Vikan - 13.01.1972, Blaðsíða 41

öllum á óvart, er tilkynnt var í
útvarpinu, að hann væri fjór-
um mínútum á undan næsta
manni Mángsbodarna, Mora-
Nisse var þá fjórði í göngunni,
en flestir höfðu spáð honum
sigri að venju. Engir vissu það
aftur á móti, að hann hafði orð-
ið að stanza einu sinni, til að
skipta um áburð!
Og aftur komu stórtíðindi frá
göngunni, er fyrstu menn nálg-
uðust Evertsberg, þá var Olle
Wiklund orðinn fyrstur, hann
var þi-emur og hálfri minútu á
undan Mora-Nisse, en þess skal
getið, sð hann hafði enn orðið
að stanza og skipta um áburð
og það tók hann 8 mínútur. Að
því loknu rauk hann af stað
með miklum hraða og hafði
unnið upp % af forskoti Wik-
lunds, sem um tíma var 12
míntúur.
Stórtiðindi voru sífellt að
berast út frá þessari örlagaríku
göngu. Wiklund fékk einnig að
kenna á óheppninni og varð að
stanza, en þá kom nýr maður
til sögunnar, Gunnar Wárdell
frá Östersund tók forystuna, við
Oxberg var hann 6 mínútum á
undan Mora-Nisse og við Gops-
hus 7 mínútum. Þá var Nisse í
þriðja sæti, en Herrdin annar.
Við Gopshus varð Mora-Nisse
enn að stanza og 7 mínútna for-
skot Wádells varð að 12 mín-
útum! Á meðan Mora-Nisse
skipti um áburð í þriðja sinn í
göngunni flaug Wárdell áfram,
liann hafði hitt á góðan áburð.
En Mora-Nisse neitaði að við-
urkenna ósigur sinn, i þetta
sinn tókst vel til með áburðinn
og hann sveif áfram eftir snjón-
um. Viljaþrek hans vai’ aðdá-
unarvert og það mátti sjá, að
hann stefndi að sigii, annað
sætti hann sig ekki við. Þegar
13 km voru eftir af þessari
spennandi göngu var komið að
stað, sem blaðamenn og leið-
togar dvöldu á, Wárdell fór
framhjá með góðum hraða og
það liðu 7 mínútur þar til Mora
Nisse birtist, hann hafði dregið
mjög á Wárdell og rennslið var
nú gott. sigurviljinn enn ódrep-
andi og hann dró jafnt og þétt
á Wárdell. En, að vinna upp 7
mínútna forskot siðustu 13 km
— það var óhugsandi að áliti
fréttamannanna og allir þekktu
þeir þó baráttuþrek Nisse.
Áburður Wárdells dugði í 80
km, en þá fór ferðin að minnka.
Möguleikar hans fóru dvínandi,
aðstaða More-Nisse batnaði nú,
þvi að göngunni lauk í Mora,
heimabæ isse, hann var hvatt-
ur óstjórnlega af þúsundum sið-
ustu kílómetrana. Mora-Nisse
flaug áfram, og bilið minnkaði
jafnt og þétt, þetta var eins og
viðureign úlfsins og lambsins,
ef hægt er að nota þá samlík-
ingu. '
Við Selja 4 km frá markinu
fór gangan yfir þjóðveginn og
þar biðu þúsundir til að fylgj-
ast með göngunni. Þarna kom
Wárdeil, uppgefinn og þreyttur,
hann hafði varla farið yfir veg-
inn, begar mikil hróp heyrðust
í fjarska, 2 mínútum og 20 sek-
úndum síðar kom Mora-Nisse
á mikilli ferð og nokkrum mín-
útum síðar sá hann Wárdell, þá
jók hann enn ferðina og þegar
2 km voru í mark var hann á
hælum hans. Wárdell hafði gef-
izt upp og gat ekki svarað, þeg-
ar Mora-Nisse fór fram úr og
þessa tvo kílómetra fór hann á
rúmlega tveimur minútum betri
tíma. Tími More-Nisse var 6
klukkustundir, 27 mínútur og
59 sekúndur. Tími Wárdells var
6 klst. 29 min. og 11 sek. Þessi
lokasprettur Nisse er talinn einn
sá fræknasti í sögu skíðagöng-
unnar. Hann vann upp 12 mín-
útna forskot síðustu 20 km og
7 og hálfrar mínútu síðustu 13
km og \ ar rúmum tveimur mín-
útum á undan í mark.
