaðið kemur út hvern föstudag
Allar áskriftir greiðist fyrirfram
HERBERTSpren/
SKRADDjAR AÞANKAR
Efling íslenskra atvinnuvega, sem
liaí'in var með málefnasamningi
októberstjórnarinnar frá 1944, er nú
smámsaman aii komast í fram-
kvæmd. Skipafjöldi-nn er afi aukast
og fiskiskipaflotinn orðinn meiri en
hann hefir nokkurntíma vd'ið. -
Landbúnaðarvélunum fjálgar og
veriS er aS byggja nýjar raívcit-
ur og auka j:ær gömlu.
Það hefir heyrst að vöntun sé
orðin á vélstjórum á flotann og
verði þó tilfinnanlegri þegar nýju
togararnir bætast við. En það er
víðar en á skipin sem vantar menn
með vélakunnáttu. Þegar nýju land-
búnaðarvélarnar eru koranar í
hverja sveil vantar þangað fjöhla
af vélsmiðum og vélfróðum mönn-
um, ef ekki á illa að fara og mikil
verðmæti að eyðileggjast fyrir hand-
vömm.
Fram yfir síðustu aldamót var
allt sem vélþekking hét á harla
lágu stigi hér á landi. Það kom
fyrir að senda jiurfti ekki marg-
brotnari vélar en skilvindur til út-
Ianda til viðgerðar. En yfirleilt varð
að láta vélarnar fara til ónýtis cl'
í þcim bilaði stykki. Það var fyrst
er bátamótorar og bifreiðar komu
til landsins að farið var að hugsa
um að hafa varahluti í ]>au og Játa
menn læra að gera við l>au.
í framtiðinni verður viðgerða-
smiðja fyrir landbúnaðarvélar að
koma upp í liverri sýslu, og i hverri
sveit þarf að vera maður, sem gc‘-
ur gert við smávægilegar bilanir.
Annars verða eigendurnir að vera
við jiví búnir að vélin bregðist þeim
og verið í lamasessi þegar mest rið-
ur á. Og svo er annað. Enginn bóndi
á að kaupa vél, nema liann hafi lært
sæmiloga með hana að fara. Þvi
miður eru jiess mörg dæmi að
menn hafa eyðilagt fyrir sér dýrar
vélar á fyrsta ári með |>vi að fara
óskynsamlega með þær. En vélarn-
ar eru viðkvæm verkfæri, sem því
aðeins vinna starf sitt vel, að þeim
sé haldið í góðu standi.
Búnaðarfélaginu stendur næst að
sjá þessu máli farborða. Það verð-
ur á hverju ári að halda langt og
gott námsskeið i meðferð helstu
landbúnaðarvéla, og eiginlega væri
réttast að banna að selja vélar öðr-
um en þeim, sem færa sönnur á,
að þeir kunni með l>ær að fara. Hitt
er að fleygja pening'unum í sjóinn.
HALLVEIGAR8TAÐIR
Nú eru vonir til þess, að innan
skamms verði hafist handa um
byggingu Hallveigarstaða. Hafa
teikningar þegar verið gerðar, og
er byggingunni ætlaður staður á
mótum Túngötu og Garðastrætis.
Eins og öllum mun kunnugt, þá
eru það samtök kvenna, sem hér
eru að verki, og sýnir það sig, eins
og reyndar oft áður, að kvenþjóðin
stendur karlmönnunum fyllilega á
sporði með áræðni og atorku. Hef-
ir hún ætíð staðið vörð um ýnis
menningar- og framfaramál, sem
annars væru óstudd með öllu í
þjóðfélaginu. Og Hallveigarstaðir
verða vafalaust þjöðþrifafyrirtæki.
Þar verður miðstöð félagslífs kvenna
og veitingasalir fyrir almenning.
Verða þeir vafalaust fjölsetnir í
framtíðiiini, þvi að liver eyrir, sem
fyrir veitingar i Hallvéigarstöðum
er greiddur, ber rentur, sem koma
þjóðinni til góða i aukinni mann-
úðarstarfsemi kvenþjóðarinnar.
