Vikan - 08.11.1973, Blaðsíða 30

Ingveldur Einarsdóttir, Emarssonar
frá Garðhúsum i Grindavik lauk bif-
reiðastjóraprófi næst fyrst islenzkra
kvenna. Það var á miðju sumri 1919 og
siðan hefur hún ekið bfl þvi sem næst
samfieytt. Fyrstu bilstjóraár sin i
Grindavik ók Ingveldur Gamla-Ford, en
liú ekur hún Mercedes Benz, sem hún
eignaðist reyndar á harla óvæntan hátt,
um götur Reykjavikur.
Margir vita hvaða kona lauk
fyrst stúdentsprófi á Islandi, en
hinir eru vafalaust miklu færri,
sem vita hver fyrst kvenna fékk
ökuleyfi hérlendis. Vikunni tókst
að grafa það upp á lögreglu-
stöðinni i Reykjavik, hvenær
kona fékk fyrst ökuskirteini i
höfuðstaðnum. Reyndist það vera
Aslaug Þorláksdóttir Johnsen,
sem fékk ökuskirteini númer 81
þann 21. september árið 1918, og
hún mun jafnframt hafa verið
fyrsta konan, sem tók bflpróf á
Islandi.
Sumarið eftir tók bilpróf Ing-
veldur Einarsdóttir frá Garð-
húsum i Grindavik. Ingveldur
fékk ökuskirteini númer 70 i
Hafnarfirði og eftir þvi sem næst
veröur komizt var hún önnur Is-
lenzkra kvenna, sem bilpróf hefur
tekiö á landinu.
— Þetta var á miðju sumri
1919. Ég var tvitug, en þá var
fólki ekki veitt ökuréttindi, fyrr
en við tuttugu og eins árs aldur,
svo að réttu lagi varð ég að biða
eftir skirteininu þangað til I april
1920. En Magnús Jónsson var
sýslumaður I Hafnarfirði, þegar
þetta var, og hann bauðst til þess
að veita mér undanþágu með þvi
skilyrði, aö ég lofaði honum að
aka aldrei út fyrir hans umdæmi,
fyrr en ég væri orðin tuttugu og
eins árs. Ég lofaöi þessu auðvitað
og efndi loforðið dyggilega.
— Hvaða ástæður voru fyrir
þvi, að þú tókst bilprófið svona
snemma?
— Bilar voru mikil nýjung og
mér þótti þetta spennandi. Senni-
lega langaði mig lika til að sýna
fram á, að konur gætu ekið bil
alveg eins og karlmenn. Faðir
minn, Einar G. Einarsson I Garð-
húsum, rak bæði útgerð og
verzlun, og átti þess vegna oft
erindi út fyrir Grindavik. Ég býst
við, að hann hafi þess vegna
keypt bil eins fljótt og raun var á,
og ég var elzt systkinanna og það
kom þvi I minn hlut að aka fyrst I
stað, en þegar bræður minir
eltust, sat ég ekki lengur ein að
bilnum. Faðir minn var að hugsa
um aö kaupa Overland, sem þá
voru mikið notaðir hér, en ég man
eftir þvl að hann sagði einhverju
sinni: ,,tJr þvi að Stefán Thorar-
ensen lyfsali lætur sér nægja
Gamla- Ford, ætti ég að geta gert
þaö Ifka.” Og það varö úr að
keyptur var Gamli- Ford með
blæjum.
1 hverju var bílprófið fólgið,
þegar þú tókst það?
— Satt að segja var það nú ekki
margþætt. Ég lærði að aka hjá
Jóni Ólafssyni, sem var ákaflega
fær maður, og mig minnir, að ég
hafi ekki ekið nema I eina klukku-
stund á dag I eina viku. Auk
akstursins þurfti að læra að
skipta um kerti og dekk og lag-
færa fleira smálegt. Þá fengust
dekkin ekki á felgum og tilbúin til
þess að setja þau undir eins og nú
gerist svo að það gat gengið
brösuglega að skipta. Eftir þessa
viku hjá Jóni Ólafssyni, ók hann
meö mér til Grindavikur og ég
man, að hann sagði við mig að
skilnaði: „Þetta hefur nú gengið
vel og þú lofar mér þvi að aka
aldrei hraðara en svo, að þú hafir
fullt vald á bflnum.” Ég lofaði
þessu og það hef ég reynt að
standa við, enda hefur sem betur
fer aldrei neitt komið fyrir mig i
akstri. En það var einn galli á
Gamla- Ford og hann var sá, að ef
aka þurfti i myrkri, varð að aka
nokkuö hratt til þess að nokkurt
gagn væri af ljósunum.
— Finnurðu ekki mikinn mun á
þvi aö aka núna og fyrir fimmtíu
árum?
— Munurinn á þvi er geysilega
mikill. Þá voru vegirnir ósköp
slæmir og auk þess svo mjóir að
fara varð út af veginum til þess
að hægt væri að mætast. Þetta
bjargaðist af þvi að bilarnr voru
ekki svo margir. Ég var til dæmis
fyrsti bilstjórinn I Grindavik og
ók um skeið eina bflnum, sem þar
var til. Auðvitað naut ég lika
vissra forréttinda,af þvi að ég var
eina konan, sem ók bil á Reykja-
nesinu. Hinir bflstjórarnir voru
svo elskulegir, að þeir fóru út af
veginum og stöðvuðu, þegar þeir
sáu mig koma á móti sér. til þess
að ég kæmist nú örugglega fram-
hjá þeim. Eins voru þeir alltaf
reiðubúnir að rétta mér hjálpar-
hönd, ef sprakk hjá mér eða eitt-
hvað annað óhapp henti mig.
— Vakti það ekki athygli að
kona skyldi aka bil?
— Það var nú mest fyrst. En
það kom ýmislegt spaugilegt
fyrir, einkum þegar ég fór til
Reykjavikur fyrir föður minn.
Þegar ég kom I bæinn og ók niöur
Laugaveginn, elti mig hópur af
krökkum og hrópaði: „Nei, sko,
það keyrir kelling, það keyrir
kelling..”En núna þegar ég er
orðin gömul kona, tekur enginn

