Vikan - 30.07.1987, Blaðsíða 39

fræðingi, og náð að komast á réttan
kjöl. Það er því til betrunarstarfsemi í
fangelsum þó að menn haldi því oft fram
að þar eigi sér engin hjálp eða fræðsla
stað. En spurningin hlýtur alltaf að vera
sú hvernig hægt sé að ná til áhættuhópa
áður en þeir komast á galeiðuna. Hvern-
ig nær hið opinbera eða félagasamtök
til þessara áhættuhópa ef hvorki er hægt
að gera það í gegnum áróður og fræðslu
í skóla né gegnum áróður í fjölmiðlum?
Augun beinast að hlutverki barna-
verndarnefnda, hvort ekki sé hægt
að styrkja þær. Norrænar rann-
sóknir hafa leitt í ljós að upp-
vaxtarskilyrði fikniefnaneytenda hafa
iðulega verið mjög bágborin en það er
auðvitað alltaf spurnig um hversu langt
hægt er að ganga í því að fylgjast með
heimilunum.
Það er samdóma álit þeirra sem starfa
að þessum málum að til sé hópur ungl-
inga á aldrinum 14-18 ára sem er illa
farinn af áfengis- og fikniefnaneyslu.
Ekki er þó vitað með fullri vissu hversu
stór hópur þetta er, ég hef heyrt töluna
urn tuttugu unglingar. Þessi hópur hefur
farið í þá meðferð sem í boði er en án
árangurs. Okkur skortir greinilega lang-
tímameðferð, með enduruppeldi. Hvað
er hægt að gera til þess að hlúa að þess-
um hópi? Það er hræðilegt til þess að
vita að einhverjir unglingar séu nánast
á vergangi.
Við í nefndinni reyndum að afla til-
lagna og ábendinga frá þeim sem starfa
á vettvangi. Við leituðum til félagsmála-
yfirvalda í sveitarfélögum, til lögregl-
unnar og fengum álit þeirra á
nauðsynlegum breytingum og hvað þeir
teldu æskilegar breytingar. Við fengum
ýmiss konar tillögur um langtímameð-
ferð frá félagasamtökum og starfs-
mönnum ríkisins, en mér heyrist á
mörgum þeim sérfræðingum, sem við
ræddum við, að það sé nauðsynlegt að
byrja á því að greina vanda þessara
ungmenna, fá þau sem fyrst í læknis-
meðferð til að greina af hvaða toga
vandi þeirra sé. Því þarf að koma upp
sérstakri greiningu fyrir þessa krakka. I
sumum tilvikum þarf kannski endur-
uppeldi en í öðrum getur verið við
geðræn vandamál að stríða. Það er því
vafasamt að álykta sem svo að sama
meðferðin dugi á alla. í okkar tillögum
er lögð áhersla á að unglingageðdeild
taki til starfa sem fyrst og henni gert
kleift að annast greining^ af þessu tagi.
Hún hefur nú verið tekin í notkun og
ég veit ekki betur en hún eigi að geta
í skýrslunni er saman kominn mikill fróöleikur um fíkniefnamál hér á landi
sinnt þessu verkefni. Ég tel nauðsynlegt
að þeir sem eiga saman meðferðarlega
séu hafðir saman og að ekki séu hafðir
of margir á hverjum stað. Ég held að
það sé rangt að safna saman stórum
hópum enda er þetta fólk mjög þungt
í meðferð.
Það er alveg ljósl að í baráttunni við
fíkniefnin er aldrei spurning um eina
leið, að þyngja refsingar, auka fræðslu
eða efla toll- og löggæslu. Við verðum
að fara þá leið að reyna að láta alla
þætti málsins vinna saman.“
- Hvert verður svo framhald þessa
máls?
„Ég er búin að ganga á fund Þor-
steins Pálssonar, núverandi forsætisráð-
herra, sem raunar þekkir málið úr fyrri
ríkisstjórn. Ýmsar af tillögum nefndar-
innar hafa enn ekki komist í framkvæmd
en ég lít svo á að nefndin hafi lokið störf-
um. Það var áhugi á þessum málefnum
i síðustu ríkisstjórn og ég efast ekki um
að svo er i ríkisstjórn Þorsteins Pálsson-
ar enda er lögð á það áhersla í stjórnar-
sáttmálanum," sagði Helga að lokunt.
31. TBL VIKAN 39