Vikan - 01.12.1938, Blaðsíða 5

Nr. 3, 1938
VIKAN
5
Raubu
Eggim.
Ungversk smásaga um ömurleik forlaganna.
ANNA-MARlA ók hjólbörunum sín-
um út á brautarkantinn, lagði þær frá
sér og settist á annan kjálkan til að hvíla
sig. Börurnar voru barmafullar af korni.
Limgirðingin fram með veginum var
kvik og morandi af suðandi skorkvikind-
um, er svifu um í gleðivímu sólar og sum-
ars.
Eftir afleggjara utan af akrinum komu
tvær konur og sveigðu inn á veginn — og
þegar þær komu auga á Önnu-Maríu,
skunduðu þær á móts við hana. Það voru
Zigeunastúlkur. Hin gljáandi, tinnusvörtu
augu þeirra og slikjukvika, hrafnsvarta
hár leiftraði í sólskininu og féll yfir hina
litsterku, skræpóttu tötra, sem gátu þó
ekki dulið hina sérkennilegu fegurð þess-
ara kvenna. Yngri stúlkan gekk fyrir
Önnu-Mariu og mælti:
— Á ég að segja yður, hvað á daga
yðar mun drífa? glæsilega, unga stúlka.
Réttið mér hönd yðar og leyfið mér að
skoða í lófa yðar. Án frekari málalenginga
hlassaði stúlkan sér niður á hinn böru-
kjálkann, andspænis Önnu-Maríu, greip
hönd hennar og grandskoðaði hana mjög
gaumgæfilega.
Anna-María rak upp hlátur og gerði
enga tilraun til að draga að sér hendina.
Hún var lífsglöð, hamingjusöm og hraust,
ung stúlka. Ekkert annað mundi þessi
„spákerling“ geta frætt hana um — eða
gat hún sagt henni nokkuð um Jóseph,
manninn hennar, sem hún hafði verið gift
í tvö ár ? Elskuðu þau nú hvort annað jafn
innilega og fölskvalaust og daginn, sem
þau voru gefin saman í hjónaband.
Og það fór líka svo, að hin myrkeyga
Zigeunadrós virtist ekki geta sagt henni
annað en algjörlega þýðingarlausa hluti.
Þangað til allt í einu, að hún tók snökkt
viðbragð, leit til himins, og hóf raust sína
með dularfullu, seiðandi tilliti: „Hér er
karfa með rauðum eggjum .... heima
hjá þér .... og .... þú ert ekkja.“
Anna-María kippti að sér hendinni og
æpti, yfir sig fallin af skelfingu: „Þú lýg-
ur því .... böl. . . bölbæna-nom.“
Spákonan svaraði þessu engu — en rétti
tígulega fram höndina. Anna-María fleygði
í hana koparpeningi, spratt á fætur og ók
börunum áleiðis. Hún nam skjótt staðar
til að hvíla sig á nýjan leik. Henni var
eitthvað órótt -innanbrjósts eftir þenna
leiðinlega spádóm. Svo hleypti hún í sig
illsku, beit á jaxlinn og ók á stað. Eftir
örskamma stund var hún aftur gripin
sömu skelfingunni og fyrr. Gat nokkuð
hafa komið fyrir Jóseph ? 1 huganum virti
hún nákvæmlega fyrir sér andlitið á manni
sínum. Hafði hann nokkuð verið þreytu-
legri eða veiklulegri en hann átti að sér?
Ekki rak hana minni til þess. Nei, hann
var jafn hraustur og sami æringinn og
alltaf. Óvini átti hann enga. Svo var guði
fyrir þakkandi, að hann var maður vin-
sæll af nágrönnum sínum og um margt
eftirlætisgoð þeirra — og þó . . . . var
það svona og svona samkomulagið milli
hans og Francois Quevilly. Þeir voru
grannar og lönd þeirra lágu saman. Franc-
ois var ruddalegur sláni, fyrrverandi fylli-
raftur og kvennaflagari, og tróð alltaf ill-
sakir við menn.
Þeir sáust sjaldan, Jóseph og hann. En
fyrir nokkrum vikum kom Francois heim
til þeirra hjóna út af óræktarholti, sem
Jóseph átti og Francois vildi endilega
kaupa. En Jóseph vildi ekki selja holtið,
og var ákveðinn í að selja það ekki. Síðan
kom Francois hvað eftir annað til að vita,
hvort Jóseph hefði ekki snúist hugur —
og þegar svo var ekki, fór hann alltaf í
fússi og skömmum.