I 1 H ^
S. !**.* i

„ÞAÐ KE
eftir þvi, að ég ek bil. Mér finnst
ég ekki finna mikið fyrir aldr-
inum, þegar ég er að aka. Ég hef
heldur aldrei komizt úr þjálfun,
þvi að ég hef ekið nokkurn veginn
samfleytt siðan ég fékk réttindin.
— Hvernig bil ekurðu núna?
— Núna ek ég Mercedes Benz.
Viö hjónin keyptum okkur fyrst
litinn Vauxhall, en seinna fengum
við okkur Mercedesbil og áttum
tvo slika. Fyrir rúmu ári var sá
seinni orðinn illa farinn og lélegur
og ég var aö velta vöngum yfir
þvi, hvort ég ætti að kosta uppá
mikla viðgerð á honum. En þá
var hringt I mig og mér tilkynnt
að ég hefði unnið bil I happdrætti.
Fyrst hélt ég nú, að einhver væri
að gera gabb að mér, þvi þó að ég
hefði átt nokkra miða I DAS-
happdrættinu frá upphafi og litið
á þaö sem skyldu mina sem sjó-
mannskonu, hafði ég aldrei unnið
svo mikið sem fimmeyring. En
svo kom það á daginn, að ég hafði
unniö árgerð 1972 af Mercedes
Benz, svo að ég þurfti ekki að
hafa áhyggjur af gamla bilnum
Iengur. Svo merkilega hittist á, að
ég hafði verið að hugsa um aö
fækka miðunum eitthvað, en ég
hætti við það á siðustu stundu og
ákvaö að halda þeim öllum að
minnsta kosti eitt ár til viðbótar.
— Hefurðu nokkurn tima lent i
vandræðum I akstri vegna
veðurs?
— Ég hef nú haft það fyrir
reglu að leggja aldrei upp I ferða-
lag á bil, ef veðurútlit hefur verið
tvisýnt. Mér er lika illa við aö aka
I hálku og geri það helzt ekki. Þá
finnst mér bezt að geyma bilinn
inni i skúr. En á meðan ég átti
heima I Grindavik og var eini bil-
stjórinn þar, kom fyrir.aðég var
beðinumað sækja lækni eöa ljós-
30 VIKAN 45.TBL.