Vikan - 21.12.1939, Blaðsíða 25

VIKAN, nr. 51, 1939
23
JÓLAMATUR
AðfangadagS- Hrísgrjónagrautur með
rjóma.
Steikt gæs.
Laufabrauð.
Ribsberjahlaup með ís eða
egg-jakremi.
Grænmetissúpa.
Soðið, kalt hangikjöt með
grænum baunum í jafningi
og hrærðum kartöflum.
Karamellubúðingur með rjóma.
Kjötrúllur með soðnum kartöfl-
um.
Skyr og rjómi eða rabarbara-
sagosúpa.
Gerd einstakra rétta:
Hrísgrjóna- 1 liter m5ólk-
150 gr. hrísgrjón.
grautur. % líter rjómi,
6 smjörkúlur.
Kanel og sykur.
Jólaöl eða rjómabland.
Hrísgrjónin eru þvegin og látin út í
mjólkina, þegar hún sýður. Soðið í eina
klst., þá er rjóminn hrærður út í og soðið
í 10 mín. Ausið upp á diskana. Með er
borin 1 smjörkúla á mann. Hún er látin
ofan í miðjan grautardiskinn. Borðað með
kanel og sykri, jólaöli eða rjómablandi.
Steikt gaes. 1 gæs> 5—7 kg-
Salt og pipar.
Vz kg- gott kjötdeig.
Soðið vatn.
80 gr. smjörlíki.
80 gr. hveiti.
1 líter gæsasoð.
Vi teskeið sinnep.
% dl. rauðvín. (Því má sleppa).
Beztar eru gæsimar 5—7 mánaða gaml-
ar. Gæsin verður betri, sé hún hengd upp
nokkmm dögum áður en hún er borðuð
og em innýflin tekin úr henni áður.
Gæsin er reitt og síðan sviðin á gasi eða
prímus. Hún má ekki rifna, þegar hún er
sviðin, heldur á skinnið að vera gljáandi,
og allir dúnfæturnir sviðnir í burtu. Haus-
inn og fætumir eru skomir af gæsinni, og
skurður skorinn þversum fyrir aftan
brjóstbeinið. Þá fer maður með hendina
inn í gæsina og dregur öll innýflin út án
þess að sprengja nokkuð. Gæta verður
þess að ná lungunum með, því að þau
sitja föst við hrygginn, og að skera enda-
þarminn alveg í burtu. Skerið skurð fyrir
ofan brjóstbeinið, hjá hálsinum, og takið
þar út vélindað og barkann. Lifur, hjarta
og fóhom er hreinsað og látið liggja í
vatni til næsta dags. Sé mikil fita á þörm-
unum og innan í gæsinni, er hún tekin og
Eftir 'tt&dfyUL SífyukdaAcLótíjbúi.
brædd eins og önnur fita. I hana má láta
salt og pipar og er hún þá fyrirtak ofan
á brauð.
Gæsin er þvegin vel og burstuð úr köldu
vatni, sem hún er síðan látin liggja í til
næsta dags. Vatnið er látið síga vel af
gæsinni og innýflunum, og allt þurrkað vel.
Hálsinn og vængina er ágætt að sjóða í
saltvatni. Nú er gæsin nudduð með salti
og pipar utan og innan, fyllt með kjöt-
deiginu og síðan saumað fyrir öll op á
henni. (Bezt er að hafa sveskjur og epli
í staðinn fyrir kjötdeigið). Gæsin er látin
í smurða skúffu inn í vel heitan bakarofn
og steikt, þar til hún er móbrún. Þá er
smjörpappír settur ofan á bringuna, svo
að hún brenni ekki. Beinasoðinu er hellt í
skúffuna og ausið yfir gæsina 15. hverja
mín. (Sé steikt í rafmagnsofni gerist ekki
þörf að ausa oft yfir hana). Þannig er
hún steikt 2—3 klst. Soðinu er hellt úr
skúffunni og það síað. Síðan er gæsin lát-
in aftur inn í ofninn, bréfið tekið af henni,
og látin vera dáhtla stund inni, svo að
skinnið verði hart.
Sósa: Smjörlíkið er brúnað, hveitið
hrært út í; þynnt út með soðinu. Sinnep
og rauðvín er látið í sósuna. Salt og pipar
eftir smekk, og sósulitur eftir þörf. Gæsin
er látin heil á fat og skreytt með litlum
bréfflöggum. Með er borið soðið grænmeti,
brúnaðar kartöflur og rauðkál. Einnig
rauðbeður og sultutau, ef vill. Húsmóðirin
sker gæsina í sundur við borðið.
