Vikan - 13.08.1987, Síða 13

MORMÓNAR
Heimildarmenn:
Sigurbjörg Guðmundsdóttir og
Ólafur Ólafsson
í kringum miðja 19. öld komu trúboðar til
íslands i þeim tilgangi að boða mormónatrú.
Þeim varð nokkuð ágengt í trúboðinu og
leiddi það til mikilla la'ndflutninga frá íslandi
til mormónabyggða i Utah í Bandaríkjunum.
En árið 1914 var trúboði á'íslandi'lokað og
hrökkluðust trúboðarnir þá úr landi. Það var
ekki fyrr en 1975 að mormónar komu aftur
til landsins og hófu trúboð. Siðan þá hefur
íslenskur söfnuður verið starfandi.
Mormónatrúin, eða Kirkja Jesú Krists
hinna síðari daga heilögu, er upprunnin í
Ameríku. Rekja má sögu hennar til ársins
1819 þegar fjórtán ára piltur, Joseph Smith
að nafni, fékk himneska opinberun. Hann sá
föðurinn og soninn sem tvær aðskildar per-
sónur. Faðirinn sagði við Joseph: „Þetta er
minn elskaði sonur. Hlýð þú honum.“ Joseph
og fjölskylda hans tóku þessi skilaboð alvar-
lega og hann gerði það sem Guð bauð. Þessi
fyrsta trúarlega vitrun Josephs, ásamt þeim
sem á eftir fylgdu, leiddi til að hann þýddi
Mormónsbók úr mjög fornu riti. Maður að
nafni Mormón tók ritið saman mörgum öld-
um fyrr og skar út á gullplötur. Enginn veit
hvar plöturnar eru geymdar en mormónar
trúa að einhvern tíma komi rit þetta í leitirn-
ar og verði þá lokið tið að þýða það en
Mormónsbók inniheldur ekki nema einn
þriðja hluta ritsins. Mormónsbók er trúarbók
mormóna og er hún jafnrétthá Biblíunni í trú-
arbrögðum þeirra.
í dag eru tvær kirkjudeildir starfandi á Is-
landi, önnur í Reykjavík en hin á Akureyri.
Einnig eru i herstöðinni í Keflavík um fjöru-
tíu mormónar sem hafa nokkur samskipti við
íslensku deildina.
Mormónar eru kristnir en mörg atriði
greina þá frá þjóðkirkjunni. Fyrst má nefna
að skipulag kirkjunnar er gjörólíkt. Lærðir
eða launaðir prestar eru ekki starfandi heldur
geta allir meðlimir fengið tækifæri til að tala
í kirkjunni. Embættin raðast þannig: Efstur
er spámaður eða stundum nefndur forseti.
Spámaðurinn lýtur lífstíðarköllun. Allar eigur
hans renna til kirkjunnar en hann fær lífeyri
frá henni. Næstir koma tólf postular. Þeir eru
einnig kallaðir af Guði í embættin. Allir eiga
þeir sameiginlegt að hafa unnið mikið og fórn-
fúst starf fyrir söfnuðinn. Önnur embætti eru
öldungar, prestar, kennarar og djáknar. Loks
eru hinir sjötíu. Þeir hafa umsjón með trú-
boðsstarfmu í heiminum, eins og Jesús talaði
um að það ætti að vera. Þessi skipulagning
er eins og frumkirkja Krists var uppbyggð.
Líkan af týndu
gullplötunum.
Mormónar skíra með niðurdýfingu. Skírn-
ina kalla þeir iðrunarskírn vegna þess að eftir
skírnina gengst fólk við vissum sáttmála sem
það ákveður að fylgja. Smábörn eru þar af
leiðandi ekki skírð. I söfnuðinum eru nú um
115 manns sem tekið hafa skírn.
Trúboðar eru sendir um allan heim. Enginn
er þó sendur nema hann óski eftir því sjálfur.
