Fálkinn - 12.09.1947, Blaðsíða 4

4
F Á L K I N N
lentu á Schreckhorn
1 nóvember síðastliðnum nauðlenti amerísk Dakota-
flugvél uppi á jökli við Schreckhorntindinn í Bernar-
Ölpum í Sviss. Svissneskir flugmenn björguðu áhöfn-
inni og farþegunum með aðstoð svissneskra f jallagarpa.
Þótti þetta hið mesta snarræði. Hér fer á eftir lýsing
á atburði þessum.
Dakotavélin flaug leiöar sinn
ar klukkustund eftir klukku-
stund. Hún braust gegnum veð-
urofsann og blindviðri bylj-
anna, sem skullu á fyrirvara-
laust hver á fætur öðrum.
Ralph Tate, flugstjóri, reyndi í
sífellu að staðsetja sig, en á-
rangurslaust. Hann hafði hrakið
af leið, og nú var hann gjör-
samlega villtur.
Hann liafði lálið í loft þennan
sama dag — 19. nóvember •—
og var á leið frá Wien til ítaliu.
Veður var ekki gott, og
skömmu eftir að hann flaug yfir
Munchen tók hann að villast
af ieið.
Allt í einu rofaði til í skýja-
þykkninu. Fyrir neðan flugvél-
ina grillti í snæviþakinn fjalla-
klasa með hröttum tindum,
sem gnæfðu upp úr ísbreiðunni
og földu kollinn í skýjaþykkn-
inu, sem flugvélin liafði verið
að villast í. ■— Tate varð að
Þau
taka skjóta ákvörðun. Annað-
hvort var að freista þess að
komast upp fyrir skýin og eiga
þá á liættu að rekast á fjalls-
tind eða nauðlenda á íshreið-
unni fyrir neðan. Ilvort átti
liann að gera? Fyrir aftan hann
voru 8 farþegar, þar af 5 kon-
ur. — Tate stefndi vélinni upp.
Hann ætlaði að reyna fyrri
leiðina. En allt í einu kom
stormsveipur og kastaði flug-
vélinni niður á við.
Áður en farþegarnir vissu af,
að eitthvað var á seyði, heyrð-
ist skellur og allir i flugvélinni
hentust til. Flugvélin liafði lent
á jöklinum. Skellurinn var ekki
svo mikill, að verulegar skemmd
ir ldytust af, og flugvélin hrun-
aði áfram eftir ísbreiðunni.
Hún nam slaðar i brekku og vís-
aði trjónan upp á við.
Tate drap á vélinni og nú
heyrðist aðeins ýlfrið í storm-
inum úti fyrir.
Frú Alfreda Snavely, kona
Ralph Snavely, hershöfðingj a
og yfirmanns ameríska flug-
hersins í Austurrílci, opnaði
dyrnar og stökk út. Hún hvarf
að mestu í snjó. Ilöfuðið og
liálsinn stóðu aðeins upp úr.
„Verið þið kyrr inni“, kall-
aði hún, „fjöllin eru úr eintóm-
um snjó“. Hin lilóu að henni.
en aðeins stundarkorn. Svo
L-----------------------------
færðist alvöruþrungi yfir and-
litin.
Tate fór nú að rannsaka vél-
ina. Hún var að mestu ó-
skemmd. Nokkrar rúður höfðu
brotnað -— það var allt og sumt.
Af mannskapnum liafði að-
eins einn farþegi meiðst alvar-
lega. Það var Wayne Falsom,
liðþjálfi úr ameríska hernum.
Tate liafði meiðsl ofurlítið á
höfði, en aðrir aðeins fengið
smávægilegar skrámur.
Hið besta af öllu saman var,
að loftskeytatækin voru ó-
skemmd. Loftskeytamaðurinn
tók til stai’fa undir eins, og
hinir stóðu fyrir aftan hann
fullir örvæntingar.
