Vikan - 10.03.1960, Qupperneq 11

AÐ SITJA A HAKANUM.
Hvérjum manni þykir iilt að vera settur hjá.
Við þykjumst öll hafa sama rétt til gæða lífs-
ins og láium seint sannfærast af þeirri reynslu,
að þeim er mjög misskipt. Sumum leggst allt
til, eins og þeir væru kjörbörn hamingjunnar,
aðrir sitja á hakanum og mæna til gæða, sein
þeir fá aldrei öðtazt.
Barnið er einkar viðkvæmt fyrir sliku mis-
rétti. Sannfæring þess um jafnrétti alira manna
er svo sterk, aö heilbrigðu eðli þess er mis-
boðið, ef aðrir boia því til hliðar eða það sér
önnur hörn sett hjá sin vegna. Af þessum sök-
um cr dekurnarnið og omoogabarnið i meiri
hætiu en börn, sem búa við hæi'ilegt jafnvægi
mmi óska sinna og þess atiætis, sem þau
njóta.
1 viiuhd barns er áslríki foreldra öllum gæð-
uni æóra. A'ó vera aískipiur því er eitt hið
þyiigsta áfali, sem barii verður íyrir. Þess vegna
vciuur dauöi foreldris svo alvarlegum hnekki
í þroun barnsins: Hann svipdr það ástríki þess.
Munuoarsvipiing dauðans má þó kallast iétt-
bær iijá þvi að búa við kuala og ástleysi for-
eiura. Hi' barn finnur, að móður eða föður
stenuur á sama um það, að þau sýna því kuida,
snua viö þvi buki og sinna pvi aóeins með um-
Voiuiunum og hegðunarivröium, þá vaKnar því
þvi beizkja og vanréuiskenna, sem getur ráoið
mikxu um hegoun þess og marKað varaniega af-
Stuou þess tii sanneiagsins.
Margir viroast haiua, að olnbogabarnið sé
fyriruæri iiöins tima, timabils lireppaflutninga
og niðursetninga. Pað er rangt. Uinboganorn
fyigja liverri sainiéiagssKÍpan, og engar liKur
benua tii þess, að þau Seti fátíðari nú en áð-
ur. A oiiaar dogum eru siijarof injóg aigeng,
lijón og lausaleiksforeidrar snta samvistum og
yurgela bórn sín með ýmsuin hætti. Með hverj-
unt araiug verður það algengara, að börn þekai
föour sinn aðeins af afspurn og amman gangi
þvi í móðurstað. Og þegar einstæðingsmóðir
leitar sér maka að nýju, ræður hún fyrri börn-
um sínum jafnframt nýjan föður. Sama máli
gegnir um fráskilinn föður. En það ræður oft
öriögum barns, hvern liug stjúpforcldrið ber
til þess.
STJÚPBÖRN.
„Við erum hætt að skilja þetta barn! Hann
er ekkert nema þrjózkan og kæruleysið. Ég hef
reynt að sinna honum vel, síðan ég tók við
honum. Og satt að segja held ég, að honum
hefði mátt bregða við, því að mamma hans er
nú bara hreint engin manneskja til að hafa
barn, þótt það sé ég, sem segi það. Hjá okkur
fær hann allt, sem hann þarf, en lijá honum
sést aldrei neinn þakklætisvottur. Það er varla
hægt að merkja, hvort honum þykir betur eða
verr, — nema hann er afbrýðisamur út í telp-
una, af því að pabbi hans lætur svo mikið
mcð liana, — hún er sko okkar liarn. Ég segi
það satt, að ég er orðin þreytt á þessum dreng.“
Þcssi dæla, sem ég varð að sítja undir nýleg'a,
rifjaði upp fyrir mér kynni mín af ungum
dreng fyrir morgum árum. Hann hafði strokið
,,Margir virðast halda,
að olnbogabamið
sé f/rirbæri liðins tíma,
tímabils hreppafluttninga
og niðursetninga.
Það er rangt.
Olnbogabörn f/Igja
hverri samfélagssk pan,
og engar líkur
benda til, að þau séu
fátíðari nú en áður----------“
Olnbogabörn
að heirnan, en lögreglan fann hann, eftir að
bærinn hafði staðið á öndinni nokkra daga um
afdrif lians. Út af þessu kynntumst við. Hann
sagði mér frá stjúpu sinni, sem liann hafði
einmitt verið að fiýja, og bað mig innilega að
sjá svo um, að hann þyrfti ekki að fara aftur
til hennar. En livert átti hann þá að fara?
Móður átti liann enga. Orð þessa lirædda, von-
svikna drengs hafa brennt sig inn í vitund
mína:
„Sumir krakkar segja, að það séu til konur,
sem þyki eins vænt um börnin, þó að þær
eigi þau ekki sjáil'ar, en ég Jield nú samt, að
engum geti jiótt eins vænt um mann og
mömmu inanns.“
Það geta orðið árekstrar í hjónabandi, þó að
einhleypingar giftist. í nánum kynnum kem-
ur það lram, sem ástfangið fólk varði sizt, að
ástvinurinn er ekKi gailaiaus. Miklu vandasam-
ara er.þo.hjónabanuiö, cí annaðhvort eöa bæði
koma með meira eða minna sláipuð börn frá
óörum samoonöum. Eeiia þau sig við stjúp-
foreiurið? A þvi getur hammgja hjónabandsins
oluö. Vonbrigðin byrja oit út af barninu
„lians“ eöa barninu „hennar", scm ekki eru
„OKKar" börn. Morg kona er eins og siitin í
sunL.ur miiii barnsins sins og sijupa þess. Um
aua eriiö.eiKa, sem iiljóta aö Koma fram i þró-
un burns, hugsar hún fyrst og fremst, livað
maóurinn heiinar inuni segja um þetta. Ef
stjupiaöirinn er aðimnsiusamur og ósanngjarn
vio barniö, finnst moour þess sér sKyit aö fall-
ast a sjonarmió iians, po að henni þyKÍ strang-
leiai iians gauga ur hofi. Og honum veitist orð-
ugi aö sýnu baruinu iöisKvuiausa asiuö og deiia
ást moourinnar meö þvi, eins og þao væn hoid
ai hans hoiai. Sameiginicg börn lijona eru auð-
viiaö eKKi gauaiaus, en par part' livorugt annað
um aö saaa. tíeggja Kyniyigjur eru þar saman
bianunar.
KEÐJUSAMBÚÐ OG TÆKIFÆRISSTJÚPAR.
Þessi vandi getur alltaf orðið, þegar ekkja
Framhald á bis. 34.
Þáttur
Dr. Matthíasar
Jónassonar
fjallar að þessu
sinni um mál
sem getur orðið
barninu afdrifaríkt.
VIKAN
U