Vikan - 10.08.1939, Blaðsíða 19

Nr. 32, 1939
VIK A N
19
í lm að gæta brððnr síns?
Framh. af bls. 5.
því að ná í mig á hverri stundu, ef ég færi
hægt. Ég var stöðugt að nema staðar og
bíða. Stundum gekk ég upp á hóla og hæð-
ir, þar sem útsýnið var fegurra, og virti
fyrir mér hið yndislega Alpaland, með
skógi vöxnum fjöllum upp í miðjar hlíðar
og ísþökktum, mjallhvítum tindum. Niðri
í dölunum lágu sveitaþorpin umvafin ökr-
um og nýslegnum túnum. Bjölluhljómar
bárust mér til eyrna úr öllum áttum frá
kúahjörðum, sem voru á beit við skógar-
jaðrana, og lengra innan úr skógunum
kváðu við axarhljóð, en við og við heyrð-
ust dynkir, þegar hin risavöxnu tré féllu
til jarðar. Bændurnir óku eftir veginum í
hestvögnum. Fínir menn frá borgunum
þutu þar um í luxus-bílum — og óhrein
Zigeuna-fjölskylda, hjón með tvö smábörn
í kerru og poka á bakinu röltu áfram í
áttina til þorpsins, sem ég kom frá.
Dagurinn leið, ég þokaðist smátt og
smátt í áttina til Salzburg. Á hverri stundu
bjóst ég við Guðmundi á hæla mér með
hávaða og skömmum fyrir ótryggðina, en
allt kom fyrir ekki. Um nónbil var ég kom-
inn að vegamótum og lá vegurinn í þrjár
áttir. Einn lá til Miinchen, annar til Salz-
burg, yfir Berchtesgaden, þar sem Hitler
hefir sumarbústað sinn, og sáþriðjitilSalz-
burg, yfir Reichenhall. Sá síðastnefndi
hlaut að vera hinn rétti vegur fyrir mig,
því að hann var stytztur. Mér þótti næsta
ótrúlegt að Guðmundur væri kominn á
undan mér fyrst hann ekki beið á þessum
vegamótum. Þess vegna beið ég þarna enn
einu sinni í meira en klukkustund. Þá var
þolnimæði mín líka alveg á þrotum. Ég
tók poka minn og hjól og fór í einum
spretti þá 25 km., sem eftir voru til Salz-
burg, og kom þangað á níunda tímanum.
I útjaðri borgarinnar vék ég mér að lög-
regluþjóni, og spurði hann eftir æskulýðs-
heimilinu, því að þar vorum við alltaf van-
ir að gista á ferðalaginu. Ég fékk greið
svör og góða leiðbeiningu, og fann húsið
eftir skamma stund.
Strax og ég kom, gekk ég fyrir húsráð-
anda og baðst gistingar. Það gat ekki
gengið, því að hvert rúm var þegar skip-
að. En hann benti mér á annað æskulýðs-
heimili og gekk erindið betur þar.
Ekki hafði þessi maður orðið var við Is-
lendinginn Guðmund Hannesson, og ég var
fyrsti Islendingurinn, sem hann hafði séð.
Hann virtist samt ekkert hissa á að sjá,
að ég leit svipað út og annað fólk, því að
maðurinn virtist vel menntaður, og hafði
lesið töluvert um Island.
Um nóttina svaf ég í sal þar sem voru
40—50 rúm, eða öllu heldur blundaði við og
við. Rúmin voru nærri öll skipuð ungum
ferðalöngum, sem lögðu lönd undir fót, og
ferðuðust gangandi eða á hjóli eins og ég.
Þar sem svo margir ungir menn eru sam-
an komnir vill oft vera glatt á hjalla og
hávaðasamt. Þetta kvöld var líka erfitt
að þagga niður í sumum piltunum þótt
kominn væri tími til þess að sofa. Alltaf
þurfti einhver að segja nokkur vel valin
orð við næsta félaga, og það var komið
langt fram á nótt þegar fullkomin kyrrð
ríkti og hinir lífsglöðu æskumenn létu eftir
valdi svefnsins og þreytunnar.
Þótt kyrrð væri komin á gat ég ekki
sofið. Nú, í myrkri og þögn næturinnar,
sóttu áhyggjurnar fyrst að mér.
Ég var einn míns liðs langt suður í
Evrópu. Aleiga niín voru 4 þýzk mörk. Fé-
lagi minn var týndur og hann átti engan
eyri í vasanum. Við ætluðum daginn eftir
til Munchen, það var ekki nema góð dag-
leið. Þar átti Guðmundur geymda peninga
á pósthúsinu. Ég var búinn að lána hon-
um af mínum peningum, svo að við vorum
báðir orðnir nærri blankir. Það var þó allt
í lagi, hefði ferðin gengið eins og ætlað var,
því að 4 mörk áttu að endast okkur báðum
til Múnchen.
Nú var Guðmundur einhvers staðar pen-
ingalaus, ef til vill á biluðu hjóli, og gæti
hvorki fengið gistingu eða mat. Hann gat
heldur ekki látið gera við hjólið nema hann
hefði peninga. Vel gat líka verið, fyrst að
stýrið var í ólagi, að framhjólið hefði losn-
að og hann hrapað í f jöllunum. Ég þekkti
orðið vegina í Tyrol, sem hanga utan í
snarbröttum f jallshlíðunum. Sá, sem hrap-
aði þar út af gat ekki sloppið óskaddaður.
