Vikan - 27.10.1960, Page 35

Læknirinn segir
Framhald af bls. 14.
að gáfaS og glaðlynt barn verSi
sljótt og álfalegt á svip. Mandlan
i nefkokinu bólgnar svo andardrátt-
ur verSur erfiSur og barniS verS-
uraS anda með munninum.
Með þessum hætti hefst afleit
hringrás, þvi viS erum þannig
sköpuS að andardrátturinn á aS
fara fram gegnum nefiS. í því eru
hár, sem hreinsa rykiS úr andrúms-
loftinu, og ylja þaS jafnframt upp,
svo að kalt og liráslagalegt vetrar-
loftiS sogist ekki beint niSur í
lungun. I nösunum verSur loftiS
lika rakt. Þá hliS málsins annast
tárin um. ÞaS eru tár, sem viS
grátum aldrei, og aSalhlutverk
þeirra aS lialda yfirborSi augans
röku. ÞaS er varnaðarráSstöfun.
Þegar þau liafa innt þaS hlut-
verk af hendi, taka þau fyrir næsta
starf. Þá renna þau eftir göngum
niSur i nefið, þar hita bláæSarnar
tárin, svo að þau gufa upp og
blandast saman við innöndunina,
sem þar af leiSandi verSa rakari
og liollari.
Loftið sem barniS andar að sér
gegnum munninn, fer alveg á mis
við þetta, þvi „mandla“ sú svo-
kölluð, er situr í nefkokinu, lokar
leiðiiini.
Svo að við minnumst aftur á
liina „illu hringrás“, þá myndast
hún við þaS að' loftinu er andað
að sér gegnum munninn, án þess
að nein hár séu til að hreinsa úr
því rykið, og án þess að neitt sé
hægt að gera til að varna bakteríum
aðgangs. Þær fá að komast óhindr-
aðar beint inn í líkamann.
Aukahlutur í riefi.
Foreldrar sumra barna, er ganga
með sifellt kvef, verða gripnir
einskonar „herðingardellu“ ........
sennilega oftast eftir samræður
við vini og vandamenn. ÞaS þarf
að herða Pésa litla, og því á hann
meSal annars að sofa í lcöldu
herbergi fyrir opnum glugga, jafn-
vel í vetrarfrostum, hann á að vera
úti i lireina loftinu og hann á að
fara í kalt steypibað á hverjum
degi.
Aumingja Pési litli. ÁSur en
hugsa má til að byrja neina herð-
ingarþjálfun, þarf barnið fyrst og
fremst að vera heilbrigt. Slíka að-
ferð á líka yfirleitt að byrja að
sumri til, halda henni siðan áfram
yfir haustið og fram á vetur. En
með því er ekki átt við að börn
eigi að láta ganga snöggklædd úti
í frosti. Þá lægi við að þeim væri
hollara aS læra til fakíra og liggja
á gaddabálki.
„Eitthvað í nefinu“ getur líka
verið aíikahlutiir svokallaður, er
barnið sjálft hefur stungið upp i
nösina, án þess að gefa því frek-
ari gaum. Það getur verið bréfkúla,
svolítið spítubrot úr leikfangi, eða
því um líkt. ÞaS getur legið lengi
í nefgöngunum .... oftast fremst
í þeim.
Nálega alltaf verður þess vart,
því sú nösin sem aukahluturinn
liggur í, verður fyrirferðarmeiri.
Liði svo langur timi að þetta sé
ekki fjarlægt, safnast húð utan um
það, er myndast viS það að blóð
storknar og blandast í slímhúðina.
í þessu tilfelli á einmitt ekki við
að skola nefið, þvi það gæti hæg-
lega orsakað bólgu í miðeyranu,
heldur skefur læknir aðskotahlut-
inn burtu, eftir að barniS hefur
verið deyft.
Veirukvef.
„Eitthvað i nefinu“ reynist oft
vera kvef. Það sem orsakar kvefið
er eitt og liið sama hjá börnum og
fullorðnum, sem sé veira. Venju-
lega líður hálfur til heill sólar-
hringur frá því smitunin berst
inn i líkainan, þangað til kvefiS
hrýst út. Sérstaklega er kvefhætt
að haustinu og snemma vors, og
eru börn langtum næmari fyrir
því yfirleitt en fullorðnir. Sér í
lagi verður kornabörnum oft mikið
um kvef. Þau fá háan hita, missa
matarlyst, meltingin verður í ó-
lagi og þau kasta upp.... auk
þess sem þau fá iðulega fylgikvilla.
Þessir fylgikvillar eru: lungna-
kvef, eyrnabólga, hálsbólga, lungna-
bólga iðrakvef. Oftast liður kvefið
hjá eftir vikutíma, ef fólk gerir
nauðsynlegar ráðstafanir gagnvart
því, eins og getið er hér að framan.
Sum börn eru kvefsæknari en
önnur og næmari fyrir ofkælingar-
veiru.Er þar stundum um ofnæmi
(allergi) að ræða, og verður ef til
vill vikið síðar að því, hér í blað-
inu. En fleira er líka til, sem átt
getur sök á því, að einu barni er
gjarnara til að fá kvef, en öðru.
BarniS hefur kannski ekki nógu gott
viðurværi, þjáist af vítamínskorti.
Munið að gefa börnum vitamín í
skammdeginu.
Einnig getur ástæðunnar verið
að leita í likamsbyggingu barnsins,
sum hörn eru þannig byggð, að
þau eru meðtækilegri en önnur,
þótt þau hafi gott viðurværi og nóg
af vítamíni, hæði af töflum og suð-
rænum ávöxtum. Þar getur arf-
gengnin sagt til sin. Lika getur ein-
hver sjúkleiki hafa veiklað það
snenima hausts, og komi það fyrir,
helzt veita í því að meira eða
minna leyti veturinn út. Það hefur
eytt vetrarforða líkamans of
snemma, og nær ekki fullri hreysti
fyrr en næsta sumar.
Síðast — en ekki sízt — geta
húsakynnin haft mikla þýðingu.
Það er kunnara en frá þurfi að
segja, að hús eru mismunandi holl.
Það getur fyrirfundist gömul og
afleit íbúð i glæsilegu og hollu
bæjarhverfi. Hinsvegar getur verið
um að ræða spánnýtt hús, sem
byggt er eftir öllum kúnstarinnar
reglum, en stendur í röku og óheil-
nærnu hverfi, eða þar sem mjög
er roka- og rigningasamt, sædrif
eða þvi um líkt. En nú erum við
komin inn á svið ofnæmisins, og
það verður ekki rætt í þessari grein.
(jóð einangrun
gegn hita og knlda eykur
þægindin og minnkar hitunar-
kostnaðinn.
Þér fáið einangrunarkostnað-
inn á fáum árum í spöruðu
eldsneyti. Það borgar sig bæði
fyrir yður sjálfa og þjóðfélagið
í heild að spara eldsneyti svo
sem unnt er, og þar að auki er
hlýtt hús (vel einangrað) mun
notalegri vistarvera en hálfkp.lt
(illa einangrað).
STEINULL
SÍMI 50975.
LÆKJARGÖTU 34 — HAFNARFIRÐI
VIKAN 35