Tímarit iðnaðarmanna - 01.07.1977, Blaðsíða 54

Sveitastjórnir
og iðnþróun
Sveinn Björnsson framkvæmdastjóri
Grein þessi var flutt á ráðstefnu Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga, sem haldin var á Hótel Sögu
dagana 26.-27. september 1977 og fjallaði hún
um sveitarstjórnir og iðnþróun.
í bréfum Jrar sem boðað er til þessarar ráð-
stefnu segir m. a., að þess verði nú viða vart, að
sveitarstjórnarmenn hafi áhuga á að renna fleiri
stoðum undir atvinnulíf viðkomandi staða, auka
á fjölbreytni þess og gera þannig afkomuna ör-
uggari. Sé þá einatt litið til iðnaðarins í leit að
nýjum möguleikum.
Einnig segir að tveggja daga umræður um þessi
mál og heimsóknir í iðnfyrirtæki á höfuðborgar-
svæðinu geti e. t. v. orðið til uppörvunar og veitt
mönnum innsýn í ný atvinnutækifæri, sem nýta
mætti heima fyrir.
Og lykilspurningin virðist vera, hvaða hlutverki
sveitarstjórnir eigi að gegna í sambandi við efl-
ingu iðnaðar i landinu.
Með þetta í huga virðist ekki úr vegi að rifja
upp, að á ráðstefnu sem SFÍ hélt á Laugarvatni
fyrir réttum sex árum um „Markmið og umhverfi
atvinnurekstrar" voru m. a. haldin Jrrjú erindi
um sveitarfélög og atvinnurekstur. Áttu þarna
hlut að máli þáverandi bæjarstjórar á Akureyri og
Húsavík, Bjarni Einarsson og Björn Friðfinns-
son og Magnús Guðjónsson frkvstj. Sambands ísl.
sveitarfélaga.
I erindum þessum, var m. a. lýst almennum við-
horfum sveitarstjórna til atvinnumála og afskipt-
um Jreirra af og þátttöku í atvinnurekstri.
Þarna kom fram, að hið sígilda verksvið sveit-
arfélaga á atvinnumálasviðinu væri að móta næsta
umhverfi fyrirtækjanna með skipulagi, hafnar-,
gatna- og holræsagerð, vatns- og rafmagnsveitum
o. fl. ásamt því að bjóða upp á nægar og hentugar
lóðir til handa atvinnufyrirtækjum. Að sjálfsögðu
á þetta einkum við um Jréttbýlissveitarfélög.
Þá kom einnig fram, að mörg sveitarfélög eru
þátttakendur í rekstri fyrirtækja í framleiðslu-
greinum ,sem ekkert eiga skylt við „eiginlegar"
framkvæmdir sveitarfélaga, s. s. útgerðarfélög,
frystihúsum og verksmiðjum. Slík Jrátttaka sveit-
arfélaga í atvinnurekstri var talin allt að Jrví sér-
íslenskt fyriibrigði miðað við grannlöndin og
væri yfirleitt til komin í Jrví skyni að bæta úr ó-
fullnægjandi atvinnuástandi.
Þá var einnig bent á, að algengt væri, að sveit-
arfélögin veittu atvinnufyrirtækjum ýmis konar
fjárhagsaðstoð til að greiða fyrir því eða tryggja,
að Jrau héldu uppi atvinnurekstri. Slík aðstoð
hefði verið fólgin í styrkveitingum, lánveitingum
og síðast en ekki síst í Jrví að veita ábyrgð á lán-
um. Var talið að sum sveitarfélög hefðu e. t. v.
gengið of langt í þessum efnum af illri nauðsyn.
Miðað við það, sem hér er komið fram, er
athyglisvert að í 11. gr. sveitarstjórnarlaganna frá
1961, sem setur ýmsar hömlur á fjárhagslegar ráð-
stafanir, er kveðið á um Jrað, að sveitarfélagi sé
óheimilt að reka áhættusaman atvinnurekstur svo
sem útgerð, iðnað og verslun án þess að samþykki
félagsmálaráðuneytisins komi til.
I öllum erindunum komu fram þær persónu-
legu skoðanir höfunda, að varhugavert væri fyrir
sveitarfélög að koma sér í mikla rekstrarhættu
vegna atvinnurekstrar, Jrar sem skyldur þeirra
séu margar á öðrum sviðum.
Einn ræðumanna taldi að lítt hefði verið um
kerfisbundna atvinnumálastefnu að ræða hjá
sveitarfélögum almennt. Helst hefði verið um
slíkt að ræða af hálfu norðlensku kaupstaðanna.
TÍMARIT IÐNAÐARMANNA
48