Törnkvist var þriðji i göng-
unni, 6 og hálfri mínútu á eftir
Nisse, Wiklund fimmti, 9 mín-
útum á eftir Nisse og Fride
Larsson 13. 19 mínútum á eftir.
Þetta er ganga, sem menn tala
um enn þann dag i dag.
Þegar Svíinn Hedlund vann
gullverðlaunin í 50 km göngu á
OL í St. Moritz 1928 var sagt,
að hann hefði unnið þyngstu
gullverðlaujrin á leikunum.
Tuttugu árum síðar sigraði
Mora-Nisse aftur fyrir Svíþjóð
og það var honum erfitt — en
sigurinn var dásamlegur.
Mora-Nisse virtist ekki vera
í góðri æfingu i St. Moritz 1948,
afrekin vöktu ekki neina sér-
staka alhygli. í 18 km göngunni
varð hann aðeins sjötti á úr-
tökumótinu, einni og hálfri
minútu á eftir Törnkvist. Hann
var samt valinn í OL-liðið og
varð fjórði, landar hans Martin
Lundström, Nils Österström og
Gunnar Eriksson voru í þrem-
ur fyrstu sætunum. Hann var i
leiðu skapi og hafnaði boði um
að vera í boðgöngusveitinni en
einbeitti sér að 50 km göngunni.
Það var greinilegt, að Mora-
Nisse var ekki í essinu sínu í St.
Moritz. Þunna loftið, en stað-
urinn er i 1800 til 2000 m hæö
yfir sjávarmáli, hafði slæm
áhrif á hann, gerði andardrátt-
inn erfiðan. Hann svitnaði ó-
eðlilega mikið og átti erfitt með
að ná góðri ferð. Útlitið var því
allt annað en gott, en margir
höfðu trú á honum, þeir vissu
að hanri langaði til að sigrað í
þessari göngu. Hann tók ekki
annað í mál. Hann hafði sigrað
í nær öllum göngum, sem keppt
er í, en yantaði olympíusigur í
safnið. Hann hafði unnið til sig-
urlauna í Vasagöngu, sænska
meistaramótinu mörgum sinn-
um, Holmenkollenkeppni osfrv.
Það vantaði aðeins Olympíu-
sigurinn, fyrr var More Nisse
ekki ánægður. Hann gat sýnt
hið rétta keppnisskap, þegar á
reyndi, enginn gat einbeitt sér
eins og þessvegna trúðu margir
á Mora Nisse í 50 km göngunni.
Hann vissi um veikleika sinn, ef
hann var þá einhver, vissi hve-
nær hann átti að beita kröftum
sinum til fulls, hann var hinn
fullkomni keppnismaður.
Útlitið var ekki gott í upp-
hafi göngunnar, jafnvel þó að
Sviarnir væru í fyrstu sætun-
um til að byrja með. Eftir 6 km
var Harald Eriksson fyrstur,
síðan Törnkvist og Mora-Nisse
þriðji, aðeins sekúndur skildu
þá að. Eftir 11 km var Mora-
Nisse annar, 25 sekúndum á eft-
ir Eriksson, eftir 16 km 38 sek-
úndum, og við 20 km 1 mínútu
og 8 sekúndum, og þegar snúið
var við og gangan hálfnuð,
hafði More-Nisse dregið örlítið
á landa sinn, munurinn var 1
mínúta og 3 sekúndur. Þeir Er-
iksson og Mora Nisse voru lang-
fyrstir. Tvöfaldur sænskur sig-
ur blasti við, og sérfræðingarn-
ir voru vissir um, að nú færi
More-Nisse fljótlega fram úr
landa sínum og sigraði örugg-
lega. Síðari helmingur göng-
unnar var ávallt hans sterka
hlið, öfugt við Eriksson.
