Fálkinn - 28.02.1966, Qupperneq 18

• • •
„OF FRÆG FYRIR AÐDAENDUR SINA
cr
á plötu einnig með Webb hljómsveitinni. Platan varð met-
söluplata, hin fyrsta af fjölmörgum. Árið 1937 vann hún
einnig kosningar um vinsæla listamenn í fyrsta sinn.
Það var samt ekki fyrr en 1952, að Ella Fitzgerald náði
þeirri stöðu, sem hún hefur í dag. Á plötu með átta lögum
eftir Gershwin, og undirleik Ellis Larkins, sýndi hún, að
með smekklegum lögum og góðum undirleik er engin söng-
kona sem jafnast á við hana, þegar um persónulegan stíl,
góða meðferð og drífandi sveiflu er að ræða. Á eftir Gershwin
plötunni komu svo aðrar í kjölfarið: Cole Porter plata, Jimmy
McHugh plata, o. fl. o. fl., — hver annarri betri.
Það er varla hægt að skrifa um Ellu Fitzgerald án þess að
minnast á samstarf hennar og Norman Granz. Granz, fyrrum
heimspekinemi við Kaliforníuháskólann, sér um útgáfu á plöt-
um Ellu og hefur skipulagt hljómleika hennar í mörg ár.
Það var Norman Granz, sem stofnaði JATP, „Jazz at the
Philharmonic“, sem varð heimsfrægt á sínum tíma. JATP
fór fyrstu tónleikaför sína til Evrópu árið 1946. í JATP voru
þá níu jazzleikarar auk Ellu. Fyrstu tónleikar þeirra voru
í Stokkhólmi, og seldust allir miðar að tónleikunum upp á
örfáum tímum.
Sagan segir, að Ella hafi verið ákaflega taugaóstyrk á
sviði, sérstaklega þær mínútur, sem hún ekki var að syngja.
Þetta lýsti sér einna helzt í því, að Ella var í vandræðum
með hvað hún ætti að gera af höndunum á sér. Eitt sinn er
hún var óvanalega óstyrk, lánaði Granz henni vasaklútinn
sinn, sem hún tók fegins hendi, og ríghélt síðan í klútinn
með máðum höndum á meðan hún stóð á sviðinu. Síðan á
Ella alltaf að eiga að vera með eitthvað í höndunum, þegar
hún syngur. Ég sel þessa sögu ekki dýrari en ég keypti hana,
en því má bæta við, að í þau skipti, sem ég hef séð Ellu
Fitzgerald'syngja, hefur hún verið með einhvers konar slæður
í höndunum.
Ella Fitzgerald og JATP fóru hvað eftir annað í Evrópu-
ferðir, sem voru hver annarri vinsælli. Miðar að tónleikum
þeirra seldust upp á svipstundu, plötur af tónleikum þeirra
seldust í ógrynni eintaka. Tónleikar JATP í Bandaríkjunum
voru vinsælir, en áttu oft í erfiðleikum. Erfiðleikarnir stöf-
uðu oftast af því, að JATP gerði ekki upp á milli litarháttar
áheyrenda sinna. Eitt sinn er Granz var með flokk sinn í
Houston, Texas, neitaði hann að selja eingöngu hvítu fólki
aðgang. Eftir hljómleikana voru Ella, Granz, og fleiri, hand-
tekin fyrir meint brot á umferðarreglum borgarinnar, — eða
eitthvað álíka!
Hlutir sem þessir hafa ekki stuðlað að því að auka sjálfs-
traust Ellu Fitzgerald. Nú hin síðari ár hafa t. d. verið uppi
háværar raddir um það'. að Ellu bæri að hafa sinn eigin
sjónvarpsþátt, eins og hver einasta ljóshærð söngkona, sem
stendur upp úr meðalmennskunni virðist hafa. En því miður
sýnist sem enginn vilji taka þá áhættu að láta sjónvarps-
þátt með Ellu Fitzgerald auglýsa framleiðslu sína í Suður-
ríkjunum.
Það eru nokkuð mörg ár síðan að Ella var handtekin í
Houston. Síðan hafa hlutirnir breytzt töluvert. Hver veit
nema „The Ella Fitzgerald Show“ verði komið á markaðinn,
þegar islenzka sjónvarpið hefur sýningar sínar.
Það er einnig annar hlutur, sem Ella Fitzgerald hefur haft
áhyggjur af undanfarið. Hún telur sig vera of fræga fyrir
hina raunverulegu aðdáendur sína. Sem ein af vinsælustu
söngkonum heims er hún svo dýrkeypt að aðeins dýrustu
staðirnir hafa efni á því að ráða hana. Tryggustu aðdáendur
hennar, jazzunnendurnir, hafa ekki lengur efni á því að
sækja þá staði, sem hún syngur fyrir. Henni finnst hún því
hafa svikið einmitt það fólk, sem kom henni þar sem hún er
í dag í hjarta sínu er hún ennþá jazzsöngkona, þó að oft og
tíðum sé söngskrá hennar hlaðin mörgu öðru en jazzlögum,
Til þess að bera í bætifláka fyrir þetta, hefur Élla nýlega
gert L. P.-plötu með eintómum jazzlögum, útsettum af Marty
Paich. Hún hefur einnig gert plötu í samvinnu við Duke
Ellington hljómsveitina, — í fyrsta skipti í s.l. átta ár.
Ella Fitzgerald er heldur ekki dús við veröldina, sem lætur
stjórnast af metsöluplötum og vinsældalistum. í blaðaviðtali
nýlega sagði hún m. a.: „Þegar ég byrjaði að syngja með
Chick (Webb) fékk ég 25 dollara kaup á viku. Tveim árum
seinna var kaupið 75 dollarar, og eftir tíma sem virtist mörg
ár, fékk ég loksins 125 döllara á viku. Þá var ekki til ánægð-
ari manneskja en ég. Núna gerir einhver unglingur plötu,
sem nær milljona sölu á einni nóttu, og áður en hann hefur
fengið ráðrúm til að læra nóturnar er hann orðinn frægur
og forríkur.“
Það má vera, að álit Ellu á „bítla“-tónlist sé að nokkru leyti
byggt á tónlistaráhuga 16 ára sonar hennar, Raymonds.
Raymond Brown, jr., er sonur Ellu og hins þekkta bassaleik-
ara Ray Brown, sem hlotið hefur heimsfrægð fyrir leik sinn
með Oscar Peterson tríóinu s.l. 15 ár. Hjónaband þeirra Ellu
og Brown endaði með skilnaði árið 1952. Ray yngri er nú í
Framh. á bls. 37.
18
FÁLKINN