Vikan - 26.08.1971, Side 48

fimm manna áhöfn. Klefarnir
eru þiljaðir með eik, og þar
er salur, sem Salvador Dali
skreytti fyrir einar litlar tutt-
ugu og fimm milljónir króna.
Og Níarkos er að því leyti ó-
líkur öðrum auðmönnum að í
siglingum flatmagar hann ekki
sjálfur á þiljunum eins og hver
annar ónytjungur, heldur er
hann í eigin persónu skipstjóri
á sinni skútu. Og fáir kunna
betur en hann að aka seglum
eftir vindi — einnig á sjó.
Snekkja Níarkosar og hús
hans sýna að hann er enginn
venjulegur smekklaus peninga-
þurs og bruðlari. Hann hefur
fagurfræðilegan smekk í bezta
lagi.
Hann hefur keypt málverk
fyrir hálfan fjórða milljarð
króna, en það er út af fyrir sig
ekkert sérstakt; margur tex-
anskur olíudólgurinn hefur
ausið út öðru eins fyrir lista-
verk. En meðal málverkanna
í eigu Níarkosar eru sum þau
beztu eftir E1 Greco, Renoir,
van Gogh .
Húsgögnin í híbýlum Níar-
kosar eru slíkt afbragð að glæsi-
leik og sjaldgæfni, að forráða-
menn safna eru þegar farnir að
leggja drög að því að eignast
þau eftir lát núverandi eiganda.
Þá er hann alveg einstakur
smekkmaður á silfurmuni. Af
þeim á hann safn, sem metið
er á fjögur hundruð og fimm-
tíu milljónir króna. Safn þetta
er svo einstætt, að ákveðið hef-
ur verið að koma því fyrir í
Louvre að Níarkosi látnum.
Á því leikur ekki vafi að
auðæfin ein hefðu ekki dugað
til að eignast slík dýrindi. Það
gat aðeins smekkmaður, mað-
ur sem lét sér verulega annt
um fallega hluti. Og það verð-
ur ekki af Níarkosi skafið.
Vitaskuld er menningin þó
aðeins tómstundagaman skipa-
kóngsins. Megináhugamál hans
hefur auðvitað alltaf verið
tankskipafloti hans, sem telur
áttatíu skip og er alls hálfa
þriðju milljón smálesta að
stærð — helmingi stærri en
allur stríðsfloti Stórabretlands.
Eftir alla þesa upptalningu
ætti engum á óvart að koma,
þótt það sýndi sig að Níarkos
væri kvensæll í betra lagi. Dor-
is Lilly, rithöfundur og vinkona
skipakóngsins, fullyrðir að ef
nöfn allra ástkvenna hans yrðu
skrifuð í eina bók, þá yrði sá
doðrantur álíka þykkur og
Stríð og friður Tolstojs. Sem
elskhugi er Níarkos tilfinninga-
samur, mjög rómantískur og
óskaplega afbrýðissamur, er
einnig haft eftir Doris þessari,
sem sjálfsagt þekkir það af eig-
in reynd. En sambönd hans við
konur verða alltaf endaslepp.
En þau eru á meðan þau eru.
Níarkos gerir allar sínar stúlk-
ur að hefðarfrúm. Og hann
leggur mikið upp úr því að
ævintýri hans endi vel. Endi
eitthvert ástargamanið ó-
lukkulega, á hann til að gráta
fögrum tárum við barm ein-
hvers vinarins.
Fyrstu eiginkonu sinni kvænt-
ist Stavros Níarkos 1930, en
það hjónaband entist í tæpt ár.
Konan, Helena Sporídes, var
mjög fögur og tigin. Faðir henn-
ar var aðmíráll, en enginn stór-
efnamaður.
Níarkos var þá aðeins tuttugu
og eins árs og metorðalaus
starfsmaður hjá fyrirtæki eins
frænda síns, sem rak korn-
myllur. Faðir hans hafði orðið
gjaldþrota. Níarkos ungi var
allra manna fríðastur sýnum,
gríðarlega metnaðargjarn og þá
þegar gefinn fyrir að skemmta
sér dýrt. Hann hefði auðveld-
lega getað kvænst inn í ríka
fjölskyldu. Hann valdi engu að
síður heldur efnalitla stúlku,
og það var einkennandi fyrir
hann. Það stafar þó áreiðan-
lega ekki af eðallyndi, heldur
miklu fremur hinu, að þá þeg-
ar hafði Níarkos vanið sig á
að taka til sín það, sem hann
girntist. Það gerði hann með
hroka og sjálfsvissu þess manns,
sem er sannfærður um að hann
verði bráðum þess umkominn
að borga reikninga sína, þótt
vasarnir séu tómir í bráðina.
Um þessar mundir lifði Níar-
kos á lánum og snöpum.
Hitt er ekki síður einkenn-
andi fyrir Níarkos að hann
missti allan áhuga fyrir Helenu
Sporídes jafnskjótt og hún var
orðin hans. Hann hafði þá þeg-
ar tekið upp þann sið, að láta
lögfræðinga sína um að ryðja
frá sér því, sem hann hafði
ekki lengur áhuga á. Fyrsti
skilnaðurinn hans gekk óskapa-
laust fyrir sig. Síðan hefur
hann ótal sinnum fengið þá
lögfræðinga í fremstu röð, sem
honum þjóna og hafa þjónað,
til að fjarlægja á áferðarsnotr-
an hátt úr nálægð hans þær
manneskjur, sem honum hafa
leiðzt. Og enn segja þeir, sem
fyrir engan mun vilja trúa
morði á Níarkos: Mundi slíkur
maður myrða persónu, sem far-
in væri að fara í taugarnar á
honum?
