Vikan - 22.09.1983, Page 14

Þessar tvœr myndir eru teknar þar sem Herskólakampurinn stóð, meðfram um muna áreiðanlega eftir bragganum með ,.bíslaginu" sem er hór fremst á
Suðurlandsbrautinni. Þetta hverfi hefur eins og öll hin skipt mjög um svip, mynd Stefáns Nikulássonar og stóð alveg niðri við Suðurlandsbraut.
en þeir sem oft áttu leið um Suðurlandsbrautina áratugina tvo frá striðslok-
BRAGGABYGGÐ
í REYKJAVÍK
— tímabi! sem aldrei kemur aftur
Með þeim viðtölum sem hér birtast lýkur þessari úttekt
sem Fríða Björnsdóttir gerði fyrir Vikuna á braggatímabil-
inu í sögu Reykjavíkur. Þess hefur orðið vart að lesendum
hafa þótt þessi viðtöl og frásagnir forvitnileg og þá ekki
síður myndirnar sem fylgt hafa.
Raunar er það svo að erfiðara reyndist að hafa uppi á
myndum af braggabyggð í Reykjavík en við bjuggumst við.
Fyrirfram töldum við víst að til væri mikill fjöldi af þeim í
skjalasafni Reykjavíkur eða á minjasafni borgarinnar,
Hann hefur óteljandi innbrot á samviskunni. — Hann á
íslandsmet i innbrotum . . . Jón er Reykvíkingur, alinn upp
i braggahverfi í Reykjavík. . . Svona hófst grein í blaði nú í
vor og vera kann að þessi orð hafi vakið furðu sumra, ýft
upp gamlar sársaukatilfinningar hjá öðrum, hneykslun og
fordæmingu hjá enn öðrum . . . við hverju var að búast úr
því að hann var úr bragga? En einhverjir hafa þó lesið þetta
án þess að gera sér nokkra grein fyrir því að það gæti skipt
máli, að einhverra mati, að Jón Jónsson væri úr bragga eða
bara úr Laugarásnum eða utan úr Arnarnesi. Hvað var líka
braggi? Varla gat það hafa skipt sköpum um velgengni
hans ílífinu, eða hvað?
Eitt sinn bjuggu þúsundir Reykvikinga i bröggum. Þetta
fólk hafði i neyð sinni orðið að flytjast inn í herskálana sem
breskir og bandarískir hermenn höfðu reist hér á stríðsárun-
um. í Reykjavík -.ar nánast ekkert leiguhúsnæði að fá og
þegar bæjaryfirvöld opnuðu braggana fyrir bæjarbúum
fluttust þeir þangað inn. Þeir áttu ekki annarra kosta völ,
margir hverjir.
Árbæjarsafni. Svo reyndist þó ekki.vera. En með því að
maður spurði mann tókst að hafa uppi á þeim myndum sem
hér hafa birst í síðustu blöðum, og flestar þeirra eru úr safni
Stefáns Nikulássonar sem hefur verið iðinn við myndatökur
og haldið safni sínu vel til haga.
Vikan kann Stefáni, og öðrum þeim sem iögðu hönd á
plóginn við að gera þetta efni myndarlega úr garði, innileg-
ar þakkir fyrir hjálpina.
Við íslendingar höfum löngum talið okkur frjálslynt og
ekki síður umburðarlynt fólk. Við fordæmum kynþáttahat-
ur og misrétti hjá öðrum þjóðum og þykjumst ekki skilja
orðið stéttaskipting. En hvernig má það vera að þeir sem af-
neita þessu þrennu hafi einhvern tíma getað hugsað sem
svo: Hann var alinn upp í bragga . . . og við hverju var að
búast?
En er það kannski bara imyndun að fó/k hafi goldið þess
að það neyddist til að búa í bröggum einhvern hluta
ævinnar? Nei! Börn urðu fyrir aðkasti í skólum, skólamenn
jafnvel bentu þeim á að það væri ekki fyrirþau að leggja út í
langskólanám. Það væri ekki við hæfi. Fólk, sem sleit
barnsskónum í braggahverfum, leið svo mikið fyrir það að
enn þann dag i dag treystir það sér ekki tilað rifja upp árin i
bragganum. Og þótt það treysti sér til þess sjálft eru
ættingjar eða venslafólk sem ekkigetur eða villláta tala um
þennan tíma og því er ekki um hann rætt.
14 Vikan 38. tbl.