Vikan - 09.04.1959, Blaðsíða 11

MAÐURINN

GATAN er mitt heimili, Þar er
ég alinn upp og því get ég með
nokkrum sanni sagt að hún sé
skyldmenni. Hún hefur refsað mér,
glatt mig auðgað mig. Hún hefur ver-
ið mér blíð og eftirlát og hún hefur
ekki yrt á mig hlýyrði í dægur. Og
ég elska hana. Eins heitt og sá einn
getur elskað sem á ekkert nema það
eina sem hann elskar. Menn horfa
með grettu á þetta heimili mitt og
mig barn hennar. Rétt eins og guð
sjálfur hafi gefið fólki vald til þess
að fyrirlíta heimili mitt, þótt ekki
sé það eins búið og heimili annarra
manna. Þó er mitt heimili mun stærra
en annarra venjulegra manna. Og það
er rikúlega búið húsgögnum, ef ykk-
ur langar til að vita það. Húsgögn-
um sem eru upplýst í fögrum glugg-
um. Auðvitað er það svo, að ég get
ekki komið í stofurnar mínar, því
þeim er læst á kvöldin, en dæmi
þekki ég um það, að ágætis hús-
mæður noti sínar fegurstu stofur
einungis til sýnis fyrir gesti sína.
Gesti fæ ég líka. Þeir eru víða að,
hafa hlotið mismunandi menntun og
eru margvislega leiðinlegir eins og
ykkar gestlr.
Þeir eru mannlegir nokkuð, en ekki
ýkja bjartsýnir. Lífið hefur kennt
þeim að þolinmæði þrautlr vinnur
allar, en þeir vita einnig að þraut-
irnar eru meiri en þolinmæði raanna.
Stundum setjast gestir mínir upp.
Fara hvergi um hríð og þá er oft
gleðskapur. Að vísu fátæklegur, því
kaupið er lágt á eyrinni og vinna
stopul. En þá er vinið gjöf góðra
manna og þá eigum við okkar Unu-
húss samræður. Upplífgandi um eilífa
tilveru og listir og skáldskap. Fáir
gestir mínir eru á skáldastyrk, hafa
þó verið til, en þeir lesa bækur eins
og aðrir Islendingar. Þá setjum við
okkur á skrifstofuna mína, sem er
imdir bát í fjöruborði og þar kveð-
um við rímur eða syngjum ættjarð-
arljóð eða atomkvæði um mávana
sem guða á gluggann minn. Það yljar
hjartarætur að kveða, þegar frost-
fjúk er úti og kuldinn seitlar um
rifur. Það er nú svona, að vont er
að fá menn til að gera við rifurnar,
og það er hörgull á tuskum sem
stendur.
Ég lifi í nokkuð hlutlausum heimi,
hefi fáar áhyggjur af deginum á
morgun, þvi stundum óska ég þess,
þegar ég dorma í morgunsárinu, að
ég sjái aldrei meir sól á suðurhimni.
Náttúra þessa lands er mín. Eg
sé sólina, þegar hún málai' Esjuna
purpulrauða, og sit þá löngum og
raula fyrir sjálfan mig og horfi á
sléttan sjó, titrandi ljósadýi'ð frá
öðrum bæ í fjarska og læt mig litlu
skifta forvitnisaugnaráð vegfarend-
snna. Oft, á þeim stundum, er eins
og örli fyrir minningu um daga, löngu
liðna. Daga þegar ég borðaði reglu-
bundið og drakk ekkert, enda þá
heilsuveilt og hóstandi ungmenni, sem
pissaði imdir og hafði verki í mag-
anum á kvöldin. Eitthvað man ég
eftir dýrð íslenzkrar sveitar, slegn-
um túnflákum og flæðiengjum, lygriu
fljóti sem rennur meðfram hliðinni
þar sem sveitin mín var. En það átti
ekki fyrir mér að liggja að deyja
þar, heldur er harðmölin minn staður.
Bitur, segja menn. Hann er bitur
auminginn. Þetta er rangt. Eg er
ekki bitur. Ekki pilturinn sem bjó i
litlum friðsælum dal. En maðurinn
samlagast umhverfinu að nokkru. Og
ég lifi í bitru umhverfi, manna sem
ekki finna lengur til.
Auðvitað drekk ég. Þegar molar
falla á borð mitt ét ég. Þegar svefn-
inn ásækir mig sef ég ef kuldinn
heldur þá ekki fyrir mér vöku. Og
þegar ég þarf að ganga mér til hress-
ingar, þá fer ég meðal manna sem
telja sig yfir það hafna að ganga
með mér götuna. Ég er friðsamur í
eðli mínu og hefi gaman að heyra
manna raddir. Þá er mér hrir.t
burtu með dónalegu orðbragði. Ég
vil gjarnan finna mig meðal manna
og vil þá gjarnan heilsa mönnum
með handtaki. Það er gamall og góð-
ur íslenzkur siður. Þá hlaupa menn
inn og þvo sér. Skítugir rónar.
Það kann að vera rétt, en ég kann
enn að meta fegurð kvöldsins og
heyri náttúruna tala við mig. Hún
er orðin jafn einmana og ég.
Og bráðum verð ég ekki lengur
til. Þeir finna mig kannski kaldann
við hlýjan ofn í kjallaraherbergi. Og
veggirnir verða ómálaðir, og gólfið
steinn.
Yfir mig verður settur trékross,
eftir jarðarförina. Og þegar árin líða
munu menn ganga garðinn og spyrja
hver annan. Hver var N.N. Þá velta
menn vöngum yfir því hver ég hafi
verið, kannski óþekkt skáld, kannski
misskilinn listamaður. Kannski bara
BROT ÚR DAGBÓK
maður með sál, sem dó í þröngum
kjallara, af þvi að þjóðfélagið mitt
ói mig upp, til þess að gegna hlut-
verki mannsins í strætinu. Þeir töl-
uðu ósköpin öll um hæli fyrir menn
eins og mig, en eins og svo oft áður
voru það bara orðin tóm. Þeir höfðu
ekki sérlegar áhyggjur af manninum
i strætinu, því hann var ekki sonur
neins. Og menn munu þvi halda áfram
að deyja í þröngum kjöllurum og
það verður leiðindakostnaður fyrir
bæinn að skila þeim aftur .til jarð-
arinnai'.
Og þeir munu ekki byggja hæli í
náinni framtíð. Til þess er ekki tími.
Það þarf að byggja fleiri veitingahús
og fleiri villur fyrir mennlna sem
tala stundum á mannamótum um það
að nauðsynlegt sé að byggja hæli.
Svo endar það þannig, að náttúr-
an veiður ein í alheimi. Og þá verð-
ur gott að vera dauður . . .
skyldunnar, þá átti ég nú ekki við . . .
VIKAN
11