Vikan - 28.01.1982, Page 8

Texti: Jón Ásgeir Ljósm: RagnarTh.
Styttir óperan gestum einfaldlega stundir
eða sækja menn hana með annað og meira
í huga en skamma dægradvöl? Víst þykir
mörgum óperan mikil viðhöfn. Menn
skarta sínu besta og förin í óperuna hefur
alveg sérstakt gildi sem menningarvið-
burður.
En óperan hefur einnig gildi sem
persónuleg listræn reynsla. Þar er sögð
saga, ekki einungis í orðum og látbragði
heldur einnig í tónlistinni. Tónlistin styður
og túlkar nánar þær tilfinningar og kenndir
sem saga óperunnar segir.
En tónlistin getur ekki bjargað vondum
texta. Af þeim sökum hafa óperur með
ómerkilegan söguþráð og texta aldrei átt
upp á pallborðið hjá almúganum. Ópera er
ekki aðeins söngur og tónlist — ef svo væri
gætu menn bara spilað og sungið án þess að
leggja í allt tilstandið.
Óperur sem fluttar eru enn í dag og njóta
enn vinsælda sameina þá kosti sem góð
ópera þarf að hafa til að bera: texta og
tónlist sem segja trúverðuga sögu. Ekki nóg
með það, textahöfundar hafa yfirleitt reynt
að fá áheyrendur til að skoða heiminn frá
nýju sjónarhorni.
Giuseppi Verdi þykir einna fremstur
þeirra sem samið hafa óperutónlist og hann
valdi sér ekki neinn textavelling. í óperum
hans ráðast mikil örlög og Verdi skirrist
ekki að taka afstöðu til stjórnmála síns
samtíma, hann var lýðveldissinni og af
sumum talinn hreinræktaður byltingar-,
sinni.
í ljósi þessara hugleiðinga má skoða það
mat sem fram kemur í leikskrá íslensku
óperunnar vegna sýninga á Sígauna-
baróninum: „Söngleikir Johanns Strauss
voru flestir vinsælir í fyrstu, en fáir þeirra
Tcprulcgur grcifinn rcynir að
sjá í hcndi sér þá framtíð scm
sígaunakcllingin scgir fyrir
um. Undir lokin rætast spá-
dómar og allt fcllur í Ijúfa löð
— cnda allir orðnir hotjur cða
harðgiftir.
8 Vikan 4. tbl.