Vikan - 07.01.1999, Blaðsíða 10

í landinu
i/aníitWRnnninn í Ifnnnnu
Það vcrða miklir erliðleikar í sjávarútvegi á íslandi á árinu og
mörg stór sjávarútvegsfyrirtæki lenda í hremmingum strax á
lyrri hlula ársins. Það má tala um hrun í útgerð og jafnvel
endalok hennar á sumum stöðum. Það má nefna nokkra slaði á
landsbyggðinni sem lenda í erliðleikum vegna samdráttar í
sjávarútvegi s.s Djúpavog, Hornafjörð, Vestmannaeyjar, Bol-
ungarvík og lleiri staði á Vestfjörðum. Fiskverð verður þó
injög hátt á árinu vegna lílils framboðs og þorskur er eina teg-
undin sem veiðist sæmilega. Mér sýnisl að sjávarútvegur eigi
ekki eftir að verða aðalalvinnuvegur þjóðarinnar í framtíðinni.
Óþarli er að óttasl framtíðina þrált l'yrir það því mjög sterkir,
nýir atvinnuvegir munu byggjast upp hér á landi, atvinna verð-
Faö verður mikil uppbygging í landinu og sterk byggingarlyr-
irtæki verða áberandi í þjóðlífinu. Spillingarmál kemur óvænl
upp i sambandi við eitt slikt l'yrirlæki og lánalyrirkomulag liess.
bað verður uppbygging á leiri sviðum. I lcr hclst uppbygging
nyrrar sloriðju sem vcrður ckki cins mengandi og sú scm lyrir
cr. Þarna cr tnn að ræða lleiri en citt lyrirtæki og þau munu
byggjast upp á sudvesturhorninu, cn það hefði vel mátt hal'a
ur luíg og gósentíð l'ratn undan.
Mér sýnisl Samherji þurfa að huga að öryggismálum sínum
því það mun ýmislegt dynja á þcim á nýbyrjuðu ári.
Þess má hka gela að kvótakerlið er algerlega hrunið og mun
aldrei eiga sér viðreisnar von eltir þetta.
/
öðru vísi.
I.andbúnaöur virðist vera að færasl inn á nýjar brautir með
samciningu og stækkun búa. Rcksturinn á þessum nýju búum
mun miðasl við hagkvæmni og samkcppnissjónarmið cn af-
raksturinn nnm ckki sjást slrax á þcssu ári. ..-t-"- •
Wvii1 alvinnuvenip í unnsinlini
llcr cr að hcljasl uppbygging ;í alveg nýjum atvi^^tvegum
sem munu skila arði á næstu árum. Ég sc lyrir ftlfv smíðar á
cinhvcrju slóru úr stáli,- kannski cru það skip eða bílar, cn
hvað scm það cr þá g;eti það tcngst cndurvinnslu á einhvern
háll.
I lcr cr líka að vcrða til mikil þckking á sviði lölvumála og
mcr sýnist það ciga eltir að verða stcrk stoð í atvinnuhli okkar
í Iramlíðinni.
Mcst veröur þó þróunin í lyfjaiðnaði og þar ciga íslcndingar
cftir að verða mjög framarlega í í'lokki. Þclla mun skýrast strax
á þcssu ári þcgar nýtt lyl' við krabbamcini finnst og íslendingar
ciga þált í þcirri uppgötvun. íslcndingar munu ciga þátt í gcrð
tvcnns konar lylja scm ciga cltir að hala stórkostleg áhrif á
mannkynið og vera notuð um alla heimsbyggðina. I’joðin er
ckki alin upp við aga og það hefur þann kost að við erum lrjáls
í luigsun og eigum ellir að móta nýja stefnu í ýmsum málum
scm aðrar þjóðir njóla góðs af.
Það verða miklar sviptingar í fluginu. Atlanta lendir í mrkl-
um innanlutssálökum og uppstokkun og það verður strcss inn-
an lyrirlækisins um tíma. Þctta mun þó vcrða þcim lil láns
þcgar Iram í sækir og fyrirtækiö mun koma sterkara Irá þessu
cn það var áður. Það cr góscntíð í vændum hjá Atlanta.
Muglciðii mega hins vegar passa sig að vcra mcð ;í nötunum
þa' scm lélagið mun l'á mjög harða samkcppni frá öðru fhtglc-
lagi ;í þcssu ári. Par ríður á að vcra fljólur að hugsa og l'ram-
kvæ'ma.
Su þróun scm verið hel'ur, að einingar í verslun stækki. heldur
álVam.
Þetta mun gcrast á nokkurn annan hátt en rnargir bjuggust
við og „risarnir" þurfa að gæta sín á þessu ári.
Stóru vcrslanirnar í Smáranum munu þó halda velli, en hinar
minni þar munu eiga erfitl uppdráttar.
KEA Ncttó mun þó eflast á suðvesturhorninu og spjara sig
vcl þegar Itður á árið enda verða sterkir aðilar seni koma að
þeim rekstri. Allur rckslur kauplelaga úti á landi mun breytast
mikið á þcssu ári og sambandsfyrirtækin fyrrverandi cru smáll
og smátl að leggjast af í sinni gömlu mynd.
Ein stór verslunarkeðja mun reyna að kaupa sig inn í fjölmiðl-
un á árinu og þar munu crlendir aðilar koma að með einhverj-
uin hætli. Það kemur upp stórt dómsmál vegna Hagkaupa eða
Baugs, cn það virðist vera í einhverju sambandi við samkeppn-
islög.
Almennt virðisl vcra mikið af peningum í umferð og það
verður mikil vcrslun i landinu á þessu ári. Verslunarferðjr til út-
landa cru að lcggjast al'og sú verslun mun færast í sérverslanir
hérlendis. Verð á malvælum (nema fiski) mun lækka á árinu og
cr það vegna harönandi samkeppni á Reykjavíkursvæðinu.
Kringlan og sambærilegir verslunarkjarnar munu spjara sig.
Kringlan er komin í jalnvægi og heldur velli meðal viðskipta-
vina þótl þar verði eigendaskipti og breytingar á árinu. Það er
ekki árennilegt að hefja nýjan, lítinn verslunarrekslur á næsta
ári, en það verða breylingar í þessuin geira, margir ntunu bæta
við sig og stækka og það mun skila sér í auknum m ði.
Island verður mikið í fjölmiölum erlendis á árinu kg þaö jnln
mcðal annars skila sér i fleiri ferðamönnum til lanoStTTR'TiSsi
fjölgun mun halda áfram á næstu áruni og lciða til ýmissa
breylinga í ferðamannaþjónuslu hér. Verð á mat á veitinga-
slöðunt tnun lækka ntikið og það mun svo aftur leiða til þess að
mörg veilingaluis í dýrari kantinum munu hverla af sjónarsvið-
inu og ódýrari staðir spretta upp í staðinn. Það verður spreng-
ing í aukningu á skyndibitastciðum á þessu ári.
10