*
Jóseph sat einn heima í borðstofunni og
drakk morgunkaffið sitt, þegar Francois
snarar sér inn í stofuna. Hann var all-
drukkinn, eins og hann var oftast á sunnu-
dögum — og í þetta skipti hafði hann
engan formála að erindi sínu. En Jóseph
sat fast við sinn keip sem fyrr:
— Þú færð holtið aldrei. Ef það dettur
í mig að láta það af hendi, mun ég frem-
ur gefa það einhverjum en selja þér það.
— Hvern sjálfan and. . . ætlarðu þér
fyrir með þetta moldarflag, sem þú hef-
ir hvorki getu eða manndóm í þér til að
rækta.
— Ég ræð yfir mínu landi, og þú yfir
þínu.
— Þú hlýtur að eiga nokkrar kringl-
óttar á handraðabotninum úr því þú vilt
ekki selja mér holtið fyrir það ofurverð,
sem ég býð þér.
— Hvað sem því líður, þá hefi ég ekk:
gert boð fyrir þig — og nú þætti mér bezt
að þú færir.
— Ég fer ekki fet fyrr en þú hefir eftir-
látið mér holtið.
Jóseph svaraði þessu engu og hélt áfram
að lésa í blaði sínu, eins og hann væri al-
einn í stofunni.
Francois var sjálfur ruddi og þoldi
mönnum ruddaskap og frekju, en svo
Eftir Marcel Benoits.
spottandi lítilsvirðing og smán gerði hann
viti sínu fjær.
— Þú ert blövaður asni, það ertu — og
merkilegur með þig, eins og öll fífl. Mér
ógnar, að ég skuh ekki fyrir löngu hafa
snúið við á þér eldabuskutrýninu.
— Þú skalt ekki halda að ég skipti
skoðun fyrir ofuryrði þín og ribbalaskap.
Reyndu bara að draua þér út héðan, svar-
aði Jóseph.
Með eldsnöggri hreyfingu greip Franc-
ois flösku, sem stóð þar á hornhillu hjá
honum, og endasenti henni af öllum lífs
og sálarmætti í Jóseph. Jóseph, sem sá
hverju fram vatt, reyndi að ranga höfð-
inu til hliðar — en það var um seinan.
Flaskan kom í gagnaugað á honum og olli
honum bráðum bana.
Hann féll á hendur sínar fram á borðið
og lá sem hann svæfi, — og er Francois
sá orðinn hlut, varð hann svo skelfdur, að
hann flúði eins og fætur toguðu.
Þetta hafði þá gerst — og þegar Anna-
María að lítilli stundu hðinni kom heim,
áttaði hún sig ekki strax á, hvað mundi
hafa komið fyrir. Hún áleit að Jóseph
svæfi fram á borðið — en svo hvessti hún
upp augun og æpti upp yfir sig:
— Eggin . . . ó, guð minn almáttugur
. . . rauðu eggin!“
Hún laut að manni sínum og sá þá hvers
kyns var. Hann var myrtur. Og um leið
og hún hrópaði á hjálp, missti hún með-
vitundina og féll aflvana á gólfið.
Á gólfinu stóð strákarfa með nýorpn-
um eggjum við fætur Jósephs. Hann hafði
haft kröfuna með sér inn, þegar hann fór
að drekka kaffið — og blóðið vætlaði úr
banasárinu niður á borðið, og rann fram
af borðinu niður á eggjakörfuna. Þess
vegna voru eggin rauð.........
Jón heitinn Pálsson frá Hlíð var all-
vel að sér í hljómfræði, enda kenndi
hann hljóðfæraleik um alllangt skeið. —
Eitt sinn sem oftar var hann stadd-
ur í Unuhúsi og var þar verið að ræða um
tónlist. En Jóni þótti ófróðlegt hjalið og
lagði ekkert til málanna. Loks er Jóni var
nóg boðið stóð hann á fætur og sýndi á
sér fararsnið. En í dyrunum snéri hann sér
við og sagði:
— Það er annar söngur í smjörinu en
margaríninu — verið þið sæl.