Tímarit iðnaðarmanna - 01.07.1977, Page 14

Finn Gulbrandsen blikksmm., jorseti norska Iðnsambandsins,
ávarpar pingheim.
skýrslu Þjóðhagsstofnunar: Hagur iðnaðar, sem
kom út fyrir skömmu og unnin var fyrir ríkis-
stjórnina til þess að gera henni grein fyrir álirif-
um fríverslunarsamninganna á iðnaðinn. Til
skýringar vil ég nefna, að skipasmíðar og málm-
iðnaður virðist þar livergi koma inn í myndina
sem samkeppnisiðnaður. Spyrja má hvaða iðnað-
ur eigi í harðri erlendri samkeppni en skipaiðn-
aðurinn?
Ekki verður svo skilið við skýrslur um iðnað
og iönþróun, að ekki sé minnst á hlut byggingar-
iðnaðar — það er enda ffjótgert, því byggingar-
iðnaður kemur þar yfirleitt alls ekki við sögu.
Þar virðast engin áform uppi um að framþróun
þurfi að eiga sér stað. Reyndar virðast ýrnsir enn
ekki telja byggingariðnað og mannvirkjagerð til
iðnaðar, þó auðvitað sé um að ræða eitt form á
vöruframleiðslu. Uyggingariðnaður sparar t. d.
gjaldeyri ekkert síður en svokallaður samkeppn-
isiðnaður, því annars jryrfti að flytja ixrn hús. Þó
margt af jxví sem byggingariðnaður fæst við sé
ekki í beinni samkepni við innflutning er vand-
séð að það verði ómerkara eða hafi minni þýð-
ingu fyrir þjóðarheildina af þeim sökum. Þvert á
móti er þá um að ræða starfsemi sem verður að
vera fyrir Ixendi í landinu og verður ekki flutt
inn.
Ef til vill jrykir einhverjum að mikið sé færst í
lang með því að benda á jxau atriði, sem samtökin
telja að leggja beri til gTundvallar í stefnumótun
um atvinnuuppbyggingu á næstu árum. Ég tel þó,
að í raun sé sjálfsagt og eðlilegt að samtökin hafi
ákveðna skoðun og stefnu að jressu leyti og vil
beirda á eftirfarandi atriði:
1. Sjávarútvegur og landbúnaður vei'ða áfram
um ófyrirsjáanlega framtíð ásamt iðnaði höfuð-
atvinnuvegir á íslandi. Landbúnaður og sjávar-
rxtvegur hafa Jrá sérstöðu að vera frumframleiðslu-
greinar, sem sjá iðnaði fyrir hráefni, en sækja
jafnframt til iðnaðar framleiðslutæki, byggingar
og þjónustu.
2. Sjávanxtvegi og landbxinaði eru annars veg-
ar takmörk sett varðandi vaxtaskilyrði og liins
vegar hafa áföll vegna verðsveiflna á sjávarafui'ð-
um veruleg áhrif á atvinnu- og efnahagslíf hér á
landi. Þess vegna verður að efla þær greinar vöru-
framleiðslu, sem geta breikkað grundvöll at-
vinnulífsins og orðið xmdirstaða atvinnusköpun-
ar. Til jxess að fi'amleiðsluiðnaður hvers konar
geti lialdið áfram að þróast og eflast má ekki
gleyma jxví, að með vaxandi erlendri samkeppni
byggist tilvera hans á jxví, að hann sé samkeppn-
ishæfur hvað verð og vörugæði snertir. Það getur
haix {tví aðeiirs orðið að hann fái sambærileg
starfsskilyrði og iðnaður í samkeppnislöndunum.
3. Um leið og hafiir er ný sókn í uppbyggingu
iðnaðar ber að leggja mat á hvort aðlögunartím-
inn að EFTA liefur nýst einstökum iðngreinum
eins og til stóð. Ef svo er ekki ætti að sækja um
framlengingu á aðlögunartímanum fyrir jrær
greinar, sem standa höllum fæti. Ég nefni í jxessu
sambandi húsgagna- og innréttingaframleiðslu,
sem er ein jTeirra greina, sem lxvað harðast verður
fyrir bai'ðinu á aukinni samkeppni.
4. Reynslan hefur sýnt, að erfitt er að benda
fyrirfram á ný tækifæri í iðnaðarframleiðslu til
útflutnings, nenxa jrar sem umrið er úr hráefnum
frá sjávarútvegi og landbúnaði, jx. e. fiskiðnaður,
niðursuðuiðnaður, ullar-, skinira- og leðuriðnað-
ur. Þessar greinar verða um nánustu framtíð
a. m. k. undirstöðugreinar útflutningsiðnaðar
auk stóriðjunnar.
5. Fyrirsjáanlegt er að raforkuframleiðsla veið-
um mjög vaxandi þáttur í efnahagslífinu á kom-
andi árum. Með aukinni raforkuframleiðslu bæði
fyrir almenning og atvinnuvegina, skapast bætt
lífsskilyrði og ný tækifæri til iðnaðarframleiðslu
á sviði orkufreks iðnaðar í heimi þverrandi orku-
auðlinda.
8
TÍMARIT IÐNAÐARMANNA