Mora-Nisse dró jafnt og þétt
á vin sinn Eriksson, þegar
gengnir höfðu verið 31 km var
munurinn aðeins 20 sekúndur,
og eftir 36 km hafði hann tek-
ið forustuna og Eriksson var 50
sekúndur á eftir. Nú var eins
og Mora-Nisse væri að hefja
gönguna, hann geystist áfram
eins og fuglinn fljúgandi, og
þegar 5 km voru í mark var
bilið 3 mínútur og 56 sekúndur.
En síðustu 5 km voru erfiðir,
þunna loftið sagði til sin, auk
þess sem áburðurinn var ekki
sem skildi í lokin, en Mora
Nisse kom í mark sem yfir-
burðasigurvegari, en að lotum
kominn. Þremur mínútum og
32 sekúndum siðar kom Harald
Eriksson.
— Ertu nú ánægður, sagði
útvarpsmaðurinn Sven Jerring,
þegar sveitungi hans kom i
mark. Jú, ekki neita ég því,
sagði Mora Nisse, ég varð að
sigra og nú get ég hætt, bætti
hann við.
En Mora-Nisse hætti ekki
strax, hann vann marga góða
sigra síðar. Norðmenn og Finn-
ar segja, að hann sé bezti skíða-
göngumaður, sem fram hafi
komið, og Svíar sjá enga ástæðu
til að vera á annarri skoðun.
Enginn vafi er á því, að hann
er í röð þeirra allra beztu. Sér-
staklega var hann sigursæll í
Vasagöngunni, sem er 90 km
löng og hann var mun betri í
50 km göngu heldur en 18 og
30 km. Þó var hann í fremstu
röð á öllum vegalengdum. Mora
Nisse var sérstaklega glöggur á
áburðinn, sem er afar þýðingar-
mikið. Hann var keppnismaður
i fremstu röð. Hann tók þátt í
mörgum kappgöngum og aldrei
gafst hann upp. Hann afsakaði
sig aldrei, þó að illa gengi og
var ávallt fyrstur til að óska
sigurvegaranum til hamingju.
Hann var prúðmenni fram í
fingurgómana, jafnt í keppni
sem utan. Fyrimynd, bæði sem
íþróttamaður og borgari. Mora
Nisse var einn bezti ambassador
Svia um árabil, manneskja sem
sænsk æska og raunar öll
sænska þjóðin var stolt af.
NORNANOTT
Framhuld af bls. 11.
grasið og malarstíginn. Það
eina sem hún gat gert, var að
fljóta með Penelope og óska
þess að þær kæmust fljótlega
niður að ströndinni, svo hún
gæti farið að synda, því að
henni fannst það vera eina
leiðin til að losna við þessa
einkennilegu tilfinningu. Mar-
tröð, sem þó var alls ekki mar-
tröð. Draumur, sem ekki var
neinn draumur heldur.
Hún hafði óljósa hugmynd
um að eitthvað væri að, en
gat ekki gert sér ljóst hvað
það var. Það hafði eitthvað
með það að gera að þær væru
ekki að fara í rétta átt og loks-
ins varð henni ljóst að þær
væru alls ekki á leið til strand-
arinnar, heldur upp á eyna og
þá kom hræðslan yfir hana
aftur.
Hún reyndi að losa sig, en
hún var svo máttlaus, eigin-
lega löpuð. Hún sá Penelope
líta um öxl og hlæja, en um
leið heyrði hún sönginn. Söng
og ósamhljóma hljóðfæraslátt.
Og svo sá hún alla fylking-
una, allar þessar andlitslausu
2. TBl. VIKAN 41