Stúdentablaðið - 01.12.1981, Blaðsíða 2

2
l. des. blað
F ramboðsr æða
flutt á kjörfundi
til l.des. nefndar
20.10. 1981
Góftir fundarmenn.
Þaö er kunnara en frá þurfi aö
segja, hviBkt ógnarjafnvægi hef-
ur rikt fram aö þessu mílli stór-
veldanna i austri og vestri. Þaö
ógnar jafnvægi se'm f lest bendir t il
aö nti sé aö riölast — og riöi til
falls.
Ekki þarf aö orölengja hér, for-
sögu þess máls, en þó er vert aö
hafa i huga nokkur atriöi varö-
andi þá þróun sem nU undanfariö
hefur átt sér staö og þá ekki sist
nýja og breytta utanrikis- og
hernaöarstefnu Bandarikja-
stjórnar i kjölfar siöustu forseta-
kosninga þar i landi.
Almennt viöhorf vesturlanda-
bUa er þaö, aö viö eigum i vök aö
verjastgegn vlgbUnaöarógnun úr
austri. 1 skelfingu og angist sjá-
um viö sovéska björninn, gnæfa
yfir okkur meö glennt giniö og
uppreiddan hramminn, reiöubU-
inn aö slá okkur til jaröar.
„Nei. þá er börnum betra hér.”
Sagöi Kiljan. I vöggunni hans
Sáms frænda, hvilum viö i værö
og ró, bláeygö sofandi ungaböm.
Reifuö i voöir vestrænnar menn-
ingar, hjölum viö framan i Sám
gamla meö herstööina á Miönes-
heiöi sem saklaust leikfang I
höndunum.
Þó er eitthvaö sem raskar ró
dckar eftir þvi sem á lföur. Og
einn góðan veöurdag, vöknum viö
upp viö vondan draum og eygjum
stálkaldan veruleikann meö glýju
i augunum.
Sámur gamli hefur lika kjaftog
klær.
Fyrir u.þ.b. 2 árum voru raddir
þeirra, er vöruöu viö gereyð-
ingarhættu, kæföar niöur og álitn-
ar hlægileg svartsýni.
Skammt er á milli hláturs og
gráturs.
Viö söndum hinsvegar frammi
fyrir þeirri bláköldu staöreynd,
að hinn óljósi grunur er orðinn aö
veruleika.
i SALT H samningum sem á aö
gilda til ársins 1985, er kveöið á
um fjöldatakmarkanir lang-
drægra sprengjuflugvéla og eld-
flauga, svo og tökmörkun skot-
palla.ákveöinna geröa.Þaö hefur
komiö l ljós aö nú þegar, hafa
bæöi risaveldin fariö fram Ur
þessum áætlunum um takmörkun
vigbúnaöar, og vart þarf aö
minna á ferskustu ákvörðun
Reagans um framleiöslu nifteind-
arsprengjunnar.
Hitt má hinsvegar benda á, aö
samningur þessi kemur svo sem
aö engum notum fyrir þjóöir eins
og Islendinga ef tillit er tekið til
landfræöilegrar legu. Hann kveö-
ur aöeins á um langdrægar
vopnaflaugar en ekki er aö neinu
getiö um önnur vopn sem auö-
veldlega gætu oröiö okkur aö
grandi.
Þaö er sárt til þess að vita, aö
allt þaö fjármagn sem mánaöar-
legaer variö i framleiöslu vopna,
myndi nægja til þess að fæða allt
mannkyniö i heilt ár.
Aö ekki sé minnst á allt þaö
fjármagn sem aö öörum kosti
yröi variö til menningar- og
menntamála, annarsvegar og at-
vinnu- og heilbrigöismála, hins-
vegar.
Vökumenn bjóöa sig nú fram
undir kjöroröinu „Atvinnumögu-
leikar aö námi loknu.” Þaö virð-
istnæsta fánýtt umræöuefni og til
litils aö velta vöngum yfir þvi, ef
Gjöreyöing er þaö sem koma
skal. Vissulega er traust atvinna
eitt af grundvallarskilyröunum
fyrir þvi aö blómlegt þjóðfélag
geti þrifist. Ef þaöer þá Þaö sem
fyrir vökumönnum vakir. Þaö
skýtur hinsvegar skökku viö, aö
þessir sömu menn, skuli I oröi
kveönu, taka upp málsvar
Bandarikjanna og hinnar al-
ræmdu Reagan-stjórnar aö ekki
sé minnst á hagsýslu jm-nfnlar-
innar i Bretlandi, um leiö og þeir
veltavöngum yfir atvinnuhorfum
sinum hér á Fróni.
Viö vinstrimenn viljum at-
vinnu, en ekki sprengjur.
Viö viijum sjúkrahús og skóla
en ekki eldflaugar.
Okkur ógnar sú helstefna sem
tekin hefur veriö i heimsmálum.
Og það er ekki aöeins aö okkur
vesturlandabúum ói viö þvi sem
nú er aö gerast i heimsmálum.
Óttinn er ekki slöur til staöar i
austri. Þar hafa einnig risið upp
friöarhreyfingar, likt og viðast
hvar i Evrópu nú á siðustu mán-
uöum. Máþá t.d. nefna Póll. tékk.
og júg. Mönnum er aö veröa þaö
ljóst, að i viöjum Austra og
Vestra byltast tvö ógnvænleg
skrimsli, reiöubúin að spUa eldi
og brennisteini yfir heimsbyggð-
ina meö fyrirsjáanlegum afleiö-
ingum.
