Tímarit iðnaðarmanna - 01.04.1939, Blaðsíða 9

Tímarit iðnaðarmanna.
lóðir fyrir 400 kr. Slíkt 3ja manna far mundi
]tá kosta röskar 4 þús. kr. með öllum tegund-
um veiðarfæra. Aðeins lielmingur þess er er-
lendur gjaldeyrir. En á því væri liægt að flytja
til bæjarins af þrem annars atvinnulausum
fjölskyldufeðrum margar þúsundir króna af
erlendum gjaldeyri á fáum vikum. Þegar ver-
tíðinni lyki liér í Flóanum, væri ekkerl því til
fyrirstöðu að nokkrir „sjógarpar“ tækju sig
upp með bát sinn og veiðarfæri og héldu sjó-
sókninni áfram norðanlands 'yfir sumarið. Það
er algengt að „trillubátarnir“ bera sig þar eins
vel og stærri mótorbátar. Ég tel að varlega sé
áætlað að gera sér vonir um að frá 10. marz
til 15. sept. sé hægt fyrir 3 rnenn að fá 200
skipp. á svona bát, en með 70 kr. verði gerir
sú veiði 14 þús. kr. Sé báturinn og veiðarfærin
greidd upp að vertíð lokinni, 2 þús. kr. kostnað-
ur til beitu og 1 þús. kr. til ýms kostnaðar, hafa
„sjógarparnir“ samt eftir 7 þús. kr. til að skifta
á milli sin eða 2350,00 kr. liver. En það eru
335 lcr. á hverjum mánuði, bæði byrjunar og
lokamánuður talinn með.
Þó ekki væri nema 20 svona útliöldum kom-
ið upp, tæki það sárasta broddinn úr atvinnu-
leysinu og gæfi gjaldeyri, sem mörgum kæmi
vel og aftur veitti öðrum aðgang að störfum.
En svo þyrfti bær og ríki að styðja þessa
framkvæmd. Fvrst og fremst að veita bátun-
um aðgang að góðum lendingarstað, og svo
veita hagkvæm lán gegn tryggingu i veiðarfær-
um og afla. Hér í Reykjavik er þvi svo fyrir
komið nú, að slíkir smáhátar mega hvergi vera
hér í hinni dýru liöfn. Þess eru dæmi að yfir-
völd hafnarmálanna liafa látið leysa fiskibáta
manna, án þeirra vitundar svo að eigendurnir
hafa orðið að leita þá uppi og stundum fundið
þá brotna og skemda. Bátunum verður að sjá
fyrir góðri geymslu og aflanum fyrir hag-
kvæmri móttöku. Og liér er ágæt aðstaða til
hvorttveggja, ef einungis viljann vantar ekki.
Ég sendi Tímaritið með þessa hugmynd mína
lil iðnaðarmanna sérstaklega, en einnig lil for-
ráðamanna bæjarmálanna, rikisins og Spari-
Iðnaðurinn
á Norðurlöndum.
Framhald af fyrirlestri hr. múrarmeistara
Arthur Nordlie, stórþingmanns í Oslo, er hann
flutti á alþjóðaiðnþinginu í Oslo i júní 1938.
Fyrirlestur þessi hefir verið þýddur á fjölda-
mörg tungumál. íslenzkir iðnaðarmenn ætlu
að lesa hann vandlega. I>ar er brugðið ljósi
yfir nokkur vandamál iðnaðarmanna, auk þess
sem mikilvægi iðnaðarins fyrir menninguna er
tekið til yfirvegunar.
Iðnaðurinn er á sinn máta fulltrúi einnar
tegundar „egne-lijem“ hreyfingarinnar. Hjá öll-
um siðuðum þjóðum er horfið frá þrælkun og
átthagafjötrum í landbúnaðinum. Þróunin fer
hér í þá átt að skifta jarðnæðinu og stofna
fleiri og fleiri smá jarðir i eigu sjálfstæðra
bænda. Þessa hreyfingu styðja stjórnir þjóð-
anna mjög ötullega, meira að segja svo ötul-
lega í Noregi að leyft er eignarnám á landi,
framferði sem með réttu má nefna „kjaftshögg
á eignarréttinn". Stuðningur yfirvaldanna við
jiessa hreyfingu, sem merkja má í ýmsum
myndum í flestum menningarlöndum, er
grundvallaður á jafnréttinu. En hann styðst
einnig við fjármálin. Frá sjónarmiði jafnrétt-
isins veitir þessi hreyfing öruggari kjör fyrir
íbúana, meiri starfsgleði, meiri liamingju, og
fjárhagslega séð er það vafalaust, að afköstin
vaxa, bæði í lieild og viðskiptalega. Við land-
búnaðinn er það, að minsta kosli í Noregi, gömul
reynsla, að afraksturinn, reiknaður eftir fram-
lögðu fjármagni og vinnuafli á jörðunum, er
rnestur á þeim jörðum, sem eru 150—200 mál
(1 mál eru h. u. b. 10 arar eða 1000 ferli. m.)
að stærð, sem verða að teljast tiltölulega litlar
jarðir.
í iðnaði og iðju er lilutfallið hið sama. Það
eru litlu verkstæðin og verksmiðjurnar, sem
bezt hera sig í lilutfalli við það fjármagn, sem
í þeim liggur, og i hlutfalli við starfskrafta
sjóðs Reykjavíkur og nágrennis, sem stofnaður
var að tilhlutun iðnaðarmanna.
Sigv. J. S.
23