Teikningu hússins hafa gert þeir
Sigmundur Halldórsson og Sigvaldi
Thordarson, arkitektar. Húsið er
fjórlyft, 17% m. 'að lengd meðfram
Garðastræti. í liúsinu verða 40 gisti-
og námsmeyjalierbergi, miðstöð fyr-
ir margskonar félagssamtök kvenna,
bókasafn og' barnalesstofa. Veit-
ingasalii- verða meðfram Túngötu,
og verður þar framleitt liið róm-
aða Hallveigarstaðakaffi. Meðfram
Garðastræti verða leigubúðir á
neðstu hæð, en brauðgerðarhús á
baklóð.
Byggingarkostnaður liefir verið á-
ætlaður 3 milljónir króna. Safnast
höfðu 800.000 krónur fyrir viku, en
eitthvað hefir bæst við á fjár-
söfnunardaginn 24. júni.
Byggingarnefndina skipa: Laufey
Vilhjálmsdóttir, formaður, Guðrún
Jónasson, Kristín Ólafsdóttir, Rann-
veig Kristjánsdóttir og Rannveig
Þorsteinsdóttir. Form. framkvæmd-
arstjórnar er Steinunn Bjarnason.
Are
Waerland
heimsækir ísland.
Hinn kunni sænski heilsufræðing-
ur, Arc Waerland, dvelst nú hér á
landi á vegum Náttúrulækningafél.
íslands. Mun hann flytja fyrirlestra
um manneldismál víðsvegar um
landið.
Til þess að fyrirlestrarnir komi
að fullu gagni, Iiefir Waerland lagt á
sig það crfiði að læra íslensku. Les
hann nú bæði ■ og skilur málið.
Waerland liefir ritað mikið um
manneldismál, og tvær bækur eftir
liann eru kunnar hér á landi:
„Sannleikurinn um hvítasykurinn"
og „Matur og megin“. Meginkjarni
kenninga hans er sá, að fóJk geti
með breyttu mataræði öðlast 100%
lieilsu, þannig að sjúkdómar þekk-
ist 'ekki lengur. Hefir mikill styrr
staðið um þessar staðliæfingar hans
og Iiefir hann komist á öndverðan
meið við þorra læknastéttarinnar.
Með þvi að rekja nokkur æviatr-
iði Waerlands, sésl á hvern hátt
hann hefir komist inn á braut sína
og hafist handa um rannsóknir á
manneldismálum:
Á unga aldri og allt fram um tví-
tugsaldur var lianu mjög heilsuveill
Hann hafði „ehroniskan" magasjúk-
dóm, var höfuðveikur og kvefsæk-
inn. Olli þetta honum mikilla erfið-
leika við stúdentsnámið. Að loknu
prófi tók hann að nema heimspelci
en þá braust magaveikin fráiii
mjög illkynjuð. Lá hann milli heims
og Heljar langan tíma, en þó lifði
hann kastið af. Upp úr þessum veik-
indum fór hann að hugsa um, hvað
heilsa væri. Hann fór til læknancma
og spurði liann: „Hvað er heilsa?“
Hann fékk ekkert svar. Á sömu leið
fór hjá prófessor í læknisfræði, sem
hann hitti að máli. Hann fann
heldur ekki orðið heilsa í læknis-
fræðiorðabókum. Frekari umliugsun
um þetta mál og lpng dvöl í Eng-
landi rak hann inn á brautir mann-
eldisfræðinnar í sambandi við heils-
una. Niðurstaðan var sú, að marg-
ar neysluvörur komust á „svarta
Jistann hjá honum. Má þar nefna
kjöt, egg, fisk, salt, kaffi, te, tóbak,
áfengi o. fl.
í þremur fyrstnefndu kveður
hann vera svo mikið af rotnunar-
bakteríum, að það sé stórhættulegt
fyrir likamann. Fisk kveður hann þó
óhætt að borða, ef hrár laukur sé
stýfður úr hnefa á eftir. Það drep-
*ur rotnunarbakteríurnar. Hrá a-
gúrka gerir næstum því sama gagn.
Hvítan lauk telur hann bestan, ef
menn vilja leggja það á sig vegna
lyktarinnar. Yfirleitt hvetur liann
menn til að taka upp „lactovege-
tariska“ lifnaðarháttu, þ. e. a. s.
neyta i ríkum mæli grænmetis og
mjólkur. Matarsaltið fordæmir hann,
og telur það spilla líkamanum með
eiturefnum. Safnist þau niður í fæt-
urna og valdi fótraka. Tigrisdýrin
kveður hann vita þetta, þvi að þau
Framhald á bls. Í4.