„Allt í lagi“, sagði hann von
hráðar. Eg hefi náð sambandi
við Englendinga í Marseille og
þeir svöruðu: „Hjálparsveit á
leiðinni, — verið þið bara
kát“.
Frá þessu augnabliki liefst
einliver mesta leit í lofti, sem
sögur fara af. Flugvélar frá 4
löndum sveimuðu yfir liálend-
inu allan daginn og tvo næstu
daga, en árangurslaust. Veður-
skilyrðin voru svo slæm. — Það
var ekki fyrr en 22. nóvember,
að Lancaster-sprengjuflugvél
frá Royal Air Force fann Da-
kota-vélina. Hún hafði lent á
Wetterliessel-jöklinum við ræt-
ur Schreckhorntindarins á Bern
arhálendinu, einhverjum tor-
ldeifasta stað í öllum Alpafjöll-
um. — Screckhorn er 10 kíló-
netra í suður frá Brienz-vatni
og ca. 8 kílómetra frá Jungfrau.
Fréttirnar hárust nú fljótt til
svissnesku horganna og þorp-
anna við Brienzvatn og í daln-
um, sem gengur til suðausturs
frá því upp í fjallahryg'ginu,
þar sem Schreckhorn er. 1 einni
þeirra, Meiringen, var strax
gerður út hjörgunarleiðangur,
húinn matarforða, teppum og ull-
arfötum auk tdífðarfata. Flug-
vélar voru sendar upp yfir jök-
ulinn, og köstuðu þeir niður
hitunartækjum, fötum og mat
í fallhlífum.
í svissneska björgunarleið-
angrinum voru 70 manns undir
forustu fjallagarpanna Ernst
Reisl og Wilhelm Jost. Tveir
læknar voru með, þeir dr.
Oberli og dr. Edmond Kauher.
— Alla nóttina og allan morg-
un næsta dags var hópurinn á
göngu upp jökuliilíðarnar. 9
manna hópur gekk nokkuð á
undan, en hinir fetuðu í slóð
þeirra á eftir.
Jökulsprungur gerðu þeim
erfitt fyrir, og ferðin sótlist
þeim seint, enda bar hver 40
punda byrði af vistum auk þess
sem tólf sleðar voru liafðir með
og margskonar fjallgönguút-
húnaður.
Þeir höfðu aðeins óljósar
hugmynd um það, hvar á jökl-
inum vélin Jiafði lent, en rak-
ettur þær, sem hinir nauð-
stöddu skutu, voru þó ágætis
leiðarljós eftir að upp á jökul-
inn kom.
Kl. 5,45 e. h. kom björgima"-
leiðangurinn upp að Dakota-
vélinni, og voru leiðangurs-
menn kröftum þrotnir, þegar
þangað kom. Ásigkomulag þeirra
var miklu verra en þeirra, sem
hjarga álti. — Síðasti spölurinn
varð einna erfiðastur. Það var
upp lilíð að sækja, nokkuð
Jjratta, og snjórinn var laus,
þannig að hætta var á skriðu-
falli og skammt ofan i næstu
jökulsprungu. Þessi áfangi gekk
samt vel, þótt hættulegur væri.
Hinir nauðlentu voru flestir
hressir, en nokkrir höfðu enn.
eigi náð sér eftir taugaspenn-
inginn við lendinguna. Einnig
liafði skriða fallið úr hlíðinni
fyrir ofan og farið aðeins um
100 metra frá flugvélinni. Þetta
hafði komið ugg í fólkið.
Það var ákveðið að gera enga
tilraun með að flytja mann-
skapinn til hyggða fyrr en næsta
morgun. Björgunarsveilin hreiðr
aði um sig inni í flugvélinni
iijá liinum og tókust með þeim
liinar fjörugustu samræður.
Yngsti farþeginn í flugvélinni,
Alice Mary McMalion, var samt
kátust allra.
„Ef það hefði ekki verið
svona kalt, þá hefði okkur lið-