Vikan - 17.10.1985, Side 12

V'v"
Lífshættuleg
fæðing
íslensk kona segirfráfæðingu í Kaliforníu
Texti: Bryndís Kristjánsdóttir
örlítill kvíði læðist yfirleitt að konum sem eru
komnar að því að fæða: Ætli allt sé í lagi með
barnið? Ætli þetta verði ekki hræðilega erfitt og
sárt? Ef ég þarf nú að fara í keisaraskurð? Ótal
slíkar spurningar vakna ósjálfrátt og sérstaklega
hjá konum sem eru að fara að fæða í fyrsta sinn.
En flestar hugga sig við að tæknin sé orðin svo
fullkomin og starfsfólk spítalanna mjög vel
menntað þannig að ekkert ætti að geta komið
fyrir. Einmitt þannig hugsaði ung, íslensk stúlka
á leiðinni á fæðingardeildina við háskólasjúkra-
hús í Kaliforníu í Bandaríkjunum. Þetta var
sjúkrahús sem hafði orð á sér fyrir að ráða yfir
fullkomnustu tækjum og vel menntuðu starfs-
fólki, en það segir því miður ekki allt eins og
þessi stúlka átti eftir að reyna.
„Viö völdum þann kostinn að ég
fæddi barnið í Bandaríkjunum
frekar en að fara heim því þá hefði
ég þurft að fara áður en ég var
komin sjö mánuði á leið því ann-
ars leyfðu flugfélögin ekki að ég
flygi með þeim. Það er mjög dýrt
að liggja á spítala þar og maður-
inn var við nám þannig að einu
tekjumar voru námslánin. Það
þarf yfirleitt að greiða sjúkrahús-
kostnaðinn áður en lagst er inn, en
við fréttum að á háskólaspítala
væri hægt að greiða með af-
borgunum og eftir á. Því völdum
við þann kostinn.”
Áætlaður fæðingartími dróst um
tvær og hálfa viku en að lokum
byrjuðu hríðirnar sunnudagskvöld
eitt í nóvember þegar klukkuna
vantaði fimm mínútur í hálftólf.
Tveim tímum seinna var brunað
af stað á fæðingardeildina, um 40
mínútna ferð.
„Ég man að ég var dauðhrædd
um að barnið fæddist þarna á leið-
inni því það voru bara þrjár og
hálf mínúta á milli hríðanna, en
það gerðist auðvitað ekki.”
Þegar á spítalann kom þurfti að
byrja á því að fylla út alls kyns
skýrslur og eyðublöð og sjúkling-
urinn að skrifa undir yfirlýsingu
um það að hann legðist inn af
frjálsum vilja. Eftir pappírs-
farganiö var loks komið að
skoðuninni og þá kom í Ijós að út-
víkkunvar ekkinema tveirsentí-
metrar og spítalinn vildi ekki fá
sjúklinginn inn fyrr en útvíkkun
væri 4 sentímetrar: „Gjörið svo
vel og farið út að ganga í svona tvo
klukkutíma.”
„Við höfðum auðvitað ekki átt
von á þessu og ég var bara á
ermalausum kjól og það er kalt úti
um miðja nótt, jafnvel í Kali-
forníu. En það var teppi í bílnum
sem ég notaði til hlífðar. Þótt
merkilegt megi virðast eru
hríðirnar ekki eins sárar ef maður
gengur um á meðan.”
Eftir heila eilífð, aö því þeim
fannst, gátu þau farið inn á spítal-
ann aftur. En feður máttu ekki
vera viðstaddir fæðingar á þess-
um spítala; þeir áttu að bíða
fregna á biðstofunni. Sængurkon-
an var aftur á móti lögð inn á stofu
þar sem fyrir voru fimm aðrar
konur, allar með hríðaverki.
Sumar báru sársaukann í hljóði en
aðrar hljóðuðu hástöfum.
Hjúkrunarfólk kom af og til og leit
á sjúklingana en það var aldrei
neinn stöðugt inni, ekki voru
heldur nein tæki sem fylgdust með
hríðunum og hjartslætti barnsins
eins og er hérna á Landspítalan-
um.
„Ég vissi auðvitað ekkert á
hverju ég átti von því ég hafði
aldrei fætt áður, en var samt viss
um að heima væru ekki svona
margar konur í einu inni á fæð-
ingarstofunum. Þetta var frekar
óþægilegt því sumar konurnar
öskruðu bókstaflega. Ég ákvað
því að bætast alls ekki í þann hóp
og reyndi að láta ekkert í mér
heyra en það var erfitt því sárs-
aukinn var mjög mikill og ekkert
bil á milli hríðanna. Ég gat því
ekkert sofnað eða hvílt mig og að
lokum þoldi ég ekki meir og bað
um eitthvað verkjastillandi. Því
var nú ekkert sérlega vel tekið en
að lokum fékk ég mænudeyfingu
um hádegisbilið. Nál var stungið
á milli vissra hryggjarliða og var
hún tengd með slöngu við hylki á
öxlinni á mér sem í var deyf-
ingarvökvi. Það leið svo um hálf-
tími þar til deyfingin fór að virka
og hún dugði vel í annan hálftíma
en þá fóru verkirnir aftur að segja
til sín. Ég var þá búin að vera með
hríðir stanslaust í 13 tíma og var
komin á síðasta stig fæðingarinn-
ar eöa rembinginn. Eftir tvo tíma
þótti ástæða til að athuga mig og
kom þá í ljós að barnið sneri með
ennið fram og það þurfti að taka
þaðmeð töngum.”
Leitað var að passlegri
fæðingartöng en engin nógu lítil
fannst þannig að notast varð við
þá sem til var. Læknakandídat tók
á móti og hjúkrunarkona var til
aðstoðar. Mænudeyfingin var
endurtekin, fæðingin tókst vonum
framar og klukkan kortér í fjögur
fæddist strákur.
„Reyndar heyrðist ekkert í hon-
um en ég var allt of þreytt til að
hafa áhyggjur af því enda lét hann
í sér heyra þegar hjúkrunarkonan
var búin að þrífa hann. Hann var
tuttugu merkur og ég man að
hjúkrunarkonan var mjög hrifin
af því hvað hann var stór og sagði:
„He justmademy day.” ”
Þá var aðeins síðasti hlutinn
eftir — sá hættulegasti í þessu til-
felli — að fylgjan kæmi. Læknir-
inn og hjúkrunarkonan athuguðu
hvort hún væri ekki örugglega öll
og læknirinn kallaði á kollega sinn
í næsta herbergi og þeir skoðuðu
fylgjuna báðir. Þá var bróderað
og móðirin fékk barniö í fangið í
fyrsta sinn og síðan var keyrt yfir
í hvíldarherbergi. Af föðurnum
er það að segja að hann beið og
12 Vikan 42. tbl.