Fálkinn - 02.10.1963, Qupperneq 32

Hauskupan heilaga var hægt að fresta útförinni „Hvað hefur komið fyrir þig
lengur en til morguns, annars í Bandaríkjunum, Rashil?“
Framhald af bls. 15. yrðu allir borgarbúar farnir að Hann hristi höfuðið. „Það er
Þetta var rödd móður hans. hóPast að hliðinu. Faðir hans einfaldlega — villimannleg at-
Hún kastaði „sari“ sínum frá var þjóðhetja, og fólk var þegar höfn.“
andlitinu og réðist á hann eins farið að streyma ur nærligg]; „Þú ætlar þá ekki að taka
og fellibylur, svört augu henn- ajdi þorpum og jafnvel fra þátt í útför föður þíns?“
ar loguðu Hann hafði aldrei oðrum fylkjum, og hafði slegið „Við getum haft enska út-
séð hana öðru vísi en milda, UPP tjöldum fyrir utan hliðið. för.“
ástúðlega, vingjarnlega. Hon- Berfættur þjónn kom inn, lét „Við getum það ekki,“ sagði
um varð'nú ljóst að hún var dálítið af ávöxtum á lítið borð, hún stillilega. „Ef þú neitar að
líka miskunnarlaus, og í fyrsta fét í ljós hollustu sína við hús- gera skyldu þína, verðum við
a var hann hrædd- bóndann og fór. Rashil sat nú að láta elzta frænda þinn koma
ur vi hana aftur aleinn- hreyfingarlaus, í þinn stað. En þú veizt, hvað
„Mamma,“ hrópaði hann, „ef meðun sól var í fullu suðri og það þýðir.“
þú ríst gegn mér, gera hinir það. heltur ilmur blómanna barst „Eg veit, að móðir okkar
ef þú stenduf með mér, ef þú inn um Slugga- Þögnin, sem mun ekki fyrirgefa mér það.“
skilur mig, þá hjálparðu hin- rihti 1 húsinu, var lævísleg, „Það kemur ekki henni einni
um. Mamma, mamma hlustaðu jafnvel óheillavænleg. Venju- við,“ sagði Padmaya á sinn
á mig.“ leSa hljómaði þar hlátur um hæfilega, rólega hátt. „Það
Því að nú réðist hún á hann sali> barnsraddir, konur að kemur allri fjölskyldunni við.
með krepptum hnefum og barði
hann í brjóstið. Hann greip um
hendur hennar og hélt um úln-
liðina. „Mamma, hlustaðu á
mig, áður en þú ásakar mig!
Ég get ekki gert það, mamma.
Ég elska föður minn ekki að-
eins vegna þess, að hann var
mikilmenni, mikil sál. Hvernig
get ég, vegna þess að svo at-
vikaðist, að hann var faðir
minn —“
„Atvikaðist — atvikaðist!“
hrópaði hún. „Það er ekki um
að ræða nein slík atvik. Guð
gerði hann föður þinn, og þú
ert sonur hans. Þú tekur sæti
hans. Enginn getur framkvæmt
hina heilögu athöfn nema þú.
Heldur þú, að hann viti ekki,
að þú neitir honum um þessa
síðustu þjónutsu? Er hann
beiningamaður, sem á engan
son? Hvar er samvizka þín?
Hvar er skyldurækni þín?“
Hún var kjökrandi, átakan-
lega og án afláts. Hann var
utan við sig, örvinlaður, hálf-
grátandi. En Padamaya frels-
aði hann. Hún birtist hljóðlega,
lagði höndina yfir herðar móð-
ur sinnar og leiddi hana á
braut.
Það varð þögn. Fjölskyldan
sat og starði á hann ásökunar-
augum. Hann hafði gleymt,
hversu stóreygir landar hans
voru — augun leyndardóms-
full, ásakandi, raunamædd.
Hann hugsaði um augun í Jo-
sie — sem voru svo blá, svo
fjörleg. Hverju átti hann að
svara dökkum augum fólksins?
Hann yppti Öxlum; hann benti
því að fara. Það stóð á fætur,
þegjandi, og læddist í burtu,
konurnar drógu „sari“ fyrir
andlitin eins og hann væri ó-
kunnugur, og hann stikaði út
úr herberginu og eftir skraut-
legum göngunum til herbergis
síns.
Eitthva* að gera. Ekki
32 FÁLKINN
kallast á, yfirþjonar að skamma
undirmenn sína. Núna biðu þau
öll, meira að segja börnin voru
hljóð, — eftir því að hann á-
kvæði, hvað yrði um föður
hans.
Var þetta sami heimur og
hann hafði lifað í, þangað til
fyrir tveim dögum? Var Har-
vard Yard og allar fallegu tíg-
ulsteinabyggingarnar í raun og
veru til. Hann gerði sér hálft í
hvoru í hugarlund, að hann
hefði aðeins ímyndað sér það;
ímyndað sér Josie líka, hressi-
lega rödd hennar og hlátur,
viðs fjarri, yfir láð og lög.
Einhver var við dyrnar. Pad-
maya kom inn og settist á lága
sessu. Hún renndi af sér il-
skónum og nuddaði, fallega,
bera fæturna, án þess að mæla
orð frá vörum.
„Pamaya,“ sagði hann að lok-
um, „skilur þú mig áreiðan-
lega?“
Hún leit ekki á hann. „Ó,
jú,“ sagði hún, næstum skeyt-
ingarlaust. „Ég skil þig mæta
vel.“
„Hef ég rangt fyrir mér?“
Áður en hún gat svarað, svar-
aði hann sér sjálfur. „Rétt eða
rangt, það skiptir ekki máli.
