Tímarit iðnaðarmanna - 01.08.1947, Blaðsíða 29

Iðnaðarritið 7. - 8. XX. 1947
Ráðstefna skipasmiða í Gantaborg 1.-4. júni 1947
Síðastliðinn vetur var þessi ráðstefna undir-
búin. Fiskifélag Islands skrifaði öllum skipr -
smíðastöðvum hér á landi, bauðst til að leggja
til fararstjóra og spurðist fyrir um þátttöku.
Seint í maí fóru þátttakendur flugleiðis í
tvennu lagi um Kaupmannahöfn. Bárður G.
Tómasson var fararstjóri. Gekk ferðalagið greið-
lega í yndislegu veðri og var margt skoðað og
séð, áður en sameinast var til hinnar eiginlegu
ráðstefnu í Gautaborg. Bárður hefur sent Fiski-
félaginu ýtarlega skýrslu um förina. Ráðstefnan
var í alla staði hin merkasta og ætti að verða
öflugur þáttur í framtíðar samstarfi Norður-
landa. Hér fara á eftir nokkur atriði úr ferða-
sögu Bárðar, og skýrsla hans um ráðstefnuna,
nokkuð stytt.
Það var fyrirfram ákveðið, að við skyldum skoða
skipslíkanasafn herskipasmíðastöðvarinnar dönsku. 1
stríðsbyrjun var það flutt til Hilleröd, á miðju Sjálandi,
og komið fyrir í hinni dásamlegu Frecjeriksborgarhöll.
Skipslíkanasafnið vakti að sjálfsögðu mesta athygli okk-
ar skipasmiðanna en auk þess er höllin og kirkjan eitt
hið allra mesta skrauthýsi, sem ég hefi séð. Kona hallar-
kirkjuprófastsins er íslenzk. Þegar við vorum búnir að
skoða höllina, buðu þau hjónin okkur heim á prófasts-
setrið, sem er stórmannlegur bústaður, byggður um
1630, en þá var hallarkirkjunni lokið.
I Kronborg, sem stendur á Helsingjaeyrarodda, er sjó-
minjasafn Dana, og tekur það mestan hluta þessarar
stóru og söguríku virkishallar. Má telja að safninu hæfi
vel þessi stóru húsakynni. Þótt ekki sé eins mikið skraut
innan veggja og í mörgum öðrum höllum, ber hið ytra
útlit vott um forna byggingaríist og stórveldi Dana.
Safnið er hvorttveggja í senn, sýning á þróun skipa-
smíðarinnar frá því er skip voru riðuð úr tágum og klædd
með húðum, til vorra daga stálskipa með nýtísku diesel
vélum. Hlutar eru sýndir, svo að séð verði hvernig skip-
in voru gerð, og jafnframt eru smíðatólin sýnd, sem
notuð voru. Maður sér næstum hendur skipasmiðanna
læsa sig um axarsköftin. Þau eru núin undan föstum
handtökum og hrjúfum lófum. Hinsvegar er safnið sýn-
m l | ’ 1 f.J m J
|; |_f _ r: |
Islenzku þátttakendurnir í skiyasmíöamótinu 1. júní 1.9.',7
Frá vinstri: Jón örn Jónsson, Rúnólfur Jóhannsson, Har-
aldur Guönmndsson, Arnór Quómundsson, Einar Sigurös-
son, BárÖur G. Tómasson, Egill Þorfinnsson, Kjartan
Einarsson, Gunnar Jónsson. Olaf Sigurðsson vantar á
myndina.
ing á sjóveldi Dana, og hve víða þeir áttu hagsmuna að
gæta, í Asíu, Afríku og Ameríku.
Til Trollháttan frá Gautaborg er klukkustundar ferð
með járnbraut. Bærinn var að mestu byggður á árunum
1910, þegar rafmagnsstöðin var reist. Þar eru nú 21
þúsund íbúar, og stærsta rafstöð Svíþjóðar, 300.000 hest-
öfl, fullgerð 1911. Viðbótarvirkjun var byggð á stríðs-
árunum, 130.000 hestöfl. Mestur hluti sænskra járn-
brauta, iðjuvera, eldavéla og saumavéla er knúið með
hinni miklu orku frá Trollháttan. — Umhverfið
allt minnir á tröllaheima. Gamli árfarvegurinn er þurr.
Þar eru núnar klappir eftir þúsund ára starf Gautelf-
unnar alla tíð frá þvi er hún bar fram jökulruðning
skriðjöklanna fyrir 9 þúsund árum. Sænskir hugvits-
menn og verkfræðingar hafa stíflað þessa miklu elfu og
veitt henni í nýjan farveg. Stíflan er þó ekki nema lítill
hluti af virkjuninni. 1 henni miðri, vatnsmegin, rís
„Strömkarlen“, risavaxin karlmannsmynd höggvin út
93