Fálkinn - 15.02.1961, Blaðsíða 24

LÝSING I HEIMAHÚSUM
Að undanskildum nokkrum sumar-
mánuðum eyðum við ævinni við raf-
magnsljós, þar af leiðir, að ekki þarf
síður að taka tillit til staðsetningu ljósa
heimilisins en húsgagna og annarra
rnuna, þegar verið er að skipuleggja
það. Röng lýsing getur breytt annars
vel fyrirkomnu heimili í ömurlegan
samastað. Góð lýsing eykur hins vegar
vellíðan okkar og bætir skapið. Hún
stuðlar að betri vinnuskilyrðum, og er
það ekki hvað sízt mikilvægt fyrir hús-
móðurina.
Við kaup á ljósfærum skal fyrst og
fremst taka tillit til notagildisins, útlit-
ið á í flestum tilfellum að sitja á hak-
anum. Ljósið á ýmist að falla á visst
vinnusvið, t. d. eldhúsborðið, eða gefa
almennt Ijós, sem mun oftast fengið
með einum lampa í miðju lofti.
En hvaða kröfur á þá að gera til góðr-
ar lýsingar?
1. Lýsingin má ekki valda ofbirtu.
2. Birtan verður að vera nægileg.
3. Ljósið þarf að hafa hentuga stefnu
og skuggamyndun. Einnig að falla
þar sem mest er þörfin fyrir það.
4. Ljósið þarf að hafa viðeigandi lit og
endurkasta liti heimilisins á eðlileg-
an hátt.
Val lampabúnaðar (skermar) og stað-
setning lampa ráða mestu um fyrsta
liðinn. Við tölum um ofbirtu, þegar ljós-
ið frá lampanum er mjög skært, einnig
getur hún átt rætur sínar að rekja til
endurkasts ljóssins af borði, vegg eða
öðrum fleti. Oftast má forðast endur-
skins ofbirtu með réttri staðsetningu
lampa og með því að nota frekar matta
fleti um gljáandi.
Sjálfsagt er að kaupa mattar perur í
stað glærra. Birta hinna síðartöldu er
mjög skær og óþægileg, en þeirra möttu
mun þægilegri. Þær gefa svo til jafn-
mikið ljós, munurinn er nál. 1% þeim
möttu í óhag.
Við skulum nú taka fyrir hin ýmsu
herbergi heimilisins og athuga, hvað
hafa þarf í huga við staðsetningu ljósa
þar. Er ekki fjarri lagi að byrja á eld-
húsinu, sem má telja miðdepil heimil-
isins, og er fyrst og fremst vinnuher-
bergi. Þar er oft lýsing af skornum
skammti, eitt lampastæði í miðju lofti,
sem er alls ófullnægjandi, því með því
móti fær húsmóðirin allt ljósið á bak
sér. Ljósið á fyrst og fremst að falla á
hin ýmsu vinnusvið húsmóðurinnar, án
þess þó að lýsa í augu hennar. Betra er
að hafa ljós í lofti yfir eldavél en á
veggnum, þar sem ljósið lýsir fullt eins
mikið í andlit þess, sem við vélina
stendur eins og ofan í pottana.
Ef lampar eru settir undir skápa, sem
eru yfir vinnuborðum, skal setja þá
fremst á skápana en ekki inn í krikann
við vegginn til að forðast endurskin.
Bezt er að byggja slíka lampa inn í skáp-
ana, en þá verður að hugsa fyrir því,
þegar eldhúsinnréttingin er teiknuð.
Sé borðkrókur í eldhúsinu er hent-
ugast að hafa færiljós yfir borðinu, því
að það er oft vinnuborð húsmóðurinnar.
í setustofunni verður fyrst og fremst
að gera ráð fyrir almennri lýsingu, oft-
ast fengin með einum lampa í miðju
lofti. Margir telja að veggljós og gólf-
lampar, eða ef til vill aðeins annað
hvort, sé eina lýsingin, sem nota eigi í
stofuna. Þetta er trúlega tízkufyrir-
brigði, sem varhugavert er að miða við.
Hæfileg almenn lýsing, ásamt sérlýs-
ingu frá gólf- og vegglömpum við setu-
krók til að sauma við eða lesa, hjá út-
varpi eða bókahillu getur gert stofu
mjög hlýlega og vistlega.
Lampar, sem ætlaðir eru til notkun-
ar við lestur og sauma, eiga að standa
fyrir aftan sætið og þannig, að sá, sem
situr fái ljósið yfir vinstri öxl. Beztir
eru færanlegir lampar og með þannig
skermum, að birtan gæti fallið beint
á bók eða handavinnu.
Sé sérstök borðstofa er bezt að hafa
færanlegan hengilampa yfir miðju borði.
Þar eð slíkir lampar lýsa lítið út í her-
bergið er fallegt að hafa einn eða tvo
vegglampa t. d. yfir hlaðborðinu (skauk-
ur).
Við ákvörðun ljósa í svefnherbergj-
um verður að hafa í huga er hér er fyrst
og fremst um að ræða hvíldarherbergi
og oft vinnuherbergi húsmóðurinnar. —
Auk almennrar lýsingar þurfa að vera
lampastæðt við rúm og snyrtiþorð.
Bezt er að hafa við rúmin litla lampa,
sem ýmist eru festir á rúmgaflana, eða
sem betra er á vegginn dálítið fyrir of-
an og hliðar við rúmið, svo hægt sé að
sitja uppi í rúminu og lesa án þess að
skyggja á bókina. Eins skal þess gætt,
að ljósið raski ekki svefnró annarra,
ef fleiri en einn eru í sama herþergi.
24 FÁLfclNN