Ég sá í anda félaga minn slasaðan, liggj-
andi ofan í einhverri gjánni með veginum,
ósjálfbjarga og allslausan. Hefði svona
farið fyrir honum var ekkert víst að bænd-
urnir myndu finna hann strax. Ef til vill
var hann líka kominn á sjúkrahús eða hann
lá dauður og sundur kraminn einhvers-
staðar.
Nóttin leið. Ég blundaði við og við, en
hrökk aftur og aftur upp með andfælum,
og hugsanirnar ásóttu mig að nýju. Eftir
því sem lengra leið á nóttina varð ég sann-
færðari um, að annað hvort væri hann svo
mikið slasaður, að hann gæti ekki látið
mig vita í síma, eða hann væri dáinn.
Eldsnemma um morguninn brölti ég á
fætur ásamt nokkrum Hitlersæskumönn-
um, sem ætluðu til Berchtesgaden og skoða
bústað foringjans. Skjögrandi af áhyggj-
um og svefnleysi ráfaði ég út í borgina.
Umferðin á götunum var byrjuð, því að
Þjóðverjar eru árrisulir menn.
Mér hafði verið sagt að Salzburg væri
falleg borg, en ég sá það ekki, og veit ekki
enn hvernig hún lítur út. Þó ráfaði ég um
götur hennar klukkutímunum saman.
Ég var að hugsa um það, að Guð-
mundur hefði hrapað til dauðs, mundi ég
ekkert geta sagt um það hvernig slysið
hefði borið að höndum, þegar heim kæmi.
Slíkt gat komið mönnum til að hugsa
margt.
Hvernig átti ég svo yfirleitt að komast
til Hamborgar með 4 mörk í vasanum.
Ekki gat ég hjólað þá leið á styttri tíma
en viku, og ekki fengi ég peningana út úr
póstinum í Miinchen, því að sendingin var
á nafn Guðmundar.
Kringumstæðurnar voru allt annað en
glæsilegar, og mér lá við sturlun. Ég ákvað
að bíða fram yfir hádegi og sjá til, hvort
ekki kæmu einhverjar fréttir. Á meðan fór
ég til æskulýðsheimilisins, sem ég hafði
fyrst komið til, og húsráðandinn, sem þótti
mál mitt allt annað en spaugilegt, sagði
mér ýmsar sögur af slysförum í Alpaf jöll-
unum. Sögur hans voru ekki neitt hjarta-
styrkjandi fyrir mig, en ég reyndi að láta
ekki á neinu bera, heldur bar mig karl-
mannlega.
Svo varð klukkan tólf og eitt, en engar
fréttir komu af Guðmundi. I ráðaleysi fór
ég að leita lögreglustöðvarinnar í von um
að fá hjálp þar, og með aðstoð góðra
manna fann ég hana fljótt. Ég gekk þar
inn með hálfum huga því að ég bjóst naum-
ast við að lögreglan mundi vilja gera sér
mikið ómak mín vegna. Dyrnar á bygging-
unni eru margar og ég viltist nokkrum
sinnum áður en ég fann þær réttu. En á
endanum stóð ég við lögregluvarðstofuna.
Lögregluþjónn í grænum búningi, með
skammbyssu og korða við belti, spurði
hvers ég óskaði, og ég sagði honum erindi
mitt. Hann opnaði og bauð mér að ganga
inn, og ég stóð nú mitt á meðal margra
einkennisbúinna lögreglumanna, sem flest-
ir áttu auðsjáanlega að fara á vakt eftir
stutta stund. Þarna sagði ég sögu mína í
heyranda hljóði. Lögreglumennirnir virt-
ust skilja mig vel, og hlustuðu á mig með
athygli. Þeim þótti málið horfa illa við,
þar sem engin skeyti voru komin frá
manninum eftir meira en sólarhring, og
við vorum fast ákveðnir í því að koma til
Salzburg. „Það getur verið, að hann hafi
orðið fyrir bíl og liggi á sjúkrahúsi, þótt
ekki séu komin skeyti um það,“ sögðu þeir.
„Hann getur líka hæglega hafa hrapað.
Það hefir svo sem annað eins komið fyrir,“
sögðu aðrir.
Að síðustu sögðu þeir mér að þeir væru
aðeins óbreyttir liðsmenn og gætu þess
vegna ekkert aðhafzt í þessu máli. En ég
skyldi tala við Damberger, foringja rann-
sóknarlögreglunnar og hann mundi án efa
gera eitthvað fyrir mig ef hann sæi sér
það fært. Skrifstofa hans sögðu þeir að
væri í herbergi númer 25.
Ég flýtti mér út, leitaði uppi herbergið
og fann það, en það var læst og enginn
anzaði þótt ég bankaði. Stúlka, sem þarna
var á gangi, sagði mér að lögregluforing-
inn kæmi fyrst eftir eina klukkustund. Á
riý byrjaði ég að æða um strætin, og
klukkutíminn leið þótt hægt gengi. Ég stóð
aftur á lögreglustöðinni og barði á dyrn-
ar númer 25, og nú svaraði dimm rödd og
bauð mér að koma inn. Hljóðlaust opnaði
ég dyrnar og læddist inn fyrir. Síðan lok-
aði ég á eftir mér og stillti mér upp fyrir
innan, sló saman hælunum, rétti út hægri
heridina og sagði: „Heil Hitler.“ „Hitler“,
drundi í lögregluforingjanum. En hann
leit ekki á mig, heldur grúfði sig yfir ljós-
mynd og skoðaði hana í gegn um stækk-
unargler.
Ég stóð kyrr við dyrnar og á nokkrum