Vorið 1940 kvæntist Níarkos
öðru sinni. f þetta sinn hét
brúðurin Melpómena Alex-
andrópúlos, stórfögur eins og
hin fyrri og aðeins tvítug að
aldri. Faðir hennar, fyrrum
þekktur grískur útgerðarmaður,
hafði misst eigur sínar í heims-
styrjöldinni fyrri. Önnur kona
Níarkosar var sem sagt ekki
heldur rík.
Níarkos var þá þrjátíu og
eins árs að aldri og átti ekkert
nema skuldir. Þrátt fyrir það
sá hann ekki ástæðu til að
kvænast til fjár. Önnur heims-
styrjöldin kom honum í stað
ríkrar brúðar.
Hann sló lán hvar sem hann
gat og keypti eldgömul og fú-
in flutningaskip fyrir gjafverð.
Þessa manndrápsdalla tryggði
hann síðan fyrir margfalt verð-
gildi þeirra. Þvínæst lét hann
skipstjóra sína sigla á þær slóð-
ir, sem helzt var von á kaf-
bátum og sprengjuflugvélum.
Þetta gekk ágætlega. Fyrsta
skip hans, Meleas, var skotið
í kaf í höfn Antwerpen. Níar-
kos hafði keypt dallinn fyrir
5.800.000 krónur, en nú fékk
hann út úr tryggingunum nærri
hundrað milljónir króna. Þann-
ig komst hann loks í tölu auð-
kýfinga. Þetta gróðabragð hélt
hann áfram að leika stríðið á
enda — að sjálfsögðu án þess
að gera sér minnstu rellu út af
sjómönnunum, sem fórust eða
limlestust í árásunum á skip
hans. Svo sem vænta mátti af
sönnum afhafnamanni lét hann
gróðann ganga fyrir, og 1945
átti hann nærri fjögur hundr-
uð milljónir króna.
Þau Stavros og Melpómena
höfðu þegar hér var komið
sögu tekið sér bólfestu í New
York og bjuggu í landssetri í
lénsaldarstíl úti á Long Island.
Þar héldu þau svo dýrlegar
veizlur, og þær eru enn í minn-
um hafðar. Níarkos varð fræg-
ur fyrir að vera höfðinglegur
og glæsilegur gestgjafi, og einn-
ig fyrir það prjála í samkvæm-
unum með fjölmargar stríðs-
orður grískar, þótt allir vissu
að hann hafði ekki fengið þæi
fyrir neinar hetjudáðir, nema
síður væri. í þessu virðist því
smekkvísin, sem Níarkosi er
svo oftlega hælt fyrir, hafa
brugðist honum, og gæti hafa
gerst oftar.
Bandaríska hástéttarfólkið
sýndi ástaræfintýrum Níarkos-
ar öllu meiri skilning, en um
þessar mundir var hann far-
inn að safna ástkonum eins og
frímerkjum. Sú þekktasta um
þessar mundir var ljósmynda-
fjrrirsæta sem nefndist Selene
Mahri. Níarkos hefur aldrei haft
orð fyrir að vera grútur, þeg-
ar vinkonur hans hafa átt í
hlut. Hann gaf Selene óvenju-
fallegan lúxusbíl, hús í New
York, annað hús uppi í sveit,
dýrindis gimsteina og tvo
franska loðhunda. Hann fór ó-
feiminn ásamt henni á beztu
veitingahús í New York, í
beztu verzlanirnar og á list-
sýningar.
Melpómena Níarkos reyndi
að bæta sér upp fjarvistir
manns síns með vaxandi félags-
skap við framúrstefnulista-
menn og heimspekinga. Að
sjálfsögðu þoldi Níarkos það
ekki, og eftir nokkra storma-
sama mánuði skildu þau. En
að skilnaðinum loknum urðu
þau aftur vinir.
Sennilega hefði skilnaðurinn
gengið alveg rifrildislaust fyr-
ir sig ef Níarkos hefði ekki
verið í óvenju miklu uppnámi
af öðrum orsökum. Eftir stríð-
ið falbauð bandaríska stjórnin
sem sé svokölluð Liberty-
flutningaskip, sem mikið höfðu
verið brúkuð til herflutninga
á stríðsárunum, á mjög lágu
verði — en aðeins bandarísk-
um ríkisborgurum. Níarkos og
Ónassis, báðir Grikkir, veðr-
uðu þarna stæka peningalykt.
Ónassis stóð hér betur að vígi,
þar eð hann var þá miklu rík-
ari en landi hans. Báðir notuðu
þeir sama einfalda bragðið til
að kaupa skipin á lága verðinu:
þeir stofnuðu sýndarfirmu, sem
skráð voru í Bandaríkjunum.
Níarkos vildi í engu standa
Ónassis að baki og tók hrika-
há lán til að geta keypt skip
engu síður en hann. Margt er
enn óupplýst í sambandi við
þau viðskipti. Víst er hitt að
hann græddi hálfan þriðja
milljarð króna á viðskiptun-
um með Liberty-skipin. Þegar
talað var um stórútvegsmenn
í New York, voru þrjú nöfn
ævinlega nefnd fyrst, öll grísk:
Lívanos, Ónassis og Níarkos.
Ekki leið á löngu áður en
48 VIKAN 34. TBL.