Einsog fyrrsegir þá höfum viö
vesturlandabúar fram til þessa,
lifað i þeirri blindu sannfæringu
að aukin vigbúnaöarumsvif i
austri, séu forsenda fyrir þeirri
vopnaframleiöslu sem viögengist
hefur i V-Evrópu fram til þessa.
Tölulegar upplýsingar gefa þó
til kynna, aö ógnaryfirburðir
Sovétrikjanna séu ekki eins
geypilegir og Bandarikjamenn
vilja vera að láta. Að þvi lúta
mörg rök, sem of langt mál yrði
að rekja hér. En af hverju stafar
þá þessi yfirgengilega móðursýki
Reagans og talsmanna hans?
Hvaö felst á bak við sefasýkisleg-
ar fullyrðingar.á borðvið þær, aö
Bandarikjunum sé nauðsyn á
auknum hernaöarumsvifum, til
,aö hafa i fullu tré við Sovétrikin?
Það vill nú svo til aö þaö er yfir-
lýst stefna Reagan stjórnarinnar
aö hernaöarjafnvægi stórveld-
anna geti aldrei tryggt friöinn.
Heldur eru það hernaðaryfir-
burðir Bandarikjanna og Nato, á
öllum sviðum sem einnig geta
tryggt friö. Þaö má einnig benda
á þaö, aö ráögjafar Reagans i
hernaðarmálum, hafa látið hafa
það eftir sér, aö ekkert svæöi á
jöröinni standi utan Bandariskra
hagsmuna.
Hver er þá niöurstaðan?
Eru mennirnir þá ekki geöveik-
ir?
Bæöi Bandarikjamenn og
Sovétmenn búa yfir nægum
vopnabirgöum tilþess aö gereyða
öllu lifiá jöröunni oftar en tvisvar
og oftar en þrisvar.
Viö viljum ekki aö martröðin i
Hiroshima og Nagashagi endur-
taki sig. En hvaö var sú sprengja,
og sú ógn sem af henni stafaði,
miöaö viö þá ógn sem viö búum
við i dag?
Aldrei hefur mannkyniö hangiö
á öörum eins bláþræöi og nú á
þessum siöustu timum. Þar sem
þræöirnir vefjast um mannlegar
hendur. Hendur sem um leið eru
háöar yfirgripsmikilli tækni og
umfangi tölvubúnaðar, tækni sem
er i þann veginn aö vaxa okkur
yfir höfuö.
Skemmst er aö minnast þeirra
óhuggulegu mistaka sem áttu sér
staö i tölvubúnaöi Bandarikja-
hers á s.l. ári þvivegis, og höfðu
nærri leitt til algerrar tortiming-
ar. Þrisvar sendu flugherir
Bandarikjanna, flugvélar sinar á
loft, búnar kjarnorkusprengjum.
Umafleiöingarnar þarf enginn aö
efast.
Ástandið iheiminum erekki af-
leiðing mannlegrar greindar, eða
skorts á henni, heldur sprettur
það af dauöateygjum samfélags-
kerfisins sem hefur skapað gifur-
leg auöæfi en er nú i þann mund
að eyða þeim.
Eigum við að láta markaðsöflin
ráða örlögum kjarnorkunnar? Ef
þaö yröi gert myndi heimurinn
farast. Þaö hlýtur þvi að vera
skilyrðislaus krafa hverrar
mannveruað spornaö veröi gegn
framleiöslu gereyðingarvopna af
fremsta megni og að allt slikt
brölt verS lagt niður svo mann-
kynið megi halda velli.
Við getum ekki unaö þvi að skin
lifsólarinnar sé skyggt af hel-
sprengjunni.
Fyrsta sporið i þá átt er að losna
viö fulltrúa helstefnunnar af
landinu.
Fleygjum Miðnessleikfanginu
— ísland úr NATO, Herinn burt!
Ólina Þorvaröardóttir
Birna K. Baldursdóttir
Gerður Stefán sdóttir.
Simaskrá íslendinga er til margra hluta nytsamleg.
Ekki einungis að hægt sé að fletta upp simanúmerum i henni, heldur eru ýmsar aðrar
handhægar upplýsingar þar að finna. Þær merkustu er að finna á bls. 575.
Segir þar frá þvi hvar best sé að vera innan dyra ef kjarnorkustrið brýst út
Njótið heil handa
VARNIR GEGN GEISLUN
A bersvæði er engin skýling.
Skýlisstuðull (skst.) 1.
Tvilyft timburhús veitir litla vernd
gegn geislun, skst. 1,3, nema helzt
í kjallara.
Kjallari í tvílyftu timburhúsi. Skst. 10.
í einlyftu timburhúsi með kjallara
má skapa nokkra vernd með styrk-
ingu gólfs og auknu efnismagni i
lofti og veggjum. Skst. 30.
Kjallarar í margra hæða steinhúsum,
ef þeir eru nær alveg i jörðu og
gluggar byrgðir, eru góðir sem skýli.
Skst. 200.
1/lOO
Tvilyft steinhús með kjallara gefur
allgóða skýlingu í kjallara, ef hann
er a. m. k. hálfur i jörðu. Slík hús
eru algeng hér á landi. Skst. 100.