Margir íslendingar kannast eflaust við trú-
boðana - vel klædda unga menn sem ganga
i hús og boða kenningar mormóna. Trúboð-
arnir starfa alltaf utan heimalands síns og
hafa átta íslendingar farið utan i þeim til-
gangi.
Trúboðunum er ákaflega misvel tekið.
Skellt er á nefið á mörgum um leið og þeir
kynna sig en ef fólk hefur ekki áhuga ónáða
þeir ekki meira því mormónar líta á valfrelsið
sem eina stærstu gjöfina sem Guð hefur gefið
mannfólkinu. Ef fólk sýnir áhuga kenna trú-
boðarnir fræðin í heimahúsum.
Hinn almenni méðlimur í söfnuðinum
greiðir tíund af launum sínum til kirkjunnar.
Tíundin rennur til musterisbygginga og rekst-
urs ýmissar starfsemi, s.s. trúboðsstarfsemi,
útgáfu- og þýðingarstarfs.
Sérstakur sjóður er til innan kirkjunnar sem
notaður er til hjálpar bágstöddum. Sjóðurinn
nefnist föstusjóður. Meðlimir kirkjunnar fasta
einu sinni í mánuði og gefa til hans ríflegt
andvirði tveggja máltíða sem að öðrum kosti
hefði verið neytt þennan dag.
Þegar fólk gengur í söfnuðinn breytast lífs-
hættirnir að nokkru leyti. Allar hátíðir, s.s.
jól og páskar, eru haldnar á sama hátt og
Islendingar eru vanir. En hjá flestum eru
fyrstu merkjanlegu breytingarnar eftir inn-
göngu í söfnuðinn aflagning notkunar allra
ávanaefna, s.s. áfengis, tóbaks og kaffis.
Kirkjusókn verður regluleg, menn hætta að
bölva og þar fram eftir götunum. Bænalíf
eykst og breytir það lífi og gildismati fólks
mjög mikið.
Mormónar skera sig helst úr þjóðfélaginu
á þann hátt að siðferði skiptir þá miklu máli.
Óvígð sambúð kemur ekki til greina og kyn-
líf utan hjónabands jafngildir brottvísun sem
virkur meðlimur í söfnuðinum. Þó eru stund-
um gerðar undantekningar ef um ungt fólk
er að ræða. Þá fær það eitt tækifæri til að
bæta ráð sitt. Tekið er tillit til þess að ekki
er auðvelt fyrir ungt fólk að standast þær
freistingar sem verða á vegi þess í nútímasam-
félagi.
I söfnuðinum fer mikil fræðsla og kennsla
fram. Eftir samkomur á sunnudögum hittast
allir meðlimirnir og skipta sér niður í hópa.
Börnin eru saman, unglingarnir eru sér í hópi,
konurnar eiga saman sína fundi og karlarnir
sína. Stundum eru fundirnar blandaðir. Ýmiss
konar fræðsla fer fram. í stuttu máli má segja
að hún miðist að því að gera einstaklingana
hæfari til að takast á við ýmis vandamál sem
steðja að í daglega lífmu. Mikil áhersla er
lögð á farsæld fjölskyldunnar. Þess vegna
hefur kirkjan ekki leyfi til að trufla íjölskyldu-
líf safnaðarmeðlima eitt kvöld í viku. Er þá
gert ráð fyrir að öll fjölskyldan eyði kvöldinu
saman. Með því er reynt að stuðla að því að
fjölskyldumeðlimir kynnist og rækti tengsl sín.
Hvert heimili safnaðarmeðlima er heimsótt
einu sinni í mánuði. Er það gert til að fylgj-
ast með högum manna. Tilgangurinn með
heimsóknunum er að athuga hvort einhver á
í erfiðleikum án þess að hann treysti sér til
að segja frá því. Vandamálin geta verið margs
konar: veikindi, fjárhagsvandræði, atvinnu-
leysi eða önnur fjölskylduvandamál. Reynt
er að kippa málum sem þessum í liðinn.
33. TBL VIKAN 13