Ribsberjahlaup 5 dl ribsberja- eða
x , . rabarbarasaft.
með eggjakremi. Sítrónusafi.
8 blöð matarlím.
2 dl. vatn.
Sítrónusafa er blandað í saftina eftir
smekk. Matarlímið, sem legið hefir í bleyti
í 15 mín. er kreist upp úr og brætt í 2 dl.
af sjóðandi vatni og blandað í saftina.
Leirskál er skoluð innan úr köldu vatni
og stráð sykri. Saftinni er helt þar 1 og
látin bíða til næsta dags. Síðan er henni
hvolft á fat. Eggjakremið er látið utan um
búðinginn á fatið, en bezt er að hafa ís í
staðinn fyrir eggjakremið. Hvort heldur
það er krem eða ís, sem haft er, er söxuðu
ribshlaupi stráð yfir til að skreyta með.
Eggjakrem. 31/2 dl-
2 egg og 1 matskeið sykur.
Vanilludropar.
% dl. rjómi.
Eggin eru hrærð með sykrinum. Þegar
mjólkin sýður, er henni hrært út í smátt
og smátt, sett í pottinn aftur, hitað, en
jná ekki sjóða. Síðan hellt í könnu. Van-
illudropar látnir í eftir smekk. Rétt áður
en borðað er, þegar kremið er kalt, er
þeytta rjómanum blandað í það.
kvöld:
Jóladagur:
Annar
jóladagur:
Grænmetis- 1 gulrót’ stór-
, 2 kartöflur.
SUpa. 1 blaðlaukur eða laukur.
V* seljurót.
Grænkál, steinselja eða spinat
(saltað eða þurrkað).
1V2 liter vatn.
1 teskeið salt.
50 gr. smjör.
Allt grænmetið er hreinsað og skorið í
eldspýtuþykkar ræmur, sem eru 2 cm. á
lengd. Smjörið brætt í potti, allt grænmet-
ið sett þar í og hrært, þar til fer að sjatna
í pottinum. Þá er soðna vatninu hellt á
og saltað. Síðan soðið í 20 mín. Gott er, að
láta soðkraft í súpuna.
Soðið, kalt hangikjöt
með grænum baunum í jafningi.
1V2 kg. hangikjöt er þvegið og soðið.
Tekið upp úr og látið á disk á hvolfi í
skál. Skorið í þunnar sneiðar þegar það
er borðað.
Grænar baunir 40 gr smi°rlíki
, . „ . 30 gr. hveiti.
1 jaimngi. Baunasoð og mjólk.
Salt og pipar.
V2 kg- grænar baunir.
Grænu baununum er hellt á gatasigti,
smjörlíkið brætt, hveitið hrært út í, þynnt
með baunasoðinu og mjólkinni. Salt og
pipar látið í eftir smekk, grænu baunirn-
ar látnar út í og hitað gætilega. Þegar
grænar baunir í jafningi eru borðaðar með
hangikjötinu, er rétt að borða hrærðar
kartöflur eða bara soðnar kartöflur þar
með.
Karamellu- 150 gr- sgkur-
, , 1 dl. vatn.
buðmgur 3 egg
m/ rjómasósu. 3 msk. sykur.
lí lt. mjólk eða rjómabland.
Vi stöng vanille.
IV2 dl. rjómi.
Steikarapanna er þurrkuð og hituð. 150
gr. sykur er látinn á pönnuna og hrært í
því, þar til froða kemur. Þá er sykurkara-
mellunni rennt innan í hringmót. 1 dl. af
vatni er látinn á pönnuna og það soðið,
þar til það er orðin vel jöfn sósa, látið í
skál og kælt. Eggin eru hrærð með sykr-
inum, þegar mjólkin sýður, er henni hrært
út í egggin. 1 mjólkinni hefir vanillustöng-
in verið soðin. Eggjakremið er kælt, hellt
því næst í hringmótið, sem áður hefir ver-
ið rennt með karamellunni. Hringmótið er
látið á steikarapönnu, vatn látið á pönn-
una og það soðið við mjög hægan eld í
2—3 stundarf jórðunga eða þar til búðing-
urinn er stífur. Kældur, hvolft á kringlótt
fat. Karamellunni er hrært saman við
þeytta rjómann, og það látið á miðjuna á
fatinu.
Kjötrúllur.
750 gr. beinlaust kinda- eða
kálfakjöt.
50 gr. smjörlíki.
1—2 búnt steinselja.
2 tsk. salt.
2 dl. mjólk.
1 dl. rjómi eða mjólk.
25 gr. smjör.
Framh. á bls. 37.