Ég get blátt áfram ekki gert
það.“
„En þú hefur margsinnis séð
það gert,“ minnti hún hann á.
„Þegar afi dó, og síðan frændi
gamli. Þér virtist það ekki vera
hræðilegt þá.“
„Ég hugsaði aldrei út í, að
ég yrði að gera það.“
Hún vafði „sari“ sínum um
fæturna. „Hugsaðu um það á
þessa leið: Það verður að ger-
ast — einfalt mál. Annars
leysist heilinn upp i hitanum.
Hann sýður og —
„Ekki!“
Hann hrópaði ósjálfrátt upp
yfir sig, og stór, dökk augu
hennar litu spyrjandi á hann.
Það þýðir, að þú afsalir þér
stöðu þinni sem einkasonur föð-
ur þíns og húsbóndi á heimili
hans. Það þýðir að fólkið mun
ekki treysta þér. Hvað sem þig
kann að fýsa að gera í fram-
tíðinni, mun það ekki trúa á
þig. Hvernig getum við treyst
manni, sem vildi jarða föður
sinn eins og Englending frem-
ur en —“
„Vissulega get ég verið ó-
háður —*
„Þú getur það vissulega
ekki.“
Hann' starði á hana. Meðan
hann hafði verið fjarverandi,
hafði hún þroskazt í konu,
skínandi brúnt hár hennar féll
í lausum iokkum um fíngert
andlitið. Svipur hennar var enn
hreinni; húð hennar var eins
ljós og hans. Kashmir-blóð í
æðum hennar hafði gefið henni
ljósan hörundslit og brún augu,
ekki svört, og það voru gullnir
lokkar í hári hennar.
„Hvernig veizt þú svona
mikið?“ spurði hann.
„Ég hef minn eigin hátt á
að vita.“
„Ef þú vilt ekki segja mér —“
byrjaði hann, en hún tók fram
í fyrir honum.
„Ég skal segja þér það.“
Hún lagði hökuna á kreppt
hnén og starði þvert yfir her-
bergið inn í einhverja fjarlægð,
sem var hennar eigin. „Ég varð
ástfangin, á meðan þú varst í
burtu.“
„Þú? Ástfangin?“
Hún leit upp og á hann.
Kemur það undarlega fyrir
sjónir?“
„Nei,“ sagði hann. „Það er
áhjákvæmilegt, auðvitað. En í
hverjum?"
„í Bandaríkjamanni,“ sagði
hún. „Góðum, ungum manni.
Hann var hér í Friðarsveitinni.“
„Elskaði hann —“
„Já, hann elskaði mig. Og
elskar.“
„Hvað svo?“
„Ég sagði föður mínum það,“
sagði hún hljóðlega. „Ég sagði
honum allt. Hann var fullur
samúðar. í fyrstu hélt ég, að
hann væri fús.“
„Síðan var hann það ekki?“
Hún hugsaði sig um með hök-
una á hnjánum. „Ég held, að
hann hefði verið fús, ef hann
hefði verið einn. Enginn hér er
nokkru sinni einn. Ég geri ráð
fyrir, að það sé til refsing fyrir
það. Enginn einmanaleiki, ekk-
ert sjálfstæði.“
„Ert þú ekki einmana?“
„Ojú,“ sagði hún, „ég er ein-
mana, vissulega. Ég mun alltaf
verða einmana innan um alla.
En gerum ráð fyrir, að ég hefði
þá óhlýðnazt pabba og hlaup-
izt á braut — ég hefði verið
einmana á allt annan hátt. Og
hrædd:“
„Hrædd við hvað?“
„Jú, hann kynni að hafa
breytzt — Bandaríkjamaður-
inn, á ég við. Maður þekkir
aldrei gjörla þá, sem eru af
öðrum toga spunnir. Og þá
mundi það verða alger einmana-
leiki. Þegar öllu er á botninn
hvolft, þá — „hún sveiflaði
hægri hendi þannig, að hún
átti við allt umhverfi þeirra,
land og þj óð,“ — breytist það
ekki.“
„Það verður að breytast ein-
hvern tímann,“ lýsti hann yfir.
Hún kinkaði kolli. „Þetta
sagði faðir okkar. Það verður
að breytast. En af sjálfu sér,
sagði hann, ekki af einum
manni, eins og mér eða þér.“
„Hún verður að byrja ein-
hvers staðar, þessi breyting!“
„Ekki hérna, sagði pabbi.
Hann bað mig — ekki hérna,
Ekki í hans húsi. Og ég lofaði
því.“
„Þú getur ekki lofað fyrir
mig!“
„Nei, og þú breytist, auðvit-
að. En byrjaðu ekki breytingu
þína á honum, við útför hans.
Hann mundi ekki vilja vita
fjölskyldu sína sorgbitna. Það
er ekki sanngjarnt að notfæra
sér, að hann er nýlátinn. Ef
hann gæti talað við okkur,
mundi hann segja —“
„Hvað?“
„„Fylgið gömlu siðunum,
mín vegna. Aðeins þetta eina
sinn. Að því búnu getið þið far-
ið eigin leiðir, ef þið viljið.““
Hún var mjög sannfærandi.
Honum féll vel í geð mjúkur,
indverskur málrómur hennar.
Hann leit á hann nýjum skiln-
ingi.