Vikan - 27.01.1944, Blaðsíða 3

VIKAN, nr. 4, 1944
Póstferðirnar og
samgöngutœkin
Framhald af forsíðu.
f
Imargar aldir var „þarfasti þjónninn,“ hesturinn, eina
farartækið á landi hér. Hann vann, og vinnur enn, sitt
hlutverk af mikilli prýði og er sannur vinur flestra
þeirra, sem með hann fara. Þá voru troðnir götuslóðar einu
vegirnir og torfærur miklar í öllum landsfjórðungum. En
allt er breytingum háð, líka hér, á hinum svokallaða „hjara
veraldar.“ Fyrst komu vagnarnir, svo bílarnir og síðan flug-
vélarnar, sem eiga eftir að gjörbreyta samgöngum á íslandi.
Póstferðir hér á landi hófust á því, að Ari nokkur Guð-
mundsson fór gangandi með póst frá Reykjarnesi við ísa-
fjarðardjúp að Haga á Barðaströnd, fyrir atbeina sýslu-
mannanna Jóns Arnórssonar á Reykjanesi og Davíðs Schev-
ing í Haga. Vegalengdin var talin 5l/j þingmannaleið og fór
Ari hana fram og aftur á 16 dögum.
Fyrst var pósturinn hafður í lítilli leðurtösku; síðan komu
póstpokar til sögunnar og skrínur, sem lengi voru notaðar.
„Fyrsti vagninn, sem hér var notaður til póstflutninga,
Gamli tíminn! Á þessari mynd sjást „þörfustu þjónamir“, spenntir fyrir póst-
vagnana, og dugmiklir og dyggir póstar að leggja upp í ferð austur fyrir fjali:
Lestin er á Hverfisgötunni í Reykjavík, fyrir framan Gasstöðina. Við fremsta
vagninn stendur Hans Hannesson, sem hafði á hendi póstferðir austur að Odda
og Garðsvika um 20 ára skeið, en hafði áður verið póstur á norðurleiðinni og
víðar annað 20 ára tímabil. Við annan vagninn stendur Sigurður Gíslason, er
síðar varð lögreglumaður I Reykjavík. Hann var 12 ár samfleytt í austurferð-
um með Hans pósti, dugnaðarmaður hinn mesti. (Myndin er úr Söguþáttum
landpóstanna).

En farartæki nýja
tímans geta líka set-
ið föst í snjóskafli!
Hér eru stórir bílar
að fara gegnum snjó-
skafl á Reykjaheiði.
Jón póstur Jónsson í Galtarholti að leggja af stað í póstferð. Hann sá
um póstferðir milli Borgarness og Staðar í Hrútafirði, frá því um vorið
1905 og í rúm 25 ár........ yfir eina af verstu heiðum, sem póstar hafa
orðið að leggja leið sína um, og marga svaðilför hefir Jón farið yfir
Holtavörðuheiði, og þeir frændur, hann og Jóhann í Fornahvammi.“
Kunnugir segja, að Jón hafi verið „þrautgóður og æðrulaus, þótt skyndi-
lega syrti í lofti, og fönn væri fyrir fæti“, en stundum mátti ekki milli
sjá, „hvor sigraði, stórhríðin og frostið, eða karlmennska póstsins og
árræði“. (Myndin er úr Söguþáttum landpóstanna).
var með fjórum stórum hjólum, en mjóum gjörðum, er
skárust ofan í misjafna vegi, þótt léttur væri í drætti á hörð-
um vegi. Yfirbyggður var hann, með blæjum til skjóls, og
rúmaði 4—5 menn ásamt miklum farangri. Fargjöld og
flutningsgjöld voru þá nokkuð lægri en síðar varð. Fyrir
vagninum gengu tveir hestar í senn, og var skipt um í
Ölfusinu.
Vagn þessi var pantaður frá Ameríku, var eigandi hans
Þorsteinn J. Davíðsson, sem þar hafði verið áður. Hann gerðist
póstur og fór fyrstu ferðina austur frá Reykjavík 17. júní 1900.
Hélt hann þeim ferðum uppi um tvö sumur, en fór þó sjaldari
sjálfur. Ekill hans var Sigurður Daníelsson, síðar bóndi og veit-
Framhald á bls. 7.
Nýi timiim! Nú þjóta menn
í bifreiðum um þvert og
endilangt Island og flestir
eru búnir að gleyma því,
hve stuttar voru dagleiðirn-
ar áður fyrr, þegar ferðast
var gangandi eða á hestum.

Póstlest í djúpu vatni. Það eru vetrárferðirnar yfir landið þvert og endilangt,
sem verða póstunum oft þungar í skauti, þvi að naumast mun sú þóstléið hafa
verið til, að ekki gæti verið þar um fleiri eða færri torfærur að ræða. Tæp vöð,.
sundvötn, jökulhlaup og veglausar heiðar, allt var þett á leiðum þóstanna. —
Hugrekki í vatnsföllum og ratvísi á heiðum uppi gekk sem arfur frá einni kyn1-
slóð til annarrar. Á þessari gáfu þurftu póstarnir að halda öllum ro.önnum
fremur. — (tJr Söguþáttum landpóstanna).